ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន | បទបរិយាយរបស់ កាសែត ព្រៃនគរ លេខ ២៤ ឆ្នាំទី ២ | ចេញផ្សាយថ្ងៃទី ៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១១
អត្ថន័យពាក្យថា យួន ៖
ដើម្បីបានជ្រាបច្បាស់ថា អ្នកណាជាជនជាតិយួន និងអ្នកណាជាប្រជាជាតិខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងរស់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ យើងអាចសង្កេតមើល និងធ្វើការប្រៀបធៀបរវាងខ្មែរក្រោម និងជនជាតិយួន នូវ កត្តា មួយចំនួនដូចជាយីហោហាងរបស់ជនជាតិយួននៅកម្ពុជា ភាសា ឈ្មោះនាមត្រកូល សាសានា ទីកន្លែងកំណើត និងចិត្តគំនិត ដូចខាងក្រោម ។
អំពីជនជាតិយួននៅកម្ពុជា ៖
ជនជាតិយួនទោះបីទៅដល់ទីកន្លែងណាដ៏ដោយ គេមិនដែលបោះ បង់ចោលអត្តសញ្ញាណ របស់ខ្លួន ទេ គឺគេតែងតែបង្ហាញឲ្យមនុស្សម្នា មើលឃើញថា ខ្លួនគេជាជនជាតិយួនយ៉ាង ពិតប្រាកដ ដែល សកម្ម ភាព នេះហើយអាចធ្វើឲ្យយើងសង្កេតដឹងបានថា ពួកគេជាជនជាតិយួន ។
យីហោៈ ជនជាតិយួននៅកម្ពុជាតាំងពីមុខរបរខ្នាតតូចដល់ធំ ពួកគេតែងតែបង្ហាញឲ្យមនុស្សម្នាឃើញ ថា ខ្លួនគេជាយួនជានិច្ច ។ កន្លែងលក់ដូរណាដែលជារបស់ជនជាតិយួន គេតែងតែដាក់យីហោជា អក្សរយួនធំៗ ជាសញ្ញាសម្គាល់ដូចជា «ហាងផើ» ជាប្រភេទទឹកស៊ុបម្យ៉ាងរបស់ជនជាតិយួន គេដាក់ អក្សរ យួន ធំៗថា «Phở» ហាងកាត់សក់ គេដាក់ថា «ហ៊ើកតុក» (Hớt Tóc) និងហាងលក់មាសដាក់ថា «ទេមវ៉ាង» (Tiệm Vàng ) ជាដើម ។
ភាសាៈ សម្រាប់ជនជាតិយួនដែលនៅប្រទេសកម្ពុជាយូរឆ្នាំហើយអាចនិយាយភាសាខ្មែរបានក៏ដោយ តែវានៅតែលៀនកន្ទុយចំណុចខ្សោយរបស់ខ្លួនមកដដែលគឺជនជាតិយួនភាគច្រើននិយាយភាសាខ្មែរដែលមានស័ព្ទប្រកបនឹងព្យញ្ជនៈ «ល» នៅពីមុខមិនបានទេ ។ ឧទាហរណ៍ ដូចពាក្យថា «កាល» ជនជាតិយួននិយាយបន្លំៗថា « ការ » ជាដើម និងពាក្យថា «ស្រួល» និយាយថា «ស្រួរ» ជាដើម ។ សម្រាប់ អ្នកនិយាយមិនច្បាស់វិញ យើងអាចនិយាយបានថា ពួកគេនិយាយដូចតារាកំប្លែង ខ្មែរ ឈ្មោះ វ៉ាង ឌើ ដែលធ្លាប់និយាយត្រាប់សំឡេងយួន ដូចជា «ស្រឡាញ់» ថា «ស្រឡាន់» , ឆ្ងាញ់ ថា «ស្ងាន់» ជាដើម ។
នាមត្រកូលៈ ជនជាតិយួនភាគច្រើនមានឈ្មោះនិងត្រកូលរបស់ពួកគេជាភាសាយួន ដែលត្រកូល ទាំង នោះមានដូចជា ។
អត្ដសញ្ញាណបណ្ណ សញ្ជាតិវៀតណាម (Quốc tịch) ចេញដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមសព្វថ្ងៃ ផ្តល់ដល់ជនជាតិយួននៅក្នុងស្រុកវិញ មានចំណុច ៣ សំខាន់ដែលអាចកំណត់ដឹងបានថា គេជាជន ជាតិយួន គឺ ទីមួយ សញ្ជាតិ (Quốc tịch) គេដាក់ថា វៀតណាម (Việt Nam) ទីពីរ ជនជាតិ (Dân tộc) គេដាក់ថា កិញ (Kinh) ទីបី ត្រកូល និងនាម (Họ và Tên) គេដាក់តាមត្រកូលដែលមានខាងលើ ។
