សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាក្រោម នៅតែបន្តរងការរំលោភបំពាន ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម
ដោយ ស៊ឺន ចែងចើន
អង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាន នៅប្រទេសកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ខ្មែរក្រោម នៅតែបន្តរងការរើសអើង រងនូវភាពអយុត្តិធម៌ និងរងនូវការរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពជាច្រើនករណី ត្រឹមតែក្នុងរយៈពេល ៣ ត្រីមាសប៉ុណ្ណោះ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ។ ការលើកឡើងបែបនេះ នៅក្នុងឱកាសខួបលើកទី ១៤ ឆ្នាំ នៃសេចក្ដីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) ស្ដីពី «សិទ្ធិជនជាតិដើម» ដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម គឺជារដ្ឋភាគីមួយ បានទទួលស្គាល់ និងគាំទ្រសេចក្ដីប្រកាសនេះ ។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី ១២ ខែកញ្ញាសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ លេខាធិការដ្ឋាន ដែលជាបណ្តុំនៃអង្គការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ចំនួន ៩ ជាសមាជិក ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានប្រារព្ធទិវា ១៣ កញ្ញា ដែលជាខួបទី ១៤ ឆ្នាំ នៃសេចក្ដីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) ស្ដីពី «សិទ្ធិជនជាតិដើម» (១៣ កញ្ញា ២០០៧ – ១៣ កញ្ញា ២០២១) ។ ពិធីអបអរសាទរទិវានេះ រៀបចំឡើង នៅទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ស្ថិតនៅបុរីព្រៃនគ ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ ។ ក្រៅពីអ្នកចូលរួមសំដែងការចាប់អារម្មណ៍ ដែលលើកឡើងពីក្តីកង្វល់នានា ជុំវិញបញ្ហារំលោភជនជាតិដើមកំណើតខ្មែរក្រោម នៅប្រទេសវៀតណាម ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមក នៅក្នុងពិធីនោះ ក៏មានរៀបចំកិច្ចពិភាក្សាផ្តោតទៅលើប្រធានបទ «ខ្មែរក្រោម ត្រូវតែទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ និងផ្តល់សិទ្ធិពេញលេញជាជនជាតិដើម» ដោយធ្វើការផ្សាយផ្ទាល់តាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក និងសំណួរចម្លើយ ពីអ្នកតាមដានទស្សនា ស្ដីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ផង ។
ថ្លែងបើកកម្មវិធី ក្នុងឱកាសខួប ១៤ ឆ្នាំនៃសេចក្តីប្រកាសអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម លោក តាំង សារៈ ប្រធានសាខាសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានលើកឡើង ពីមេដឹកនាំនៅប្រទេសមួយចំនួន នៅលើពិភពលោក ដែលមានក្រុមជនជាតិដើមម្ចាស់ស្រុករស់នៅ បានប្រកាសជាសាធារណៈសុំការអភ័យទោស ចំពោះការរងទុក្ខបុកម្នេញអស់ជាច្រើនរយឆ្នាំកន្លងមក ក្រោមនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលជំនាន់មុន ដែលបានធ្វើឡើងដោយប្រើអំណាចបុគ្គលនៃមេដឹកនាំបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន ដែលមានក្រុមជនជាតិដើមកំណើត និងសមាជិកក្រុមកុលសម្ព័ន្ធជនជាតិដើម ។ ក្នុងសន្ទរកថាដដែលនេះ លោក តាំង សារៈ បានលើកឡើង ពីអតីតកាលរបស់មេដឹនាំមួយចំនួន អនុវត្តគោលនយោបាយបិទសិទ្ធិសេរីភាពសាសនា វប្បធម៌របស់ជនជាតិដើម នយោបាយរើសអើង ភាពអយុត្តិធម៌អស់រយៈពេលរាប់សិបទសវត្សរ៍ ដែលជនជាតិដើមម្ចាស់ស្រុក បានទទួលរងគ្រោះ ។ បន្ថែមពីលើសុន្ទកថានោះ លោក តាំង សារៈ បាន លើកយកព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីមួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសម៉ិកស៊ិក ដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតី លោក Andrés Manuel López Obrador កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី ៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២១ បានប្រកាសសូមទោសជនជាតិដើមភាគតិចម៉ាយ៉ានជាផ្លូវការ ចំពោះការប្រព្រឹត្តទង្វើខុសឆ្គងនានាប្រឆាំងនឹងពួកគេ ចាប់តាំងពីយុទ្ធនាការគ្រប់គ្រងទ្វីបអាមេរិកដោយអេស៉្បាញ ។
