ប្រវត្តិ​អ្នក​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង និង​ល្ខោន​និយាយ​អំពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម

0 294

ដោយ យន់ សាមៀន | RFA

អ្នក​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង និង​ល្ខោន​និយាយ​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា​ក្រោម អ្នកស្រី កៀង សា​ខន បាន​ចំណាយ​ពេល​វេលា​អស់​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ និង​ថវិកា​ផ្ទាល់​ខ្លួន ដើម្បី​ផលិត​បទ​ចម្រៀង ចម្រៀង​កាយ​វិការ និង​ល្ខោន​និយាយ ដើម្បី​ជា​ប្រយោជន៍ សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ក្រោម និង​ពលរដ្ឋ​ទូទៅ​ស្វែង​យល់​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ​ក្រោម ដែល​រង​ទុក្ខ​វេទនា ដោយសារ​តែ​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម បាន​គ្រប់គ្រង​ទឹក​ដី​កំណើត​ខ្មែរ​ក្រោម​ ក្រោយ​បារាំង​បាន​កាត់​ទឹក​ដី​ខ្មែរ​ឲ្យ​វៀតណាម​គ្រប់គ្រង​ទាំង​ខុស​ច្បាប់ ។

អ្នកស្រី កឿង សាខន អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាតិនិយមខ្មែរក្រោម និង ល្ខោននិយាយរឿង “ចៅ ហ្វាយ គុយ” នៃផលិតកម្មខ្មែរក្រោម ។
អ្នកស្រី កឿង សាខន អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាតិនិយមខ្មែរក្រោម និង ល្ខោននិយាយរឿង “ចៅ ហ្វាយ គុយ” នៃផលិតកម្មខ្មែរក្រោម ។

តើ​អ្នក​ស្រី កៀង សា​ខន មាន​ប្រវត្តិ​យ៉ាង​ណា? មូលហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​អ្នកស្រី​ចំណាយ​ពេល​វេលា​ផ្ទាល់​ខ្លួន ដើម្បី​បម្រើ​ប្រយោជន៍​ខ្មែរ​ក្រោម?

អ្នកស្រី កៀង សាខន មាន​កំណើត​ក្នុង​ត្រកូល​ខ្មែរ​ក្រោម ប៉ុន្តែ​អ្នកស្រី​កើត​ នៅ​ខេត្តបាត់ដំបង ។ អ្នកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ដំបូង​ឡើយ អ្នកស្រី​មិន​សូវ​ដឹង​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​​កម្ពុជា​ក្រោម​ ឲ្យ​ជ្រៅជ្រះ​ប៉ុន្មាន​នោះ​ទេ ។ ប៉ុន្តែ​ នៅ​ពេល​អ្នកស្រី​បាន​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​បម្រើ​ការងារ​ នៅ​សមាគម​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម​ កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០០២ ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​ នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មក អ្នកស្រី​បាន​ស្វែង​យល់ និង​ស្រាវជ្រាវ​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​​កម្ពុជា​ក្រោម វប្បធម៌ ទំនៀម​ទម្លាប់​ខ្មែរ​ក្រោម​ រហូត​អ្នកស្រី​ចាប់​ផ្ដើម​ផលិត​ចម្រៀង​ជុំវិញ​បញ្ហា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា​ក្រោម ហើយ​ចុង​ក្រោយ​ល្ខោន​និយាយ​ពី​ប្រវត្តិ វីរបុរស​លោក​ឧកញ៉ា សឺង គុយ៖ «សូម្បី​តែ​ព្រះសង្ឃ​នៅ​ពេល​ឮ គ្រាន់​តែ​ឮ​ចម្រៀង​នេះ​ភ្លាម លោក​ឡើង​លើ​ពូក​លោត​ថា មិន​ដែល​ឮ​ទេ មិន​ឮ​ទេ ។ ហើយ​ជំរុញ​ចិត្ត​ខ្ញុំ​ឲ្យ​មាន​ចិត្ត​កាន់​តែ​មាន​សន្ទុះ​ខ្លាំង ឡើង​ថែម​ទៀត ។ បង​ប្អូន​ខ្លះ​គាត់​ចាក់​ស្ដាប់​ក្នុង​មុង ហ៊ាន​លួច​ស្ដាប់​មាន​តែ​ព្រះសង្ឃ​ទេ ដែល​ហ៊ាន​លួច​ស្ដាប់​ក្នុង​មុង ប៉ុន្តែ​ដល់​ពេល​ស្ដាប់​ទៅ យក​មក​ចាក់​ខាង​ក្រៅ ហើយ​ប្រាប់​ថា ឈប់​ខ្លាច​ស្ដាប់​ហើយ»