សាសនាៈ ជនជាតិយួនតាំងពីបុរាណកាលមក គេតែងគោរពប្រតិបត្តិតាមព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន តែដល់សម័យ អាណានិគមនិយមបារាំង ពួកគេខ្លះ ក៏បានប្តូរពីព្រះពុទ្ធសាសនាម ហាយានទៅជា សាសនា យេស៊ូវិញ ។
ដូចនេះ នៅតាមផ្ទះរបស់ជនជាតិយួននីមួយៗ តែងតែមានតាំងរូបព្រះ Guanyin ឬជនជាតិយួន ហៅថា ព្រះក្វាងថេអាំ (Quán Thế Âm) នៅលើអាសនៈសម្រាប់គោរពបូជា ។ កត្តានេះហើយ ជនជាតិយួនមិនដែលនាំគ្នាទៅធ្វើបុណ្យតាមវត្តអារាមព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទខ្មែរទេ គឺគេតែងតែនាំគ្នា ទៅធ្វើបុណ្យ នៅតាមវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាម ហាយានរបស់ព្រះសង្ឃយួនដែលបានកសាងនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ ។
កន្លែងកំណើតៈ សម្រាប់ជនជាតិយួន ដែលបានមករស់នៅស្រុកខ្មែរ ហើយយើងបានដឹងថា ពួកគេមានកន្លែងកំណើតឋិតនៅក្នុង ខេត្តណាមួយនៃភាគកណ្តាល (Miền Trung ឬ Huế ) និងភាគ ជើង (Miền bắc ឬ Hà Nội) នៃប្រទេសវៀតណាម គឺជាជនជាតិយួនសុទ្ធសាធ ឬជាជនជាតិភាគតិច ណា មួយ មិនមែនខ្មែរក្រោមទេ ព្រោះខ្មែរក្រោមមិន ដែលមានកន្លែងកំ ណើតនៅតំបន់ទាំងពីរខាងលើ ឡើយ។ សម្រាប់ជនជាតិយួនដែលមានទីកន្លែងកំណើតនៅកម្ពុជាក្រោម ឬ ភាគខាងត្បូងនៃប្រទេស វៀតណាម វិញ ប្រសិន បើមានករណីគេអះអាង ថាខ្លួនជា «ខ្មែរក្រោម» នោះ យើងគ្រាន់សួរគេថា «គេនៅជិតវត្តខ្មែរណាមួយ ក្នុងដែនដីកម្ពុជាក្រោម?» ជនជាតិយួនពិតជាឆ្លើយសំណួរនេះមិនចេញទេ ។
ចិត្តគំនិតៈ ជនជាតិយួនដែលចូលមកនៅស្រុកខ្មែរភាគច្រើនគិត អំពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ជាធំ ដោយពួកគេ យកគណបក្សមានអំណាច ឬគណបក្សនយោបាយណា ដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ធ្វើជាម្លប់ សម្រាប់ សម្រួលដល់ជីវភាពរបស់ពួកគេទាំងស្របច្បាប់ និងខុសច្បាប់ ។ ពួកជនជាតិយួននៅប្រទេសកម្ពុជា មិនចូលចិត្តខ្មែរក្រោម និងគណបក្សនយោបាយណា ដែលរិះគន់ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម កម្ពុជាឡើយ ។
ការដែលរដ្ឋាភិបាលខ្មែរមិនយកចិត្តទុកដាក់អំពីការហូរចូលរបស់ជនជាតិយួនមកស្រុកខ្មែរនេះ វាជាបញ្ហាមួយដ៏គ្រោះថ្នាក់ បំផុត សម្រាប់វាសនាអនាគតនៃប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល គឺប្រទេសកម្ពុជា អាចនឹងឋិតនៅក្រោមអាណានិគមសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់ ជនជាតិយួនជាមិនខាន និងទីបំផុតស្រុកខ្មែរ ក្លាយ ជាស្រុកយួន ដូចនៅកម្ពុជាក្រោមបច្ចុប្បន្នផងដែរ ។