ថ្លែងក្នុងវេទិកានៃកិច្ចពិភាក្សា លោក ថាច់ ចន្រ្ទា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាយុវជនខ្មែរក្រោម កត់សម្គាល់ឃើញថា រយៈកាល ១៤ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានទទួលស្គាល់ និងគាំទ្រសេចក្ដីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម មិនបានគោរព និងអនុវត្តរាល់ខ្លឹមសារនៃសេចក្ដីប្រកាសនេះ ហើយផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញដល់ខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិដើមម្ចាស់ស្រុក នៅលើទឹកដីដើមកំណើតរបស់ខ្លួនឡើយ ។ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បែរជាព្យាយាមលុបបំបាត់ពូជសាសន៍ ចំពោះខ្មែរក្រោមទៅវិញ ។
លោក ថាច់ ចន្រ្ទា លើកឡើងពីទឡ្ហីករណ៍ជាច្រើន ដែលបង្ហាញថា ចាប់តាំងពីទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ត្រូវបានបារាំងប្រគល់ទៅឲ្យវៀតណាម ទាំងខុសច្បាប់ នៅថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៤៩ មក រដ្ឋអំណាចវៀតណាម បានប្រើប្រាស់គ្រប់មធ្យោបាយទាំងអស់ ដើម្បីលុបបំបាត់អត្តសញ្ញាណខ្មែរក្រោម នៅលើទឹកដីកំណើត ។ លោកបានលើកឡើងនូវបញ្ហាជាក់ស្តែង ដូចជា កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ រដ្ឋាភិបាលកុម្មយនីស្តវៀតណាម បានផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍ជំរឿនទៅលើប្រជាជនចំនួន ៥៣ ជនជាតិ ដែលវៀតណាមចាត់ទុកថា ជាជនជាតិភាគតិច នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍នោះ បង្ហាញថា ចំនួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម មានប្រមាណតែជាង ១ លាន ៣ សែននាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមប្រជាជនទាំងអស់ នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ដែលបច្ចុប្បន្នមានប្រមាណ ៩៦ លាននាក់ទៅហើយនោះ ។ លោក ថាច់ ចន្រ្ទា ចាត់ទុកចំនួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅក្នុងរបាយការណ៍នោះថា វៀតណាមកំពុងព្យាយាមលុបបំបាត់ចំនួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ។ ក្រៅពីនេះ វៀតណាម ក៏មានមហិច្ឆតាចង់លុបបំបាត់អត្តសញ្ញាណខ្មែរក្រោម រួមមាន ព្រះពុទ្ធសាសនា វប្បធម៌ ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ អក្សរសាស្ត្រ ភាសា អត្តសញ្ញាណ និងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន (ប្តូរឈ្មោះខេត្តពីខ្មែរទៅជាភាសាវៀតណាម) ។
ប្រធានមិត្តសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លោក ប៊ុន មុនី (ថាច់ ឡែន) លើកឡើងថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នឹងទទួលបានសិទ្ធិពេញលេញជាជនជាតិដើមម្ចាស់ស្រុក ដោយស្វ័យប្រវត្តិ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅតែគោរព និងរក្សានូវវប្បធម៌ខ្មែរ ពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាតិ រក្សាបាននូវវត្តព្រះពុទ្ធសាសនា អក្សរសាស្ត្រ សិល្បៈ សម្លៀកបំពាក់ ឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជូន ។ លោកលើកឡើងបែបនេះ ដោយសារតែខ្មែរក្រោម ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ចាត់ទុកជា ជនជាតិភាគតិចមួយ នៅក្នុងចំណោមជនជាតិភាគតិច ចំនួន ៥៣ ជនជាតិ ដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។
