ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ ស្រ្តីខ្មែរក្រោម បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទាមទារយុត្តិធម៌ ក្រោយជនជាតិវៀតណាម បាញ់ឲ្យត្រូវរបួសជើងក្នុងករណីជម្លោះដីធ្លី
ដោយ យន់ សាមៀន | RFA Khmer
ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះស្រ្តីខ្មែរក្រោម ដែលត្រូវជនសង្ស័យជាជនជាតិវៀតណាម បាញ់ឲ្យត្រូវរបួសជើងក្នុងករណីជម្លោះដីធ្លី បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទាមទារយុត្តិធម៌ និងជំងឺចិត្ត ។ ការដាក់បណ្តឹងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេល ដែលសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានថ្កោលទោសអាជ្ញាធរវៀតណាម ដែលបណ្តែតបណ្តោយឲ្យជនសង្ស័យបាញ់ប្រហារពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ។
ជនរងគ្រោះ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹង នៅការិយាល័យប៉ូលិសខេត្តក្រមួនសហើយ កាលពីសប្តាហ៍មុន ។ ប៉ុន្តែ សមត្ថកិច្ចវៀតណាម មិនទាន់បានបង្ហាញព័ត៌មានលំអិតអំពីជនសង្ស័យ និងអ្នកនៅពីក្រោយអំពើហិង្សា ដែលបានប្រើប្រាស់កាំភ្លើងខ្លីបាញ់ប្រហារទៅលើហ្វូងបាតុករខ្មែរក្រោម បណ្តាលឲ្យស្រ្តីខ្មែរក្រោមម្នាក់របួសជើងនៅឡើយទេ ។
លោក ចៅ ផល្លា បងប្រុសជនរងគ្រោះ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកស្រី យ័ញ ធីចាន់ផៃ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹង ដើម្បីឲ្យសមត្ថកិច្ចវៀតណាម យកជនល្មើសទៅតុលាការ ដើម្បីផ្តន្ទាទោស និងផ្តល់សំណងជំងឺចិត្ត ក្រោយចេញពីមន្ទីរពេទ្យ ព្យាបាលជំងឺរួចមក ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែកញ្ញា ជនរងគ្រោះត្រូវជនជាតិវៀតណាមម្នាក់ បានប្រើប្រាស់អាវុធខ្លី បាញ់ទៅលើក្រុមបាតុករខ្មែរក្រោម ដែលងើបឡើងប្រឆាំងការបង្ខំបណ្តេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរ និងជនជាតិវៀតណាម ដើម្បីយកដីដែលពួកគេបានអាស្រ័យផល និងរស់នៅប្រមាណ ៣០ ឆ្នាំមកហើយ ។ ពេលតវ៉ានោះ ក៏មានផ្ទុះអំពើបង្កឡើងដោយក្រុមជើងកាងជនជាតិវៀតណាម ដែលពលរដ្ឋអះអាងថា បានសហការនឹងអាជ្ញាធរវៀតណាម ប្រមាណ ២០ នាក់ ដែលបាននាំគ្រឿងចក្រមកឈូសឆាយដីរបស់ពលរដ្ឋរងគ្រោះ ដើម្បីហ៊ុំព័ទ្ធរបងយកដី ។ កន្លងមកពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បានព្យាយាមសុំអាជ្ញាធរវៀតណាម ឲ្យចេញប្លង់ដីដើម្បីទទួលបានកម្មសិទ្ធិដែរ ប៉ុន្តែ វៀតណាមបានបដិសេធ រហូតដល់អាជ្ញាធរ និងជនជាតិវៀតណាម បានលើកគ្នាមកបណ្តេញពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចេញ ដើម្បីយកដីដោយគ្មានសំណងតែម្តង ។
សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោម លោក យឿង ខាយ ដែលបានតាមដានករណីអំពើហិង្សានេះ បានថ្កោលទោសអាជ្ញាធរវៀតណាម ដែលតែងតែប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅពេលពួកគេងើបឡើងតវ៉ាទាមទារសិទ្ធិនិងដីធ្លី៖ «ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមសហការនឹងជើងកាងបាញ់ឲ្យត្រូវរបួសហ្នឹង ជាអំពើព្រៃផ្សៃមកលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមយើងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ប្អូនមិនអាចទទួលយកបានទេ» ។
