ខ្មែរក្រោមនៅលើពិភពលោកជ្រើសរើសយក «សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចវាសនាខ្លួន ដោយខ្លួនឯង» ទៅថ្ងៃអនាគត
ដោយ យន់ សាមៀន | RFA
ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ក្នុងប្រទេសមួយចំនួនមាន ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប ថៃ កូរ៉េខាងត្បូង និងកម្ពុជា បាននាំគ្នាប្រារព្ធខួប ៧០ ឆ្នាំ នៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ទៅក្រោមនឹមត្រួតត្រារបស់ប្រទេសកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ។ ពួកគេអះអាងថា សារសំខាន់នៃខួប ៧០ ឆ្នាំ គឺការស្វែងរកសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចដោយខ្លួនឯងទៅថ្ងៃអនាគត ត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម រស់នៅលើទឹកដីកំណើតបានស្វែងយល់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ។ ចំណែករដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក៏បានដឹងឮ ហើយ នឹងមិនសូវហ៊ានធ្វើបាបពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដូចបច្ចុប្បន្ននេះដែរ ។
មន្ត្រីសំខាន់ៗ មួយចំនួនរបស់សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម អះអាងថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមបានសាមគ្គីគ្នាជាសំឡេងធ្លុងមួយឆ្ពោះទៅការស្វែងរកសិទ្ធិកំណត់ជោគវាសនាអនាគតឯងខ្លួន ឲ្យពលរដ្ឋដើមកំណើតខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងឋិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់កុម្មុយនិស្តវៀតណាម ។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បានប្រើប្រាស់ព្រឹត្តិការណ៍ខួប ៧០ ឆ្នាំនៃថ្ងៃបាត់បង់ទឹកដីនេះ ដើម្បីធ្វើជាយុទ្ធនាការមួយនៅជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីឲ្យសហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិដឹងថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម កំពុងស្រែកឃ្លាន សិទ្ធិ សេរីភាព ផ្នែកសាសនា អក្សរសាស្ត្រ ជំនឿ និងប្រពៃណី ។ កាលពីដើមខែមិថុនា ខ្មែរក្រោមជុំវិញពិភពលោក បានជួបជុំគ្នាថ្លែងទាមទារសារសិទ្ធិសេរីភាព ។ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិក បានប្រមូលមន្ត្រីជំនាញលើពិភពលោក សិក្សាស្វែងយល់ពីច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចដោយខ្លួន ។ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានបើកកិច្ចប្រជុំមួយ កាលពីថ្ងៃទី ១ មិថុនា នៅទីក្រុង ឡាអេ ប្រទេស ហូឡង់ ក្នុងវិមានសន្តិភាព នៃតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ដើម្បីជជែកពីបញ្ហាទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពនេះ ។ គណ:កម្មការនាយក នៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងព្រះចៅអធិការវត្ត ខេមររង្សី នៅទីក្រុង សាន់ហូស្សេ (San Jose) រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា (California): ព្រះតេជព្រះគុណ សឺង យ៉ឹង រតនា មានថេរដីកាថា ខ្មែរក្រោមទូទាំងពិភពលោកបានជោគជ័យផ្ញើសារសំខាន់ដល់បងប្អូនខ្មែរក្រោម រស់នៅលើទឹកដីកំណើត និងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម៖ «សារ សម្រេចវាសនាដោយខ្លួនឯងនេះ យើងបានផ្ញើទៅដល់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក៏ដូចជា បងប្អូនយើងនៅក្នុងស្រុកយល់ថា ពួកគេជាជនជាតិដើម ដូច្នោះយើងមានសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាងតាំងពីការប្រតិបត្តិជំនឿសាសនា ប្រពៃណី ការពារវប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់របស់យើង ដោយគ្មានការន័យខ្លាចអ្វីទេ?»។