អំពីខ្មែរក្រោមនៅកម្ពុជា ៖
ខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិមានកំណើតជា«ខ្មែរ»នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ឬ ភាគខាងត្បូង នៃប្រទេសវៀតណាមសព្វថ្ងៃ ។ យោងតាមស្ថិតិពី UNPO បញ្ជាក់ថាខ្មែរក្រោមមាន ៨.២៤០.០០០ នាក់ ។ សម្រាប់ ខ្មែរក្រោម នៅប្រទេសកម្ពុជាមានចំនួន ២៤២,០០០ នាក់ នេះបើយោងតាមគេហទំព័រមួយ ដែលមាន អាសយដ្ឋាន www.joshuaproject.net ។
ពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសកម្ពុជាមួយចំនួនបច្ចុប្បន្ន គេចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរ ការប្រើភាសាខ្មែរ ក្នុងការហៅ ជនជាតិ «យួន» ដែលធ្លាប់ហៅតាំងពីបុរាណនោះមកជា «ជនជាតិវៀតណាម» ឬ «ពលរដ្ឋវៀតណាម» ទៅវិញ ។ តាមការពិតការហៅបែបនេះ មិនទាន់ត្រូវចំឈ្មោះរបស់ជនជាតិយួនទេ គឺហៅសំ ដៅទៅ លើពលរដ្ឋវៀតណាមទាំង ៥៤ ជនជាតិ នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ព្រោះជនជាតិទាំង ៥៤ នៅក្នុង ប្រទេស វៀតណាមរួមមកគេហៅថា ពលរដ្ឋវៀតណាម ឬ ពលរដ្ឋនៃប្រទេសវៀតណាម ភាសាអង់គ្លេស ថាVietnamese ។ ចំណែកជនជាតិយួន គេហៅថា ជនជាតិកិញ ( Kinh ) ឬ ជនជាតិ វៀត (Viet) ភាសាអង់គ្លេសថា ethnic Kinh or ethnic Viet ។
វចនានុក្រមខ្មែររៀបរៀង ដោយ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជោតញ្ញាណោ ជួន ណាត បោះពុម្ពឆ្នាំ ១៩៦៩ បានពន្យល់ត្រង់ពាក្យ «យួន» យ៉ាងនេះ ។
យួន ( ជានាម ) ជាតិមនុស្សអ្នកដែនតុងក័ង, ដែនអណ្ណាម, ដែនកូស័ងស៊ីនៈ យួនតុងក័ង, យួនអណ្ណាម , យួនកូស័ងស៊ីន; ពាក្យសាម័ញ្ញច្រើនហៅយួនតុងក័ងថា យួនហាណូយ, ហៅយួន អណ្ណាម យួនហ្វេ, ហៅយួនកូស័ងស៊ីន ថា យួនព្រៃនគរ ។
យោងតាមសព្វាវចនាធិប្បាយ (Wikipedia) ជាភាសាយួនបានពន្យល់អំពីជនជាតិយួនថា យួន គឺជាជនជាតិមួយមានប្រភពនៅភាគខាងជើងនៃប្រទេសវៀតណាមនិងភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសចិន ។ នេះគឺជាជនជាតិមួយដែលមានចំនួនប្រមាណជិត ៩០ % នៃបណ្តាពលរដ្ឋវៀតណាមទាំង ៥៤ ជនជាតិ នៃ ប្រទេសវៀតណាម ។ ជនជាតិយួន ត្រូវបានគេប្រើឈ្មោះជាផ្លូវការក្នុងភាសាយួនថា ជនជាតិ កិញ ( Dân tộc Kinh) ដើម្បីបែងចែកឲ្យបានច្បាស់លាស់រវាងជនជាតិដើមភាគតិចនីមួយៗ នៅក្នុងប្រទេស ។ ភាសាដែលជនជាតិយួនប្រើគឺភាសាយួន (Tiếng Việt) ។