នេះមិនមែនជាករណីទីមួយ ដែលអាជ្ញាធរបានប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា វាយនិងបង្ក្រាប យកដីស្រែ និងផ្ទះសម្បែងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដោយខុសច្បាប់ និងមិនផ្តល់សំណងនោះទេ ។ កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២០ អាជ្ញាធរវៀតណាម ខេត្តក្រមួនស រួមមាន ប៉ូលិស ទាហាន ប្រមាណជាង ១០០ នាក់ បានចុះទៅរឹបអូសយកដីកសិករខ្មែរក្រោម អស់ជាច្រើនពាន់ហិកតារដោយគ្មានសំណង ។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បានធ្វើការតវ៉ា រហូតដល់ អាជ្ញាធរវៀតណាមប្រើអំពើហិង្សាលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បណ្តាលឲ្យមនុស្សប្រមាណ ១០ នាក់រងបួស ។ អាជ្ញាធរវៀតណាម ក្រោយវាយពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ឲ្យរងរបួសហើយ ក៏បានចាប់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមបីនាក់ដាក់ពន្ធនាគារជាច្រើនឆ្នាំ ដោយចោទខ្មែរក្រោមថា «ប្រើអំពើហិង្សាលើសមត្ថកិច្ច និងបទប្រឆាំងនឹងអាជ្ញាធរសាធារណៈ» ។
បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំងបីនាក់ កំពុងជាប់ពន្ធនាគារនៅឡើយទេ ។ ជុំវិញ ការបន្តប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាលើពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមឥតស្រាកស្រាន្តនេះ ប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ភិក្ខុ សឺង យ៉ឹងរតនា ក៏ថ្កោលទោសអាជ្ញាធរវៀតណាម និងស្នើឲ្យវៀតណាម ត្រូវតែវែកមុខរកជនសង្ស័យដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ខ្មែរក្រោម ដែលជាជនរងគ្រោះ៖ «នៅប្រទេសវៀតណាម ប្រជាជនមិនអាចកាន់កាំភ្លើងបានទេ ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរសហការនៅពីក្រោយជើងកាងវៀតណាម បង្ក្រាបកសិករខ្មែរក្រោមហើយ ប្រើអំពើហិង្សាហើយធ្វើឲ្យកសិករខ្មែរក្រោមរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ។ នេះជាអំពើព្រៃផ្សៃរបស់វៀតណាមដែលបានបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពរបស់កសិករខ្មែរក្រោម» ។
របាយការណ៍ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ រកឃើញ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរបង្កឡើង ដោយរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនីសវៀតណាម ។ បញ្ហាទាំងនោះ រួមមាន ការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ ការធ្វើទារុណកម្ម ចាប់ខ្លួន និងឃុំឃាំងមនុស្ស យ៉ាងអាណាធិបតេយ្យ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរនិងភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល ហើយសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីក៏រងការរំលោភបំពានដែរ ។ ច្បាប់វៀតណាមកំណត់ថា ដីជាសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ ហើយរដ្ឋមានសិទ្ធិសម្រេច រួមទាំងតម្លៃ ការបែងចែក និងការរឹបអូសដី ដើម្បីប្រគល់ឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដែលបញ្ហានេះបណ្តាលឲ្យមានអំពើពុករលួយនិងអយុត្តិធម៌ ។ ជម្លោះដីធ្លីតែងកើតមានឡើងនៅពេលមានការបែងចែកដីដើម្បីបង្កើតជាគំរោងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលបណ្តាលឲ្យមានការមិនសប្បាយចិត្តពីសាធារណៈជន ។
ក្រសួងការបរទេសក៏រកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍បានជួលប៉ូលិសស្លៀកពាក់ស៊ីវិល និងក្រុមជើងកាងទៅគំរាមកំហែងពលរដ្ឋ ដើម្បីរឹបអូសដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងពលរដ្ឋ ។ អាជ្ញាធរ និងតុលាការវៀតណាម ក៏តែងតែ ចោទប្រកាន់ពលរដ្ឋដែលហ៊ានតវ៉ា ការបណ្តេញចេញពីបទ ប្រឆាំងនឹងអាជ្ញាធរសាធារណៈ និងបង្កសកម្មភាពអសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ៕