លោក ប៊ុន មុនី អះអាងថា ខ្មែរក្រោម ដែលរស់នៅលើទឹកដីកំណើតរបស់ខ្លួន ក្នុងប្រទេសវៀតណាម ត្រូវតែចូលរួមអភិរក្សនូវអ្វីជារបស់ខ្មែរ ដែលដូនតាបានបន្សល់ទុករាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ជាក់ស្តែងដូចជា វត្តអារាមជានិមិត្តរូប នៃកេរមរតករបស់ប្រជាជាតិខ្មែរក្រោម ។ បន្ថែមពីលើនោះ លោកជំរុញឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ចូលរួមសកម្មភាពថែរក្សាអភិរក្សវប្បធម៌ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ នៅក្នុងពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ដូចជា បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ឬ បុណ្យសែនដូនតា និងបុណ្យកឋិនជាដើម ។
ចំណែកទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ផ្នែកច្បាប់ នៃសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ លោកបណ្ឌិត សឺន ជុំជួន អះអាងថា វៀតណាម នឹងទទួលរងនូវការខាតបង់យ៉ាងច្រើន បើនៅតែបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ខ្មែរក្រោមជាជនជាតិដើមកំណើត និងបន្តរំលោភសិទ្ធិសេរីភាព មកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទៀតនោះ ។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម នឹងរងការរិះគន់ និងថ្កោលទោសពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ដោយសារតែស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងប្រទសមួយនេះ កំពុងធ្លាក់ក្នុងភាពដុនដាបកាន់តែខ្លាំង ។ លោកបន្ថែមថា មិនត្រឹមតែការជំរុញរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលអំពាវនាវទៅដល់សហគមន៍អន្តរជាតិ ឲ្យងាកមកចាប់អារម្មណ៍ពីបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោមនោះទេ ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិជាច្រើន ក៏បានដាក់របាយការណ៍ករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងររបស់វៀតណាម និងអំពាវនាវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិដាក់ទណ្ឌកម្មផងដែរ ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ នឹងត្រួតពិនិត្យរបាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណា តាមកាលកំណត់ជាសកល (UPR) ដែលជាយន្តការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវកាតព្វកិច្ចសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋជាសមាជិក ។
ក្រោយពីកម្មវិធីនោះបិទបញ្ចប់ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ចំនួន ៩ ស្ថាប័ន បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាមួយ ស្ដីអំពី «រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម មិនទាន់យកចិត្តទុកដាក់ និងផ្តល់សិទ្ធិពេញលេញដល់ខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិដើម» ។
ក្រុមអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ រួមមាន ១. សម្ព័ន្ធសមណនិស្សិត-និស្សិតខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ២. មិត្តសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ៣. សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ៤. សហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ៥. មូលនិធិសម្រាប់អ្នកក្រីក្រ ៦. មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ៧. ក្រុមប្រឹក្សាយុវជនខ្មែរក្រោម ៨. សារព័ត៌មានព្រៃនគរ ៩. អង្គការស្ត្រីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ។
ក្រុមអង្គការទាំងនេះ លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដែលជារដ្ឋសមាជិក នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនបានគោរពឋានៈ និងឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ចំពោះមុខច្បាប់អន្តរជាតិឡើយ ។ អង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កត់សម្គាល់ឃើញថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នេះ ខ្មែរក្រោម នៅតែបន្តទទួលរងការរើសអើង រងនូវភាពអយុត្តិធម៌ និងរងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាបន្តបន្ទាប់ ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលខ្មែរកម្ពុជាក្រោម