ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមរងគ្រោះដីធ្លីថា អាជ្ញាធរវៀតណាម នៅក្នុងខេត្តក្រមួនស រៀបចំបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅកាន់តុលាការ ជារឿងអយុត្តិធម៌
ដោយ ស៊ឺន ចែងចើន
សាច់ញាតិជនរងគ្រោះជាខ្មែរក្រោម ដែលត្រូវអាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ខ្លួនក្នុងទំនាស់ដីធ្លី នៅខេត្តក្រមួនស បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង នៅពេលដឹងថា អាជ្ញាធរកំពុងរៀបចំសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការ ដោយចោទប្រកាន់ពួកគាត់ ពីបទប្រើអំពើហិង្សាមកលើកម្លាំងសមត្ថកិច្ច ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍តវ៉ារឿងវិវាទដីធ្លីអូសបន្លាយយូរអង្វែងអស់ជាច្រើនឆ្នាំ បណ្តាលឲ្យមនុស្សប្រុសស្រីរងរបួសធ្ងន់ស្រាលប្រមាណជាង ១០ នាក់ ។ ពលរដ្ឋរងគ្រោះអះអាងថា ចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរបែបនេះ ជារឿងអយុត្តិធម៌ និងមិនអាចទទួលយបានឡើយ ។
ក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិ ដែលរងគ្រោះដោយសារតែការបណ្ដេញចេញពីដីធ្លីម្នាក់ ថ្លែងសុំមិនឲ្យបញ្ចេញឈ្មោះ ឲ្យវិទ្យុសំឡេងកម្ពុជាក្រោម ដឹងនៅថ្ងៃទី ១០ ខែតុលានេះថា យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សជិត ៣០ នាក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាម កោះហៅដើម្បីសួរចម្លើយ ។ ក្នុងនោះ មនុស្សចំនួន ៤ នាក់ ត្រូវអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច កំពុងចាត់វិធានការកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនខ្លួនទៅតុលាការ ពាក់ព័ន្ធ នឹងការចោទប្រកាន់ករណីប្រើអំពើហិង្សាមកលើកម្លាំងសម្ថកិច្ចវៀតណាម ជុំវិញបញ្ហាជម្លោះដីធ្លី នៅខេត្តក្រមួនស ។
សាច់ញាតិរបស់ជនរងគ្រោះដដែលនេះ បញ្ជាក់ថា អ្នកទាំង ៤ នាក់ ដែលអាជ្ញាធរសម្រេចបញ្ជូនទៅកាន់តុលាការនោះ រួមមានលោក ហ្វិន វ៉ាំងឌែប អាយុ ៤១ ឆ្នាំ (ជាអ្នកស៊ីឈ្នួលបើកអេស្កាវ៉ាទ័រ) លោក តៀន ដាម អាយុ ២៨ ឆ្នាំ (ជាម្ចាស់ដី) តៀន ណាម អាយុ ២៨ ឆ្នាំ (ជាម្ចាស់ដី) និងលោកយាយ ធី ភិច អាយុ ៧១ ឆ្នាំ (ជាម្ចាស់ដី) ។ ចំណែកពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមជាប់ពាក់ព័ន្ធចំនួន ២៣ នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានអាជ្ញាធរម្រេចដាក់ពិន័យរដ្ឋបាល ដោយពិន័យជាប្រាក់ក្នុងម្នាក់ៗ ចាប់ពីបីលានដុងទៅបួនលានដុង ឬស្មើ នឹង ១៥០ ដុល្លារ ទៅ ២០០ ដុល្លារ ។
ចំណែកពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ម្នាក់ទៀត ដែលមានបងប្រុស ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ឃុំខ្លួនអស់រយៈពេល ៣ ខែ ដើម្បីធ្វើការស៊ើបសួរស្វែងរកអ្នកពាក់ព័ន្ធមកអនុវត្តច្បាប់នោះ ឲ្យដឹងថា នៅថ្ងៃទី ០៩ តុលា ម្សិលមិញនេះ អាជ្ញាធរវៀតណាម ស្រុកយ៉ាងថាញ់ នៃខេត្តក្រមួនស បានកោះហៅបងប្រុសរបស់ខ្លួនទៅសាកសួរអស់ជាច្រើនម៉ោង ។ លោកស្រី ឲ្យដឹងទៀតថា ក្រុមគ្រួសាររបស់លោកស្រី ក៏បានរកមេធាវីការពារក្តីឲ្យបងប្រុសរបស់ខ្លួនដែរ ហើយមេធាវីក៏បានអមដំណើរទៅជាមួយ និងអង្គុយស្តាប់ ក្នុងពេលអាជ្ញាធរកំពុងសួរនាំបងប្រុសរបស់ខ្លួនផង ។ លោកស្រី បានបញ្ចាក់បន្ថែមថា មេធាវីបានប្រាប់ក្រុមគ្រួសារថា នឹងដាក់របាយការណ៍ ព្រមទាំងពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការ ក្រោយពីអាជ្ញាធរបិទបញ្ចប់ការសាកសួរ និងស៊ើបអង្កេតក្នុងសំណុំរឿងនេះ រួចរាល់ហើយ ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកស្រី បានសម្តែងការសោកស្តាយ ដែលអាជ្ញាធរ នៅតែរក្សាចំណាត់ការបញ្ជូនប្អូនប្រុសរបស់លោកស្រី ទៅតុលាការដដែល បើទោះបីជា ការស៊ើបអង្កេតកន្លងមករបស់អាជ្ញាធរវៀតណាម ប្រើពេលអស់ ៣ ខែ នៅតែរកមិនឃើញពីទោសកំហុសរបស់គាត់ ហើយបន្ទាប់មក អាជ្ញាធរក៏បានសម្រេចដោះលែង ឲ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្ដោះអាសន្ន កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែកញ្ញា ក៏ដោយ ។ ប្អូនប្រុសលោកស្រី កាលពីដើម ខែមិថុនា ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចវៀតណាម ប្រើប្រាស់ហិង្សា វាយ និងចាប់ខ្លួន ដាក់ឃុំឃាំងមិនឲ្យជួបសាច់ញាតិ ដោយសារតែលោក ជាអ្នកស៊ីឈ្នួលបើកត្រាក់ទ័រឈូសឆាយលើដីស្រែឲ្យពលរដ្ឋចំនួន ១៤៥ គ្រួសារ មុនពេលអាជ្ញាធរវៀតណាម ចុះរឹបអូសយក កាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែឧសភា បណ្តាលឲ្យផ្ទុះអំពើហិង្សា ។
