សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ក្នុងពិធីអបអរសាទរ ខួប ៧៤ ឆ្នាំ នៃ ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (១០ ធ្នូ ១៩៤៨ – ១០ ធ្នូ ២០២២)
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ នៅក្នុងពិធីខួប ៧៤ ឆ្នាំ នៃពិធីអបអរសាទរ ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (១០ ធ្នូ ១៩៤៨ – ១០ ធ្នូ ២០២២) ដែលបានប្រារព្ធនៅស្រុកថ្កូវ ខេត្តព្រះត្រពាំង ដោយពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍អានដោយ លោក ថាច់ ធៀង
អបអរសាទរ ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ
(១០ ធ្នូ ១៩៤៨ – ១០ ធ្នូ ២០២២)
ជាបឋម ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំបាទ សូមគោរពចំពោះគុណព្រះរតនត្រ័យជាទីគោរពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ។ សូម គោរពរំឭកនឹកគុណដល់វីរសមណៈ និងវីរបុរសជាតិគ្រប់អង្គ និងរូបដែលបានពលីជីវិតដើម្បីបុព្វហេតុជាតិ និងព្រះពុទ្ធសាសនា ក្នុងនោះ មានលោកឧកញ៉ា សឺង គុយ ជាដើម ។ សូមគោរពចំពោះ ព្រះតេជព្រះគុណ គ្រប់អង្គដែលមានព្រះវត្តមាននៅទីនេះ ។ សូមគោរពបងប្អូន ញាតិមិត្ត យាយតា និងមាមីងទាំងអស់ ដែល បានអញ្ជើញចូលរួមពិធីនេះ ដោយសេចក្ដីគោរពរាប់អានយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ។
ថ្ងៃនេះ ជាទិវាមួយប្រកបទៅដោយនក្ខត្តឫក្ស និងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលកាលពី ៧៤ ឆ្នាំមុន គឺនៅ ថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៤៨ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានអនុម័ត សេចក្ដីប្រកាសស្ដីសិទ្ធិមនុស្ស មាន ៣០ មាត្រា ដើម្បីលើកកម្ពស់នូវសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍នៅក្នុងពិភពលោក ឲ្យបានទទួល នូវសិទ្ធិទាំងឡាយ ដូចជា សិទ្ធិរស់រានមានជីវិត សេរីភាព និងសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន (មាត្រា ៣), សិទ្ធិសេរីភាព ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន និងគំនិតនានាដោយគ្មានព្រំដែន ទោះតាមរយៈមធ្យោបាយសម្ដែង មតិណាមួយក៏ដោយ (មាត្រា ១៩), សិទ្ធិក្នុងការប្រជុំ និងបង្កើតសមាគមដោយសន្តិវិធី និងគ្មានជនណាម្នាក់ ត្រូវបង្ខំឲ្យចូលរួមក្នុងសមាគមណាមួយឡើយ (មាត្រា ២០), សិទ្ធិបង្កើត និងចូលរួមសហជីពដើម្បីការពារ ផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន (មាត្រា ២៣) និងមានសិទ្ធិចូលរួមដោយសេរីក្នុងជីវភាពវប្បធម៌របស់សហគមន៍, រីករាយនឹងសិល្បៈ និងចូលរួមចំណែកក្នុងវឌ្ឍនភាពវិទ្យាសាស្ត្រ និងបានទទួលផលប្រយោជន៍ពីលទ្ធផល វឌ្ឍនភាពនេះ (មាត្រា ២៧) ជាដើម ។