គូសបញ្ជាក់ពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នៅកម្ពុជាក្រោម ដូចជា ករណីរើសអើងពូជសាសន៍ ដោយលើកឡើងករណីជាក់ស្តែង នៃការស្លាប់យ៉ាងអាថ៌កំបាំងរបស់យុវជនខ្មែរក្រោម ក្នុងពន្ធនាគារ នៃខេត្តពលលាវ កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២១ ដែលមិនត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាម ស្វែងរកមូលហេតុពិត និងកំណត់ជនប្រព្រឹត្តមកផ្តន្ទាទោសតាមនីតិវិធីច្បាប់ ។ ចំណែកករណីមួយទៀត បានកើតឡើងចំពោះយុវជនខ្មែរក្រោម ២ នាក់បានស្លាប់ និង ២ នាក់ទៀតរងរបួសធ្ងន់ ដោយជនជាតិវៀតណាមមួយក្រុមបានព្រួតដៃគ្នាវាយ នៅខេត្តទួលតាមោក (Binh Duong) កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២១ ។ ទោះបីជាអាជ្ញាធរវៀតណាម បានចាប់ជនដៃដល់មួយចំនួនក៏ដោយ ប៉ុន្ដែ សាធារណៈជន និងក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ នៅមិនទាន់ទទួលដំណឹងថា តើអាជ្ញាធរវៀតណាម បានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់យ៉ាងណានោះទេ ហើយចំពោះក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ នៅតែមិនទទួលបានយុត្តិធម៌ និងសំណងរដ្ឋប្បវេណីឡើយ ។ ករណីនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ចោទរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ថា ជាការអនុវត្តផ្ទុយនឹងបទដ្ឋានច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសផ្ទុយទាំងស្រុងទៅនឹងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្ដីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងពូជសាសន៍ អនុសញ្ញាប្រឆាំងទារុណកម្ម និងការប្រព្រឹត្តមកលើខ្លួន ឬទណ្ឌកម្មឯទៀតដែលឃោរឃៅ អមនុស្សធម៌ ឬបន្ថោកបន្ទាប និងជាការល្មើសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅនឹងខ្លឹមសារនៃសេចក្ដីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ព្រមទាំងសេចក្ដីប្រកាសជាសកលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស ។
ចំពោះភាពអយុត្តិធម៌វិញ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំង ៩ ស្ថាប័ន បានលើកយកករណីអាជ្ញាធរវៀតណាម នៅខេត្តក្រមួនស បានប្រព្រឹត្តមកលើប្រជាកសិករខ្មែរក្រោម ប្រមាណ ១៥០ គ្រួសារដោយប្រើកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចុះមកបង្ក្រាប ដើម្បីរឹបអូសយកដីធ្លីស្រែចំការ ពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលពួកគាត់បាន និងកំពុងបង្កបង្កើនផលចិញ្ចឹមជីវភាព ពីយូរយារណាស់មកហើយ ។ ព្រឹត្តិការណ៍នោះ តំណាងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម មួយរូបឈ្មោះ ហ្វិញ វ៉ាន់ឌែប ត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាម ចាប់ដាក់ពន្ធនាគារយ៉ាងអយុត្តិធម៌រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ។ រីឯប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ទាំងនោះ រហូតមកដល់ពេលនេះ មិនត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាម ស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយប្រគល់ដីស្រែចំការឲ្យមកវិញនៅឡើយទេ ។ ករណីមួយនេះ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា ជាការឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា អាជ្ញាធរវៀតណាមបាន និងកំពុងបំពានមកលើសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត ដូចបានចែងក្នុងសេចក្ដីប្រកាសជាសកលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងបំពានមកលើកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្ដីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌ ។