ព្រះតេជព្រះគុណ សឺង យ៉ឹង រតនា មានថេរដីកាបន្តទៀតថា សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នឹងសិក្សាអនុសាសន៍នានារបស់មន្ត្រីជំនាញ ដើម្បីដាក់ញត្តិទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម នៅពេលខាងមុខដ៏ខ្លី ដើម្បីទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចអនាគតដោយខ្លួនឯងពីវៀតណាម តាមច្បាប់កំណត់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ។ ព្រះតេជព្រះគុណបន្ថែមទៀតថា ជោគជ័យរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅមិនយូរទេ៖ «សង្ឃឹមថា នឹងបាន ព្រោះថា កាលពីយើងរៀបចំកិច្ចប្រជុំនៅវិមានសន្តិភាពហ្នឹង យើងបានអញ្ជើញមន្ត្រីជំនាញបរទេស ថ្លែងអំពីការសម្រេចជោគវាសនាដោយខ្លួនឯង មានច្បាប់ជាច្រើន ដែលអាចឲ្យខ្មែរក្រោមអាចមានសិទ្ធិសម្រេចវាសនាដោយខ្លួនឯងបាន» ។
មិនមែនមានតែពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅអាមេរិក និងអឺរ៉ុបទេ ដែលធ្វើពិធីរំលឹកខួបបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរ ។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅកម្ពុជា ថៃ និងកូរ៉េខាងត្បូង ក៏បានចូលរួមដែរ ។ សហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដឹកនាំដោយលោក ថាច់ សេដ្ឋា បានប្រមូលខ្មែរក្រោមប្រមាណពីរពាន់នាក់ ធ្វើពិធីបាត់បង់ទឹកដីកាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ។ អាជ្ញាធរនៃរបបទីក្រុងភ្នំពេញ បានហាមឃាត់សហគមន៍ខ្មែរក្រោម មិនឲ្យធ្វើពិធីនេះ នៅទីធ្លាសាធារណៈនោះទេ ដោយតម្រូវឲ្យសហគមន៍ធ្វើពិធីនេះ ក្នុងទីស្នាក់ការ ដែលមានទីកន្លែងចង្អៀតណែន ។ អាជ្ញាធរទីក្រុងភ្នំពេញ ក៏បានដាក់ភ្នាក់ងារតាមស៊ើបការណ៍ពីការប្រមូលផ្តុំនេះដែរ ទោះបីក្នុងពិធីនេះ មានព្រះរាជតំណាងរបស់ព្រះមហាក្សត្រចូលរួមក៏ដោយ ។ លោក ថាច់ សេដ្ឋា មានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីនោះថា ពលរដ្ឋខ្មែរលើបច្ចុប្បន្នត្រូវមានសាមគ្គីភាព និងឯកភាពជាតិចៀសវាងការបែកបាក់គ្នា ខ្លាចក្រែងកម្ពុជា នឹងបាត់បង់ទឹកដីបន្ថែមទៀតទៅឲ្យប្រទេសវៀតណាម ។ លោក ថាច់ សេដ្ឋា ថា ពិធីរំលឹកខួបនៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម មានសារសំខាន់ណាស់ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដើម្បីឲ្យពួកគេដឹងពីប្រវត្តិនៃការផ្តល់ទឹកដីខ្មែរពីសំណាក់បារាំងទៅប្រទេសវៀតណាមទាំងខុស និងគ្មានការយល់ព្រមពីភាគីកម្ពុជា ។ អាណានិគមបារាំង បានកាត់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទៅឱ្យវៀតណាមត្រួតត្រាទាំងខុសច្បាប់ កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៤៩ ។ ចាប់តាំងពីបានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងពីបារាំងមក វៀតណាមបានប្រើប្រាស់គ្រប់មធ្យោបាយទាំងអស់ ដើម្បីបំបាត់វប្បធម៌ អត្តសញ្ញាណ សាសនា និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ។ វៀតណាមក៏បានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញចាប់ ព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាដាក់ពន្ធនាគារ ដើម្បីកុំឱ្យងើបប្រឆាំងការតវ៉ាសិទ្ធិជាជនជាតិដើមកំណើត ។
ជុំវិញការបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនេះ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ បានប្រកាសផ្ដល់ក្ដីសង្ឃឹមជាថ្មីម្ដងទៀត ដល់ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ។ គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ បានថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម គឺជាទឹកដីរបស់ខ្មែរ បើទោះបីជាអស់រយៈពេល ៧០ ឆ្នាំ កន្លងទៅហើយ ដែលអាណានិគមបារាំងបានកាត់ទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឱ្យអាណានិគមវៀតណាមត្រួតត្រារហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ក៏ដោយ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ដែលចេញផ្សាយកាលថ្ងៃទី ៤ មិថុនា បញ្ជាក់ថា រយៈពេល ៧០ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ប្រជារាស្ត្រខ្មែរមិនអាចបំភ្លេចទឹកដីកម្ពុជាក្រោមឡើយ ហើយគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ នឹងនៅជាមួយបងប្អូនរួមឈាមខ្មែរជានិច្ច ទោះបីជាខ្មែរក្រោម ខ្មែរកណ្ដាល ខ្មែរលើ គឺជាខ្មែរតែមួយ ។
អនុប្រធានគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ លោកស្រី មូរ សុខហួរ ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា បើគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះឆ្នោតកាន់កាប់រដ្ឋាភិបាល នៅតែទាមទារឱ្យមានសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម និងទាមទារឱ្យប្រទេសកុម្មុយនិស្តវៀតណាមប្រគល់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមកឱ្យកម្ពុជាត្រួតត្រាវិញ៖ «គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលណាកាន់កាប់រដ្ឋាភិបាលយើងនឹងយករឿងនេះទៅលើឆាកអន្តរជាតិ ។ ដោយយកគោលការណ៍ និងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើជាទឡ្ហីករណ៍ក្នុងការការពារសិទ្ធិបងប្អូនខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនូវសិទ្ធិមនុស្សមានន័យថា សិទ្ធិក្នុងការស្វ័យសម្រេចខ្លួនឯងដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំពីនរណាមួយ»។
ការប្រកាសរបស់គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិនេះ មន្ត្រីរបបលោក ហ៊ុន សែន មិនគាំទ្រឡើយ ។ មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ចំអកថា ការចង់បានទឹកដីកម្ពុជាក្រោមពីវៀតណាមវិញ ជាការយល់សប្ដិតែប៉ុណ្ណោះ ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់ចំអកឲ្យបក្សប្រឆាំងថា លោក នឹងផ្ដល់ក្ដារមឈូស ដោយឥតគិតប្រាក់ ទៅឲ្យជនណាដែលចង់ទាមទារទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមកវិញ ។ កន្លងមករបបលោក ហ៊ុន សែន តែងតែបដិសេធធ្វើអន្តរាគមន៍ជួយខ្មែរក្រោម ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ដោយសារតែពួកគេទាមទារសិទ្ធិផ្នែកសាសនា និងការចង់រៀនចេះដឹងអក្សរខ្មែរ ។ មន្ត្រីនាំពាក្យលោក ផៃ ស៊ីផាន ថ្លែងថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិវៀតណាម ដូច្នោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនជ្រៀតជ្រែកចូលអធិបតេយ្យភាពវៀតណាមឡើយ ។ ដោយឡែករដ្ឋាភិបាលវៀតណាមវិញ មិនបានឆ្លើយតបទៅ នឹងការប្រារព្ធខួប ៧០ ឆ្នាំនៃថ្ងៃបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ជាផ្លូវការនោះទេ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តបានប្រើប្រាស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន កោះហៅខ្មែរក្រោមនៅវៀតណាម ដើម្បីមកសាកសួរ ដោយគ្រាន់តែពួកគេពាក់អាវមានរូបសញ្ញា ៧០ ឆ្នាំក៏ដោយ ។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមផ្សេងទៀត ក៏ត្រូវបានវៀតណាមកោះមកហៅ រឿងការប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម បញ្ចេញមតិពាក់ព័ន្ធថ្ងៃនៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម នេះដែរ។