គួររំឭកថា កាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែឧសភា អាជ្ញាធរវៀតណាម រួមមាន ប៉ូលិស ទាហាន ដែលប្រដាប់ដោយអាវុធ ប្រមាណជា ១០០ នាក់ បានចុះទៅរឹបអូសយកដីជាង ៣.០០០ ហិកតា ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋ ពីពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួន ១៤៥ គ្រួសារកំពុងប្រើប្រាស់ដីកេរមត៌ក ដែលដូនតារបស់ពួកគេបន្សល់ទុកមក ។ ប៉ុន្តែ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បានធ្វើការជំទាស់រហូតផ្ទុះជាអំពើហិង្សា បណ្ដាលឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមជាង ១០ នាក់រងបួសធ្ងន់ និងស្រាល ។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ឲ្យដឹងថា ពួកគេបានអាស្រ័យផលលើដីនោះតាំងពីអំឡុងឆ្នាំ ១៩៧៣ មកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរវៀតណាមមិនព្រមធ្វើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិឲ្យនោះទេ ។
បន្ទាប់ពីហេតុការណ៍នេះ បានកើតឡើង នៅមួយសប្តាហ៍ក្រោយមក ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាជនរងគ្រោះនៃការបង្ខំបណ្តេញពីដីធ្លីស្រែចំការ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម ក៏បានដាក់លិខិតតវ៉ា ទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ដោយស្នើសុំឲ្យដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគេជាបន្ទាន់ ដើម្បីពួកគេអាចធ្វើស្រែចម្ការ សម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត ។ យ៉ាងនេះក្តី គិតមកត្រឹមថ្ងៃ ១០ ខែតុលា សំណើនេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម នៅមិនទាន់ចេញមុខ ដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី ដែលវៀតណាម បានរឹបអូស ជូនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលជាជនជាតិដើមម្ចាស់ស្រុកវិញនៅឡើយទេ ។
ជុំវិញករណីនេះដែរ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ឲ្យជំរុញវៀតណាម ឲ្យផ្ដល់ដីទៅខ្មែរក្រោមវិញ ។ បន្ថែមពីលើនេះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានអំពាវនាវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ និងប្រទេសម្ចាស់ជំនួយផ្សេងទៀត ត្រូវជួយជំរុញ និងដាក់គំនាបទៅរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ដើម្បីផ្ដល់ដីខ្មែរដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមវិញ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ។ រីឯ នៅឯកម្ពុជាវិញ អង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានដាក់សំណើទៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ទៅវៀតណាម ឲ្យដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែរ ។
ទាក់ទងទៅ នឹងការរំលោភដីធ្លីពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អង្គការយូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ធ្លាប់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ជាអ្នកគ្រប់គ្រងដីទាំងស្រុង នៅក្នុងប្រទេសនេះហើយ ទើបបានបណ្ដាលឲ្យមានវិបត្តិដីធ្លី កើតឡើងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅទូទាំងប្រទេស ។ អង្គការយូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) កត់សំគាល់ថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម តែងតែប្រើប្រាស់អំណាចជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិដីនេះ ដើម្បីដាក់ការត្រួតត្រាទៅលើដីធ្លីរបស់សហគមន៍ ។
បើតាមរបាយការណ៍សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឲ្យដឹងថា យ៉ាងហោចណាស់ ក៏មានពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួនបីនាក់ហើយ ត្រូវអាជ្ញាធរវៀតណាមចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែតវ៉ារឿងដីធ្លី ។ មន្ត្រីសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលរស់នៅទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ចំនួន ២១ ខេត្ត និងមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅជាង ៨ លាននាក់ ។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ភាគច្រើនជាកសិករ ដែលពឹងផ្អែកលើដីស្រែចម្ការ ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត ៕ អត្ថបទៈ ស៊ឺន ចែងចើន