យោងតាមសព្វាវចនាធិប្បាយដដែលបានបញ្ជាក់ថា សរុបពលរដ្ឋទាំង ៥៤ ជនជាតិ នៃប្រទេសវៀតណាម មាន ៨៦.១១៦.៥៥៩ នាក់ ក្នុងនោះជនជាតិយួន (Kinh) មាន ៧២.០០០.០០០ នាក់ ។ នេះបើគិតតាមស្ថិតិ ដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានជំរឿនកាលពីឆ្នាំ ២០០៨ ។ យោងតាមគេហ ទំព័រនេះដដែលបានបញ្ជាក់ថា ជនជាតិយួននៅប្រទេសកម្ពុជា មាន ប្រមាណ ៦00,000 នាក់ ។
អំពីមូលហេតុ ដែលនាំឲ្យមានវត្ត មានខ្មែរក្រោម នៅប្រទេសកម្ពុជានោះ គឺ ភាគច្រើនពួក គាត់រត់ចេញពីស្រុកកំ ណើតកម្ពុជាក្រោម ដោយមូលហេតុដូចជាការរើសអើងពូជសាសន៍ ការរំលោភ សិទ្ធិមនុស្ស រដ្ឋការយួនដេញចាប់ទាក់ទិនយោបាយ មក សិក្សា និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ជាដើម ។
ប្រជាជាតិខ្មែរក្រោមនៅកម្ពុជាមិនមានអ្វីប្លែកនិងខុសពីពលរដ្ឋខ្មែរនោះទេ ទាំងពីឈាមជ័រ សាសនា ភាសា និងចិត្តគំនិត ។ អ្វីដែលខ្មែរក្រោមប្លែកនិងខុសពីពលរដ្ឋខ្មែរនៅកម្ពុជានោះ គឺពួកគាត់មានត្រកូល និងមានទីកន្លែងកំ ណើតនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោមឬវៀតណាមខាងត្បូង ។ (សូមអានអត្ថបទៈខ្មែរក្រោម មានត្រកូលតាំងពីពេលណាមក? កាសែត ព្រៃនគរ ឆ្នាំទី ២ លេខ ២៣ )
ចំពោះអត្ដសញ្ញាណបណ្ណសញ្ជាតិវៀតណាម (Quốc tịch) ចេញដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមសព្វថ្ងៃ ផ្តល់ដល់ប្រជាជាតិខ្មែរក្រោម នៅកម្ពុជាក្រោមវិញមានចំណុច ៣ យ៉ាងសំខាន់ ដែលអាចកំណត់ ដឹងបានថា ពួកគាត់ជាខ្មែរក្រោម គឺ ទីមួយ សញ្ជាតិ (Quốc tịch) គេដាក់ថា វៀតណាម (Việt Nam) ទីពីរ ជនជាតិ (Dân tộc) គេដាក់ថា ខ្មែរ (Khmer ឬ Khơme) និងទីបី ត្រកូលនិងនាម (Họ và Tên) គេដាក់តាមត្រកូលរបស់ខ្មែរក្រោម មានត្រកូល ថាច់ (Thạch ) សឺង (Sơn ជាដើម ។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែរនោះគឺ ខ្មែរក្រោមដែលធំដឹងក្តី នៅកម្ពុជាក្រោម ពួកគាត់និយាយភាសា ខ្មែរទៅតាម គ្រាមភាសាដែលម្តាយឪពុករបស់ខ្លួនបាននិយាយជាមួយរាល់ថ្ងៃ និងវាហាក់ដូចជាមាន សំនៀង ធ្ងន់ ជាងភាសាខ្មែរនៅប្រទេសកម្ពុជា ។ ខ្មែរក្រោមនិយាយភាសាខ្មែរមានលក្ខណៈធ្ងន់ តែត្រូវតាមអក្សរខ្មែរ ឬអាចនិយាយថា ពួកគាត់និយាយភាសាខ្មែរ មានលក្ខណៈរដឺនតែមិន មែននិយាយ ប៉ៃឡាំទេ ។
ប្រសិនបើ អ្នកចង់ដឹងថា អ្នកណាម្នាក់ពិតជាខ្មែរក្រោមមកពីកម្ពុជាក្រោមមែនឬទេនោះ ចូរអ្នកសួរថា ផ្ទះពួកគាត់នៅក្នុងចំណុះជើង វត្តណាមួយនៅ កម្ពុជាក្រោម ? ប្រសិនបើពិតជាខ្មែរក្រោមនោះ ពួកគាត់នឹងឆ្លើយបានយ៉ាងលឿនថា ពួកគាត់នៅក្នុងចំណុះជើងវត្តណាមួយ ដោយឥតទើសទាក់អ្វីឡើយ ព្រោះវត្តអារាមនីមួយៗ នៅកម្ពុជាក្រោម ជាទីកន្លែងផ្សារភ្ជាប់ខ្សែជីវិត របស់ខ្មែរក្រោមតាំងពីកើត រហូតដល់ស្លាប់ ៕
