បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស នៅកម្ពុជាក្រោម កាន់តែតូចចង្អៀត ខណៈកូវីត-១៩ វាយលុកខ្លាំង
ដោយ គឹម សាវតា
មួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ជំងឺកូវីត-១៩ បានវាយលុកប្រទេសវៀតណាម កាន់ទេខ្លាំង រហូតដល់មានការដាក់បម្រាបគោចរ ជាពិសេសនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។ ករណីនេះ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោម អះអាងថា ពិបាកក្នុងការតាមដានសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅពេលដែលមានការរំលោភបំពាន មកលើពលរដ្ខខ្មែរក្រោម ។ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ដែលរស់នៅកម្ពុជាក្រោម អំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម រស់នៅដែនដីសណ្ដរមួយនេះ ប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពេល ដែលមានការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្ស ។
ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលរស់នៅទឹកដីកំណើត បានរងគ្រោះដោយសារការរំលោភបំពានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែ នៅពេលដែលមានការអន្តរាគមផ្សេងៗ គឺហាក់មានដំណោះស្រាយបានខ្លះ ។ អ្វីដែលជាបញ្ហាពេលនេះ គឺសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ដែលតែងតែជួយដោះស្រាយ និងផ្សព្វផ្សាយ ពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម មិនអាចចុះជួយអន្តរាគមន៍បាន ដោយសារតែនៅការរាតត្បាតកូវីដ-១៩ កាន់តែខ្លាំង ។
លោក យឿង ខាយ ជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សមួយរូប នៅខេត្តឃ្លាំង ឲ្យវិទ្យុសំឡេងកម្ពុជាក្រោម ដឹងថា ក្រោយពីជំងឺកូវីដ-១៩ បានវាយលុកប្រទេសវៀតណា មកាន់តែខ្លាំង ជាពិសេស នៅដែនដីកម្ពុក្រោម អាជ្ញាធរវៀតណាម បានចេញវិធានការបិទខ្ទប់ ធ្វើឲ្យលោកមិនអាចទៅណាមកណា រួមទាំងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតផងដែរ ។ លោកបន្តថា កន្លងមកលោកអាចទៅតាមដាន និងផ្សព្វផ្សាយពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស នៅតំបន់ផ្សេង ក្រៅពីកន្លែង ដែលលោករស់នៅ ប៉ុន្តែ ពេលនេះ លោកមិនអាចទៅណាបាននោះទេ ហើយស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសការរំលោភបំពាន ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ លោកមិនអាចទៅតាមដានបាននោះទេ ជាក់ស្តែងលោកលើកឡើងថា ការចាក់វាក់សាំង និងផ្ដល់អំណោយហាក់មានភាពមិនច្បាស់លាស់សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ្ខខ្មែរក្រោម ខណៈដែលពលរដ្ឋវៀតណាម បានទទួល ។
លោកយឿង ខាយ «ឥឡូវកូវីដយើងមិនអាចចុះដល់កន្លែង ដើម្បីស៊ើបសួរទេ យើងស៊ើបតាមប្រព័ន្ធ (Messenger) ឲ្យតែមានប្រព័ន្ធយើងស៊ើបបានទាំងអស់» ។
តែទោះជាយ៉ាងណាលោកថា បើប្រៀបធៀបស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សបច្ចុប្បន្ន មានភាពល្អប្រសើរជាង កាលពី ២ ទៅ ៣ ឆ្នាំមុន ។