កាលពីខែមេសា កន្លងទៅរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានចេញលិខិតស្វាគមន៍ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំថ្មី ប៉ុន្តែអះអាងថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមជាជនជាតិភាគតិច មិនមែនជនជាតិដើមឡើយ ។ មន្ត្រីសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមថា ការអះអាងរបស់វៀតណាមនេះ ដោយសារតែវៀតណាមមិនចង់ផ្ដល់សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចជាជនដើមកំណើតទៅឲ្យខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ។
ទោះបីរបបលោក ហ៊ុន សែន មិនគាំទ្រការចង់បានសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏ដោយ ប៉ុន្តែតំណាងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅអង្គការសហប្រជាជាតិធ្លាប់បានគាំទ្រសមាជិកភាពរបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ចូលជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអង្គការ នៃក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (ECOSOC) ដើម្បីបម្រើពលរដ្ឋជនជាតិដើមកំណើតខ្មែរ នៅកម្ពុជាក្រោម ក្នុងវិស័យសង្គម សិទ្ធិមនុស្ស និងអប់រំ ។ ប្រសិនបើសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមអាចក្លាយជាសមាជិក ECOSOC មែននោះ សហព័ន្ ធនឹងមានសិទ្ធិតវ៉ាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់វៀតណាម ទៅលើខ្មែរក្រោម ក្នុងកិច្ចប្រជុំមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិជាប្រចាំឆ្នាំ ។ តំណាងអាមេរិកអះអាងថា បេសកកម្មសហព័ន្ធ គឺដើម្បីការពារ និងរក្សាវត្តមានរបស់សហគមន៍ខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងរងគ្រោះដោយអាជ្ញាធរវៀតណាម ។
មន្ត្រីជំនាញ ដែលបានចូលរួមក្នុងវេទិកាខួបបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរក្រោម ៧០ ឆ្នាំនៅឯវិមានសន្តិភាព តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំនេះ ជាកិច្ចចាប់ផ្តើមការពិភាក្សាការស្វែងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចដល់ខ្មែរក្រោម ។ អ្នកជំនាញថា ខ្មែរក្រោមមានលក្ខណៈពិសេស ដោយសារពួកគេគោរពប្រតិបត្តិវប្បធម៌ និងសាសនាយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន ។ គុណតម្លៃរបស់ពួកគេនេះហើយ បានក្លាយជាទស្សនៈវិស័យ សម្រាប់ជ្រើសរើសផ្លូវទៅថ្ងៃអនាគតរបស់ពួកគេ ។ បច្ចុប្បន្ន ខ្មែរក្រោមដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកំណើត បានប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ដើម្បីលាតត្រដាងប្រាប់ពិភពលោកអំពីការជិះជាន់របស់វៀតណាម ទៅលើពលរដ្ឋជនជាតិដើមកំណើត ដែលបានក្លាយជាភស្តុតាងដ៏សំខាន់មួយ ដើម្បីឲ្យមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សប្រើប្រាស់តវ៉ានឹងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក្នុងកិច្ចប្រជុំអង្គការសហប្រជាជាតិ ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅខែកក្កដាខាងមុខនេះ ដើម្បីធានាថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមមិនត្រូវវៀតណាមចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែការប្រតិបត្តិវប្បធម៌ និងសាសនា ។ មន្ត្រីជំនាញបន្តទៀតថា ការងើបឡើងតវ៉ាទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម រឹតតែធ្វើពិភពលោក ដឹងឮ ហើយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក៏ញញើតធ្វើទុក្ខបុកម្នេញខ្មែរក្រោមដែរ ៕