មកដល់ឆ្នាំ ២០២២ នេះ ពេលវេលាបានកន្លងទៅ ៧៤ ឆ្នាំហើយ ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិ បាន អនុម័តនូវសេចក្ដីប្រកាសនេះ តែពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមមិនដែលបានទទួលនូវពន្លឺរស្មីនៃសិទ្ធិទាំងនេះទាល់តែ សោះ ។ មិនត្រឹមតែមិនបានទទួលនូវសិទ្ធិមនុស្សតែប៉ុណ្ណោះទេ តែពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមត្រូវប្រឈមនឹងការ រំលាយពូជសាសន៍ដោយមិនបង្ហូរឈាមទៀតផង ។ យើងមានក្ដីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអនាគតនៃជនជាតិ ដើមខ្មែរក្រោមរបស់យើង មិនដឹងថានឹងក្លាយទៅជាយ៉ាងណា ខណៈដែលយើងកំពុងតែត្រូវប្រឈមនឹង ហានិភ័យនៃការរំលាយពូជសាសន៍បែបត្រជាក់សម័យថ្មី ដូចជា វត្តអារាមធ្លាប់តែជាមជ្ឈមណ្ឌលរក្សានូវ ដួងព្រលឹងរបស់ជាតិ តែពេលនេះ ត្រូវគេបង្ខំឲ្យបញ្ចូលនូវវប្បធម៌នៃជាតិសាសន៍ដទៃទៅវិញ ។ ត្រារបស់ វត្ត លិខិតស្នាមផ្លូវការ និងបដាសម្រាប់ដាក់នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនានារបស់សង្ឃ គេលែងសរសេរជាអក្សរខ្មែរ និងលែងនិយាយភាសាខ្មែរទៀតហើយ គឺគេព្យាយាមលុបបំបាត់នូវអក្សរសាស្ត្រ និងភាសាជនជាតិដើម របស់យើងបន្តិចម្ដងៗ ហើយជំនួសដោយអក្សរសាស្ត្រ និងភាសាយួនវិញ ។ អាជ្ញាធរនៃរបបអាណានិគម យួន បានរឹបយកដីកេរដូនតារបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមទាំងអយុត្តិធម៌ ដូចជា ករណី លោក ថាច់ ញឹក នៅភូមិ ផ្នោលើ ឃុំដំបូកបី ស្រុកផ្នោដាច់ ខេត្តព្រះត្រពាំង ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង ។ ក្រុមយុវជនដែលនាំគ្នាចែក រំលែកនូវសៀវភៅស្ដីពី សេចក្ដីប្រកាសស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរថ្ងៃអង្គការសហប្រជាជាតិអនុម័ត នូវសេចក្ដីប្រកាសស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម នា ពេលកន្លងមក តែងតែត្រូវអាជ្ញាធរកោះហៅទៅសួរចម្លើយជាបន្តបន្ទាប់ ដូចជាករណី លោក ចៅ លីណា នៅខេត្តមាត់ជ្រូក និង លោក យ័ញ មិញ វ៉ាង នៅខេត្តឃ្លាំង ត្រូវក្រុមហ៊ុនហាមមិនឲ្យចូលធ្វើការជាដើម ។ ពលរដ្ឋយើងកសាងសាលាឆទានសម្រាប់ធ្វើបុណ្យសុន្ទរ៍ទានតាមគន្លងពុទ្ធសាសនា និងទុកជាកន្លែងសម្រាប់ កូនចៅសិក្សារៀនសូត្រអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ តែត្រូវគេមករារាំងការកសាង និងគំំរាមកំហែងថានឹងរំលាយ ចោលទាំងព្រៃផ្សៃ ដូចជាករណី សាលាឆទាននៅភូមិកន្ត្រែង នាខេត្តលង់ហោរ អាជ្ញាធរយួនបានចេញ លិខិតព្រមានថា គេនឹងមករំលាយសាលាឆទាននៅថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូ នេះ គឺចំថ្ងៃដែលយើងខ្ញុំកំពុងតែប្រារព្ធ ពិធីអបអរសាទរទិវាសិទ្ធិមនុស្សនេះតែម្ដង ។ បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី និង បុណ្យសែនដូនតា ជាពិធីបុណ្យប្រពៃណី ជាតិរបស់ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោម តែយើងខ្ញុំមិនបានឈប់សម្រាកដោយសេរីទេ ផ្ទុយទៅវិញ បុណ្យចូលឆ្នាំ ឬ តែត (Tet) របស់ជនជាតិយួន និងចិន គេបានឈប់សម្រាកដល់ទៅកន្លះខែ ។ ទង្វើនេះ បង្ហាញឲ្យឃើញ ថា ជនជាតិដើមខ្មែរក្រោមមិនទទួលបាននូវសិទ្ធិស្មើមុខស្មើមាត់នឹងជាតិសាសន៍ដទៃឡើយ ខណៈដែលរបប អាណានិគមយួនតែងតែឃោសនាថា ជនជាតិទាំង ៥៤ មានសិទ្ធិស្មើគ្នា ។ ឈ្មោះភូមិស្រុក និងខេត្តជាភាសា ខ្មែររបស់យើង ត្រូវគេលុបបំបាត់ចោលគ្មានសល់ ដែលធ្វើឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់យើងជាជនជាតិ ដើមលែងស្គាល់នូវឫស្សគល់ និងប្រវត្តិទឹកដីកេរដូនតារបស់ខ្លួន ។ យើងជា “ខ្មែរក្រោម” តែត្រូវគេលុប ឈ្មោះចោល ហើយនាំគ្នាហៅថា “ងើយយ៉ឹងតុក” (Nguoi Dan Toc) ទៅវិញ ។ បញ្ហាជាតិសាសន៍របស់ យើង កំពុងតែត្រូវប្រឈមនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងរំលាយពូជសាសន៍ដោយវិធីក្ដៅ និងត្រជាក់ជា ច្រើនទៀត ដែលយើងមិនអាចរៀបរាប់ឲ្យអស់សេចក្ដីនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដ៏ខ្លីនេះបានឡើយ ។
នៅពេលថ្មីៗ នេះ ប្រទេសវៀតណាម ទើបតែបានចូលជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គ ការសហប្រជាជាតិ មានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដឹកនាំឲ្យពិភពលោកមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ។ យើង សង្ឃឹមថា របបអាណានិគមយួននឹងមានការគោរពនូវសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ជនជាតិខ្មែរក្រោមយើងខ្ញុំ ឲ្យ សមនឹងតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាមេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះ ។
ទោះបីគេព្យាយាមរំលាយពូជសាសន៍យើង និងរំលោភបំពានសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់យើងយ៉ាងណា ក៏ដោយ តែសិទ្ធិមនុស្សជាសិទ្ធិធម្មជាតិដែលមនុស្សគ្រប់រូបត្រូវបានទទួល និងមិនមែនជាអភ័យសិទ្ធិដែល ត្រូវបានផ្ដល់ដោយបុគ្គល រដ្ឋាភិបាល ឬរបបគ្រប់គ្រងណាមួយឡើយ ។ ដូច្នេះ យើងខ្មែរក្រោមគ្រប់រូប ជាម្ចាស់ទឹកម្ចាស់ដីព្រៃព្រឹក្សា ត្រូវចេះប្រើប្រាស់នូវសិទ្ធិរបស់ខ្លួនឲ្យបានពេញលេញតាមសេចក្ដីប្រកាស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ទើបជាតិយើងបានគង់វង្សរុងរឿងស្មើមុខស្មើមាត់នឹងជាតិសាសន៍នានានៅ ក្នុងពិភពលោក ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើយើងមិនចេះប្រើនូវសិទ្ធិរបស់ខ្លួនទេ គ្មានអ្នកណាលើកយកសិទ្ធិ ទាំងនោះ ដាក់លើជើងពានមកជូនយើងដោយងាយនោះទេ ។
អវសាននៃសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំបាទ តាងនាមគណៈកម្មការរៀបចំពិធី សូមថ្លែង អំណរព្រះគុណ ចំពោះព្រះតេជព្រះគុណគ្រប់អង្គដែលបាននិមន្តមកចូលរួម និងអរគុណចំពោះលោកតា លោកយាយ មាមីង បងប្អូន និងញាតិមិត្តជិតឆ្ងាយទាំងអស់ ដែលបានអញ្ជើញមកចូលរួមពិធីនេះ និងសូម បានប្រកបតែនឹងសេចក្ដីសុខ សេចក្ដីចម្រើន និងសុភមង្គលគ្រប់ពេលវេលាកុំបីខាន ។
សូមអរព្រះគុណ និងអរគុណ !
ព្រះត្រពាំង ថ្ងៃសៅរ៍ ២ រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ព. ស. ២៥៦៦
ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូ គ. ស. ២០២២