ចំពោះការរំលោភលើសិទ្ធិសេរីភាពដទៃៗ ទៀត ដែលជាករណីសឹងថា រាប់មិនអស់នោះ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបានលើកឡើង ពីករណីថ្មីចុងក្រោយនេះ ដូចជា សិទ្ធិក្នុងការអភិរក្សវប្បធម៌ អត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួន សិទ្ធិក្នុងការទទួលបាននូវព័ត៌មាន និងចំណេះដឹងសកល ។ ករណីនេះ កើតមានឡើង ចំពោះការឃាត់ឃាំងរាំងរា ពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម ដែលហាមមិនឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម សាងសង់សាលាឆទាន នៅភូមិកំរ៉ែង ឃុំកំពង់ប៉េង ស្រុកផ្សារថ្មី ខេត្តលង់ហោរ ។ ការហាមឃាត់ និងរឹបអូសយកសៀវភៅសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិជនជាតិដើម ដែលក្រុមយុវជន និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បានបោះពុម្ព និងចែកចាយ ហើយការនេះ គឺជាភារកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ឯណោះទេ ប៉ុន្តែ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម មិនបានបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួន បែរជារឹបអូស និងបង្ក្រាបស្មារតីយុវជន និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទៅវិញ ។ ការរឹបអូសយកអាវយឺត ដែលមានស្លាកសញ្ញាគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព (SDG) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងអាវយឺតពាក់ព័ន្ធនឹងការចូលរួមអបអរសាទរទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ ពីយុវជន និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅខេត្តព្រះត្រពាំង ជាដើម ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពផ្សេងៗ ទៀត លេខាធិការដ្ឋាន នៃអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កន្លងមកក៏ធ្លាប់ចេញរបាយការណ៍ បង្ហាញអំពីករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស នៅវៀតណាម មកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមផងដែរ ។ របាយការណ៍នោះ លើកឡើង ពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ការរឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពក្នុងការដើរហើរ ។ យុវជនខ្មែរក្រោម មួយចំនួនត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាមកោះហៅ ចោទសួរ ពិន័យ និង ចោទប្រកាន់ពីការប្រព្រឹត្តបទល្មើសផ្សេងៗ ដោយសារពួកគេបានចែករម្លែក បង្ហោះ ឬរក្សាទុក ខ្លឹមសារទាក់ទងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាក្រោម ដាក់រូបសញ្ញាកាន់ទុក្ខមានទង់ជាតិខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លើប្រូហ្វាលហ្វេសប៊ុក និងប្រកាសចែកចាយសៀវភៅ «សិទ្ធិជនជាតិដើម» ដល់ខ្មែរនៅ កម្ពុជាក្រោមជាដើម ។ ចំណែក ពីបញ្ហាវិវាទដីធ្លីរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាមួយក្រុមឈ្មួញមានអំណាចជនជាតិយួន និង ក្រុមហ៊ុន រួមជាមួយជម្លោះដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃនឹងអាជ្ញាធរដែនដីផងដែរ ។ កន្លងមកពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលមានបញ្ហាដីធ្លីនោះ មានដូចជា ខេត្តមាត់ជ្រូក ខេត្តឃ្លាំង ខេត្តព្រះត្រពាំង និងខេត្តក្រមួនស ដោយការតវ៉ាទាំងនោះ ក៏រងការចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារជាហូហែរផងដែរ ។ បន្ថែមពីលើនេះ ក៏មានករណីឃាតកម្ម និងករណីស្លាប់ដោយអាថ៍កំបាំងរបស់យុវជន និងក្រុមអ្នកតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពខ្មែរក្រោម ជាដើម ។
តាមរយៈការកត់សម្គាល់របស់លេខាធិការដ្ឋាន នៃអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ខាងលើ បង្ហាញឲ្យមតិជាតិ អន្តរជាតិបានឃើញថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដែលជារដ្ឋសមាជិក នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនបានគោរពឋានៈ និងឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ចំពោះមុខច្បាប់អន្តរជាតិឡើយ ៕