ចំណែក លោក តោ ហ្វាងចឿង ដែលជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សមួយរូប នៅខេត្តព្រះត្រពាំង ក៏បានឲ្យដឹងដែរថា នៅពេលនេះ លោកមិនអាចធ្វើកិច្ចការសិទ្ធិមនុស្ស អ្វីបាននោះទេ ព្រោះថា ក្នុងតំបន់ ដែលលោករស់នៅ គឺត្រូវបានអាជ្ញាធរបិទខ្ទប់ ។ លោកបន្តថា អ្វីដែលសំខាន់នោះ គឺពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅតំបន់ដែលលោករស់នៅ មិនទទួលបានជំនួយអ្វីពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមទាំងអស់ ហើយមិនអាចចេញទៅខាងក្រៅ ដើម្បីប្រកបមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតបានទៅទៀត ។
លោក តោ ហ្វាចឿង «ការឧបត្ថម្ភការជំនួយពីរដ្ឋអីហ្នឹង នៅកន្លែងគេបិទខ្ទប់អីហ្នឹងគឺថា ពីបិទខ្ទប់រហូដល់ពេលហ្នឹងមិនមានការឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាលអីទេ ចំណែកសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់យើងក៏អាកខានដែរ ក៏ព្រោះរដ្ឋាភិបាលគេមិនឲ្យយើងធ្វើដំណើរ ។
អនុប្រធានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម គឺលោក ចៅ សេរី ប្រាប់វិទ្យុសំឡេងខ្មែរក្រោមថា ក្រោយពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម កំពុងវាយលុកដោយកូវីដនេះ គឺធ្វើឲ្យមានបញ្ហាពិបាកជាច្រើនដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ទាំងបញ្ហាជីវភាព សេរីភាពធ្វើដំណើរ និងការប្រឈបជាមួយជំងឺរាតត្បាយមួយនេះ ។ អ្វីដែលសំខាន់មួយទៀត គឺ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ទទួលបានព័ត៌មានច្រើន គឺករណី ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាម មិនបានបែងចែកជំនួយដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ក្នុងអំឡុងពេលជំងឺកូវីដ-១៩ នេះ កំពុងរាតត្បាត ខណៈដែលជនជាតិវៀតណាម ដែលរស់នៅតំបន់រស់ជាមួយគ្នាទទួលបានអំណោយ ។
លោក ចៅ សេរី «យើងឃើញថា រឿងពេលដែលកូវីដកើតឡើង នៅកម្ពុជាក្រោមហ្នឹង រដ្ឋាភិបាលយួន ប្រើអាការរាំងស្ទះ កុំឲ្យខ្មែរក្រោមយើងចុះឡើងអីចឹងទៅ ធ្វើឲ្យបាត់ការងារធ្វើ ទាំងអស់ហ្នឹង វាធ្វើឲ្យកម្មករខ្មែរក្រោម យើងនៅតំបន់ជិតព្រៃនគរហ្នឹងទទួលបញ្ហាពិបាក ។ ហើយក្នុងពេលរឿងហ្នឹងកើតឡើងយើងឃើញថា គ្នាយើងនៅខាងក្រោមហ្នឹងបានដាក់ឡើងមានការរើសអើង ដូចថាមានអ្នកគេចែកអំណោយដូចថានៅតំបន់មួយចំនួនហ្នឹង គេមិនចែកឲ្យខ្មែរក្រោមយើងអញ្ចឹងទៅ ហើយឬមួយកន្លែងខ្លះខ្មែរក្រោមយើងចង់ទៅណាមកណាវាពិបាក» ។
កូវីដ-១៩ បានផ្ទុះឡើងជាថ្មីនៅប្រទេសវៀតណាម ចាប់ផ្តើមនៅចុងខែមេសា ហើយបានរាលត្បាតខ្លាំងពេញផ្ទៃប្រទេសរួមទាំងភាគខាងត្បូងពោលគឺដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។ លុះដល់ ថ្ងៃ ទី ៩ កក្កដា ប្រជាជន ដែលរស់នៅក្នុងទីក្រុងព្រៃនគរ ត្រូវអាជ្ញាធរតម្រូវឲ្យស្នាក់នៅ តែក្នុងផ្ទះរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ ។ ក្រៅពីនេះនៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួន នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ក៏ត្រូវបានបិទខ្ទប់ផងដែរ ដោយសារតែការរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ជាថ្មីនេះ ។
គិតត្រឹមយប់ថ្ងៃទី ២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២១ នេះ វៀតណាមមានករណីឆ្លងកូវីដ-១៩ សរុបនៅទូទាំងប្រទេស ចំនួន ៧៦៦,០៥១ នាក់ ក្នុងនោះ អ្នកជំងឺជាសះស្បើយ ចំនួន ៥៣៨,៤៥៤ នាក់ ចំណែកចំនួនអ្នកស្លាប់សរុបចំនួន ១៨,៧៥៨ នាក់ ៕