អ្នកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា អ្នកស្រី​អាច​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង និង​ល្ខោន​និយាយ តាម​រយៈ​ការ​ស្រាវជ្រាវ រួម​មាន​សៀវភៅ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ និង​ការសាកសួរ ពី​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​​ក្រោម​ផ្ទាល់ ។ អ្នកស្រី​ថា ចំណោះ​ដឹង និង​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា​ក្រោម ហាក់បីដូចជា​ វាំងនន​ខ្មៅ ដែល​បាន​រហែក​ធ្វើ​ឲ្យ​ភ្នែក​អ្នកស្រី​ភ្លឺ​ឡើង ។ បទ​ចម្រៀង​ដែល​អ្នកស្រី​និពន្ធ​នោះ មាន​បទ​ចម្រៀង​ជា​ច្រើន​បទ​ត្រូវ​បាន​ពលរដ្ឋ​គាំទ្រ មាន​ដូច​ជា បទ “បណ្ដាំ​ស្ត្រី​ខ្មែរបទចុះ​ទឹក​ក្រពើ ឡើង​លើ​ខ្លា” ជា​ដើម ទទួល​បាន​ការ​ពេញ​និយម​ជា​ខ្លាំង ក្នុង​ចំណោម​ចម្រៀង​ជាង ១០០ បទ ដែល​អ្នកស្រី​ចង​ក្រង និង​ផលិត ។ ចំណែក ចម្រៀង​ផ្សេង​ទៀត ដែល​អ្នកស្រី​ផលិត សុទ្ធ​តែ​ធ្វើ​ឡើង ​ដើម្បី​បម្រើ​ជាតិ ពិសេស​ជា​ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ខ្មែរ​​ក្រោម ​ឲ្យ​តស៊ូ​ទាមទារសិទ្ធិ​ជា​ម្ចាស់​ដើម​កំណើត​លើ​ទឹក​ដី​ជូន​តា​ខ្មែរ ។ អ្នកស្រី​ថា “បណ្ដាំ​ស្ត្រី​ខ្មែរ” មាន​អត្ថន័យ​ជ្រាលជ្រៅ ដើម្បី​បណ្ដុះ​គំនិត បុរស​ខ្មែរ​កុំ​ឲ្យ​ចាញ់​ល្បិច​សម្រស់​ស្ត្រី​វៀតណាម បណ្ដាល​ឲ្យ​បាត់​បង់​ទឹក​ដី​បន្ថែម​ទៀត ពី​ព្រោះ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ចាស់ ដែល​បន្សល់​ទុក​មក​ពី​អតីតកាល​បង្ហាញ​ថា វៀតណាម​ប្រើប្រាស់​សម្រស់​ស្ត្រី​ជន​ជាតិ​គេ ប្ដូរ ​នឹង​យក​ទឹក​ដី៖ «អត្ថន័យ​ដែល​ខ្ញុំ​បញ្ចេញ​ហ្នឹង ខ្ញុំ​ចង់​ផ្ដាំ​ទៅ​ដល់​កូន​ខ្មែរ​ទាំង​អស់ ឲ្យ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការណ៍​ដែល​យួន​ធ្វើ​បាន​ខ្មែរ​ហ្នឹង​ប៉ុណ្ណា ស្ត្រី​ខ្មែរ​បាត់​ដី​ស្ត្រី​យួន​បាត់​តែ​ខ្លួន»

អ្នក​ចម្រៀង​ល្បីៗ មួយ​ចំនួន ដូច​ជា កញ្ញា ទូច ស៊ុននិច លោក សយ វិវឌ្ឍន៍ និង មិត្ត វណ្ណា បាន​ចូលរួម​ច្រៀង​ចម្រៀងបទ​ខ្មែរក្រោម​ទាំង​នោះ ។ ស្នាដៃ​របស់​អ្នកស្រី កៀង សា​ខន ត្រូវ​បាន​សារព័ត៌មាន អនឡាញ (Online) សំឡេង​​កម្ពុជា​ក្រោម (Voice of Kampuchea Krom) ដែល​មាន​អាសយដ្ឋាន VOKK.NET ចុះ​ផ្សាយ​ទាំង​ស្រុង ។

