ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន l សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ
អង្គការសហប្រជាជាតិកំពុងតែរៀបចំមហាសន្និបាតវិសាខបូជាអន្តរជាតិ លើកទី ១១ រយៈពេល ៤ ថ្ងៃ នៅប្រទេស វៀតណាម ខណៈដែលព្រះសង្ឃពីរអង្គ និងពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរក្រោម ៦ រូបកំពុងតែជាប់ពន្ធនាគារ នៅខេត្តឃ្លាំង ។ មហាសន្និបាត វិសាខបូជាអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ ប្រារព្ធនៅក្នុងវត្តយួនមួយឈ្មោះបាយដិន (Bái Đính) ឋិតនៅ ក្នុងខេត្ត និញ បិន (Ninh Bình) ភាគខាងជើងនៃប្រទេសវៀតណាម ចាប់ពីថ្ងៃទី ៧ ដល់ ទី ១១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤ នេះ ដែលមានមនុស្ស ចូលរួមប្រមាណ ១០.០០០ នាក់ ក្នុងនោះ មានប្រតិភូប្រមាណ ១.៥០០ រូប តំណាងឲ្យស្ថាប័នព្រះ ពុទ្ធសាសនា នៅក្នុងប្រទេសចំនួន ៩៥ ចូលរួម ផងដែរ ។ មន្ត្រីតំណាងគណៈ កម្មការ សាសនាអន្តរជាតិរបស់ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រៅប្រទេស មិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលវៀត ណាមអនុញ្ញាតឲ្យចូលរួមទេ ។ ចំណែកមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរក្រោមនៅកម្ពុជាក្រោម ដែលត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល វៀតណាម អញ្ជើញទៅចូលរួមនោះ គ្មាន ឱកាស ឡើងថ្លែងសារទៅកាន់ផ្ញៀវអន្តរជាតិឡើយ ។
យោងតាមរបៀបវារៈនៃមហាសន្និបាត ដែលបានផ្សាយនៅលើគេហទំព័រវិសាខបូជាអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ ២០១៤ នេះ តំណាង ព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោម មិនត្រូវបានគណៈកម្មការបុណ្យដែលដឹកនាំ ដោយក្រុម ព្រះសង្ឃ មហាយានជនជាតិយួន ផ្ដល់ឱកាស ឲ្យឡើងថ្លែងការណ៍នៅក្នុងមហាសន្និបាតនេះទេ ។ ក្រៅពីនេះ ព្រះ សង្ឃខ្មែរ ក្រោមនៅក្រៅប្រទេស ក៏រដ្ឋាភិបាល វៀតណាមមិនអនុញ្ញាតឲ្យចូលរួមផងដែរ ។
ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកំពុងតែប្រារព្ធមហាសន្និបាត នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមចំនួន ពីរអង្គ គឺ ព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ធឿន និង ព្រះតេជព្រះគុណ លីវ នី នៃវត្តសេរីតាសេក ឋិតនៅក្នុងខេត្តឃ្លាំង កំពុង តែត្រូវបានរដ្ឋា ភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមដាក់នៅក្នុងពន្ធនាគារនៅឡើយ ។ ក្រៅពីនេះ ព្រះតេជព្រះគុណ លី ចិន្ដា នៃវត្តព្រៃជាប់ ក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាមចាប់ផ្សឹកនឹងទារុណកម្មយ៉ាងព្រៃផ្សៃ ។ នេះបើយោងតាមសំនួរ និងអនុសាសន៍ចំហរបស់ហព័ន្ធ ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលបានផ្សព្វផ្សាយនៅលើគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី ១០ ខែឧសភា នេះ សម្រាប់ផ្ដល់ទៅកិច្ច ប្រជុំលើកទី ១៨ នៃការចោទសួរអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងវៀតណាម ដែលនឹងរៀបនៅថ្ងៃទី ១២ និង ១៣ ខែឧសភា នេះ ។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា គណៈកម្មការសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលបន្ទុកសេរីភាពសាសនាអន្តរជាតិ បានចេញរបាយ ការណ៍ប្រចាំ ឆ្នាំ ២០១៤ ស្ដីពីសេរីភាពសាសនាក្នុងពិភពលោក ក្នុងនោះក៏មានសេចក្ដីរាយ ការណ៍ស្ដី ពីការរំលោភសិទ្ធិ សាសនាលើពលរដ្ឋ ខ្មែរក្រោមនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោមពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមផងដែរ ។ គណៈកម្ម ការសហរដ្ឋ អាមេរិក ទទួលបន្ទុក សេរីភាពសាសនាអន្តរជាតិ (USCIRF) ក៏បានស្នើឲ្យក្រសួងការបរ ទេស សហរដ្ឋអាមេរិក ដាក់ប្រទេសវៀតណាម ចូលក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃប្រ ទេសដែល មានក្ដីបារម្ភពិសេស ហៅកាត់ជាភាសា អង់គ្លេស ថា PPC ខាងរំលោភ សិទ្ធិសាសនាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ឡើងវិញ ។