ក្រៅ​ពី​ការ​ផលិត​ចម្រៀង និង​ចម្រៀង​កាយវិការ អ្នកស្រី កៀង សា​ខន ក៏​បាន​ផលិត​ល្ខោន​និយាយ​ពី​ប្រវត្តិ​វីរបុរស​ខ្មែរ​​ក្រោម លោក​ឧកញ៉ា សឺង គុយ ដែរ ។ អ្នកស្រី បាន​ចំណាយ​រយៈ​ពេល​ពាក់​កណ្ដាល​ទសវត្សរ៍​ក្នុង​ការ​ផលិត​ល្ខោន​និយាយ​នេះ ទើប​ចប់​សព្វ​គ្រប់ ។ តាម​សៀវភៅ​ប្រវត្តិ លោក​ឧកញ៉ា សឺន គុយ សរសេរ​ថា លោក​ឧកញ៉ា សឺន គុយ ជា​អតីត​អភិបាល ខេត្ត​ព្រះត្រពាំង មុន​ពេល​ខេត្ត​នេះ​ធ្លាក់​ទៅ​ក្នុង​កណ្ដាប់​ដៃ​វៀតណាម ។ លោក​ត្រូវ​បាន​វៀតណាម​កាត់​ទោស​ប្រហារជីវិត​ដោយ​កាត់​ក្បាល​នៅ​ឆ្នាំ ១៨៤១ ដើម្បី​ជា​ថ្នូរ​ឲ្យ​ខ្មែរ​​ក្រោម ​អាច​អនុវត្ត សាសនា និង​វប្បធម៌​បាន ។

អ្នកស្រី កឿង សាខន អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាតិនិយមខ្មែរក្រោម និង ល្ខោននិយាយរឿង “ចៅ ហ្វាយ គុយ” នៃផលិតកម្មខ្មែរក្រោម ។
អ្នកស្រី កឿង សាខន អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាតិនិយមខ្មែរក្រោម និង ល្ខោននិយាយរឿង “ចៅ ហ្វាយ គុយ” នៃផលិតកម្មខ្មែរក្រោម ។

អ្នកស្រី បន្ថែម​ទៀត​ថា ការណ៍​ដែល​អ្នក​ស្រី​ធ្វើ​ពលិកម្ម​ពេល​វេលា និង​ថវិកា​ផ្ទាល់​ខ្លួន​រយៈ​ពេល ផលិត​ល្ខោន​ និយាយ​ទាំង​នោះ​ដោយសារ​តែ​អ្នកស្រី​ចង់​ឲ្យ​កូន​ខ្មែរ​ជំនាន់​ក្រោយ​ដឹង​ពី​ប្រវត្តិ​តស៊ូ​របស់​វីរបុរស​ខ្មែរ​ក្រោម ដែល​បាន​បូជា​ជីវិត ដើម្បី​ជាតិ និង​សាសនា៖ «ខ្ញុំ​មាន​បំណង​ឲ្យ​ខ្មែរ​កណ្តាល និង​ខ្មែរ​ក្រោម​ស្វែង​យល់​ពី​វីរបុរស​ខ្មែរ ដែល​បាន​លះបង់។ លោក​ឧកញ៉ា សឺន គុយ បាន​លះបង់»

អ្នកស្រី កៀង សា​ខន កើត​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៥០ ក្នុង​ត្រកូល​ខ្មែរ​ក្រោម នៅ​ខេត្ត​បាត់ដំបង ។ អ្នកស្រី ធ្លាប់​បម្រើ​ការ​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​យោធា​នៅ​ខេត្ត​បាត់ដំបង ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​លោក លន់ នល់ ។ អ្នកស្រី​អាច​រស់រាន​មាន​ជីវិត​ក្នុង​របប​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​នោះ ដោយសារ​តែ​អ្នកស្រី​លាក់​អត្តសញ្ញាណ​មិន​ឲ្យ​ខ្មែរ​ក្រហម​ដឹង​ថា អ្នកស្រី​ជា​ខ្មែរក្រោម ។ អ្នកស្រី និង​ក្រុម​គ្រួសារ​បាន​រួច​ផុត​ពី​ការ​សម្លាប់​រង្គាល​ក្នុង​សម័យ​ខ្មែរ​ក្រហម បាន​ភៀស​ខ្លួន​មក​រស់នៅ​អាមេរិក ដោយ​តស៊ូ​ចិញ្ចឹម​កូន ៤ នាក់ ក្រោយ​លែងលះ​ស្វាមី​មក ។ បច្ចុប្បន្ន​អ្នកស្រី​ចូល​និវត្តន៍ ហើយ​រស់​នៅ​ទីក្រុង ឡុងប៊ិច (Long Beach) រដ្ឋ (California) ។ អ្នកស្រី​មិន​មែន​ត្រឹម​តែ​ចេះ​និពន្ធ​ចម្រៀង​មួយ​មុខ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ អ្នកស្រី​ក៏​ធ្លាប់​បម្រើ​ការងារ​នៅ​វិទ្យុ និង​ទូរទស្សន៍​សហគមន៍ នៅ​ទីក្រុង ឡុងប៊ិច ដែរ ។ អ្នកស្រី​បម្រើ​ការងារ​ភាគ​ច្រើន ផ្អែក​តាម​គោលការណ៍​ស្ម័គ្រចិត្ត ដោយ​មិន​យក​ប្រាក់​កម្រៃ​ឡើយ ។ សម្រាប់​ខ្មែរក្រោម និង​សហព័ន្ធ​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម​ ចាត់​ទុក​ស្នាដៃ​របស់​អ្នកស្រី កៀង សាខន ថា ជា​ស្នាដៃ​មិន​អាច​កាត់​ថ្លៃ​បាន ។

ប្រធាន​សហព័ន្ធ​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម លោក ប្រាក់ សេរីវុឌ្ឍ មាន​ប្រាប់​អាស៊ី​សេរី​ថា ចម្រៀង​ដែល អ្នកស្រី កៀង សាខន និពន្ធ​មាន​លក្ខណៈ​ជាតិ​និយម ត្រូវ​បាន​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​​ក្រោម និង​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទូទៅ​គាំទ្រ និង​ពេញ​និយម ។ លោក​ថា ខ្មែរ​ក្រោម និង​សហព័ន្ធ​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម ​មាន​មោទនភាព ដែល​ស្រ្តីខ្មែរក្រោម​​មាន​សមត្ថភាព និង​ស្នាដៃ​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង និង​ល្ខោន​និយាយ ។ ស្នាដៃ​របស់​អ្នកស្រី បាន​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទស្សនៈ​របស់​ខ្មែរ​ក្រោម​ ឲ្យ​រឹត​តែ​ស្រឡាញ់​ទឹក​ដី និង​ស្នេហា​ជាតិ​បន្ថែម​ទៀត៖ «សិល្បៈ​ចម្រៀង​នេះ​មាន​ឥទ្ធិពល​ច្រើន​ណាស់ ខាង​ផ្នែក​សង្គ្រាម​ចិត្តសាស្ត្រ ដើម្បី​ជួយ​បង​ប្អូន​ខ្មែរ​កម្ពុជា​ក្រោម ដែល​រង​គ្រោះ​ដោយសារ​យួន»

អ្នកស្រី កៀង សាខន មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ថា អ្នកស្រី​មិន​ទាន់​បញ្ចប់ បេសកកម្ម​ជួយ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ក្រោម​ឲ្យ​ដឹង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ និង​ការ​ទាមទារ​សិទ្ធិ​ជា​ជន​ជាតិ​ដើម​ពី​វៀតណាម​នៅ​ឡើយ​ទេ ។ ក្ដី​ប្រាថ្នា​របស់​អ្នកស្រី​ចុង​ក្រោយ គឺ​ប្រែក្លាយ​ល្ខោន​និយាយ​ពី​ប្រវត្តិ​របស់​លោក ឧកញ៉ា សឺ​ង គុយ ឲ្យ​ក្លាយ​ជា​ភាពយន្ត​វីដេអូ​ឯកសារ​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ជំនាន់​ក្រោយ ។ អ្នកស្រី​អំពាវនាវ​ថា​ ប្រសិន​បើ​មាន​សប្បុរស​ជន ​ដែល​មាន​ប្រាក់ ហើយ​មាន​បំណង​ចង់​បង្កើត​ខ្សែ​ភាពយន្ត​នោះ អ្នកស្រី​នឹង​ចូលរួម​សហការ​ផលិត​ខ្សែ​ភាពយន្ត​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នេះ​ឡើង៖ «ប្រសិន​បើ​ប្រទេស​យើង​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ ខ្ញុំ​នឹង​ធ្វើ ប្រសិន​បើ​ខ្ញុំ​នៅ​រស់»

អ្នកស្រី កឿង សាខន អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាតិនិយមខ្មែរក្រោម និង ល្ខោននិយាយរឿង “ចៅ ហ្វាយ គុយ” នៃផលិតកម្មខ្មែរក្រោម ។
អ្នកស្រី កឿង សាខន អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាតិនិយមខ្មែរក្រោម និង ល្ខោននិយាយរឿង “ចៅ ហ្វាយ គុយ” នៃផលិតកម្មខ្មែរក្រោម ។

អ្នកស្រី កៀង សាខន បន្ថែម​ទៀត​ថា អ្វី​ដែល​អ្នកស្រី ឈឺ​ចាប់​បំផុត​ក្នុង​ជីវិត​នេះ គឺ​ការ​បាត់បង់​ទឹក​ដី ជា​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​របស់​ខ្មែរ ហើយ​តាម​រយៈ​បទ​ចម្រៀង ដែល​អ្នកស្រី​និពន្ធ​នេះ អ្នកស្រី​សង្ឃឹម​ថា គំនិត​ខ្មែរ​ស្នេហា​ជាតិ​នឹង​ពុះ​កញ្ជ្រោល​ឡើង ការពារ​ទឹក​ដី​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស​ទៅ​ថ្ងៃ​អនាគត ៕

Leave A Reply

Your email address will not be published.