សូមបញ្ជាក់ កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៣ ព្រះតេជព្រះគុណ លី ចិន្ដា ព្រះសង្ឃវត្តព្រៃជាប់ នៃខេត្តឃ្លាំង ត្រូវបានកម្លាំង សមត្ថកិច្ចវៀតណាមចាប់ផ្សឹក និងច្រកចូលបាវយកទៅធ្វើ ទារុណកម្មនៅសាលាស្រុក ជ្រោយញរ ឬ ស្រុកវិញចូវ រហូត ដល់សន្លប់បាត់ស្មារតី រួចយកមកទម្លាក់ចោលនៅមុខ វត្តព្រៃជាប់យ៉ាងព្រៃផ្សៃ ។ ការធ្វើទារុណកម្មនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី ព្រះតេជព្រះគុណ យឿង ញើង ប្រធានសមាគម សង្ឃខេត្តឃ្លាំង នៃរដ្ឋាភិបាលបក្ស កុម្មុយនិស្តវៀតណាម បានចេញលិខិត មួយច្បាប់ចោទ ព្រះតេជព្រះគុណ លី ចិន្ដា ថា បានទាក់ទងនឹងព្រះសង្ឃពីរអង្គ នៅវត្តសេរីតាសេក គឺ ព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ធឿន និង ព្រះតេជព្រះគុណ លីវ នី ព្រះសង្ឃដែលអាជ្ញាធរវៀត ណាម ចាត់ទុកថា បំពានធម្មនុញ្ញនៃ សមាគមព្រះពុទ្ធសាសនា វៀតណាម ដោយបានទាក់ទងទៅអង្គការខ្មែរក្រោម នៅ ក្រៅប្រទេស ។
នៅខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៣ ដដែល អ្នកភូមិព្រៃជាប់ជាច្រើននាក់ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ចាប់ខ្លួន ព្រោះសកម្ម ភាពតវ៉ានៅ ក្នុងវត្តប្រឆាំងនឹងការចាប់ខ្លួន ព្រះតេជព្រះគុណ លី ចិន្ដា ។ បន្ទាប់មក ព្រះសង្ឃ ២ អង្គ និង អ្នកភូមិ តាសេក ២ រូបក៏ត្រូវចាប់ខ្លួនដែរ ។ ក្រោយមកនៅ ថ្ងៃទី ២៥ និង ២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៣ តុលាការបក្សកុម្មុយនិស្ត វៀតណាម ខេត្តឃ្លាំង បាន សម្រេចប្រកាស សាលក្រមផ្ដន្ទាទោសអ្នកភូមិព្រៃជាប់ ៥ នាក់ និង ព្រះសង្ឃ វត្តសេរីតាសេក ២ អង្គ គឺ ព្រះតេជ ព្រះគុណ ថាច់ ធឿន និង ព្រះតេជព្រះគុណ លីវ នី ព្រមទាំង អ្នកភូមិតាសេក ២ រូបទៀតឲ្យជាប់គុក ម្នាក់ៗពី ១០ ខែទៅ ៦ ឆ្នាំ ពីបទអ្វីមួយដែល បក្សកុម្មុយនិស្តយួនហៅថា បង្កអសន្តិសុខ ទីសា ធារណៈ និងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដោយអ្នកទាំងនេះ គ្រាន់តែទូងស្គរនៅ ក្នុងវត្ត ឆាំងនឹងការចាប់ព្រះសង្ឃ និងការ បញ្ចេញមតិតិចតួចនៅលើវិទ្យុសំឡេង កម្ពុជាក្រោម និងវិទ្យុអាស៊ីសេរី ទាក់ទងនឹងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ ខ្មែរក្រោម ។
មហាសន្និបាតវិសាខបូជាអង្គការសប្រជាជាតិ (United Nations Day of Vesak) ជាសកម្មភាពវប្បធម៌អន្តរជាតិ របស់អង្គការ សហ ប្រជាជាតិ ។ នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៩ មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ លើកទី ៥៤ ជំពូក ១៧៤ នៃរបៀបរបៀវារៈរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានទទួលស្គាល់ “កម្មវិធីបុណ្យវិសាខបូជា” ដែលពុទ្ធ បរិស័ទក្នុងពិភពលោកប្រារព្ធ នៅក្នុងថ្ងៃ ១៥ កើតខែវិសាខ ត្រូវនឹងខែឧសភារៀងរាល់ឆ្នាំថាជា “ថ្ងៃវិសាខបូជាអង្គ ការសហប្រជាជាតិ” និងថ្ងៃ “បុណ្យវប្បធម៌សាសនាពិភពលោករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ” ។ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០០ មក ថ្ងៃវិសាខបូជាអង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឲ្យប្រារព្ធនៅការិយាយល័យអង្គការសហប្រជាជាតិ នាទីក្រុង New York សហរដ្ឋអាមេរិក និងនៅតាមមជ្ឈ មណ្ឌលការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅតាមតំបន់ ផ្សេង ៗក្នុង ពិភពលោក ក្នុងនោះ មានប្រទេសថៃ ជាដើម ។ នេះជាលើកទី ២ ដែលវៀតណាមធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំ មហាសន្និបាតវិសាខបូជាអង្គការសហប្រជាជាតិ បន្ទាប់ពីខ្លួនបាន ទទួលធ្វើកាលពីឆ្នាំ ២០០៨ ។
វិសាខបូជា ជាថ្ងៃនក្ខត្តឫក្សដែលពុទ្ធសាសានិកទូទាំងពិភពលោក ប្រារព្ធនៅថ្ងៃ ១៥ ខែកើត ខែវិសាខ រៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីឧទ្ទិស ដល់ថ្ងៃដែលព្រះពុទ្ធសមណគោតម អ្នកបង្កើតលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនា ទ្រង់ប្រសូត បានត្រាស់ និង បរិនិព្វាន ៕
