ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន l សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ
នៅក្នុងរដូវកាលខែបុស្ស និងខែមាឃ នៃចន្ទគតិ ប្រចាំពុទ្ធសករាជ ២៥៥៩ ត្រូវនឹងខែមករា និង ខែកុម្ភៈ គ្រឹស្តសករាជ ២០១៦ នេះ ជាទេសកាលដែលសមណសិស្ស និងគ្រូបង្រៀន នៅតាមខេត្តមួយចំនួនក្នុង ដែនដីកម្ពុជាក្រោម មានដូចជា ខេត្តព្រះត្រពាំង ខេត្តលង់ហោរ និងខេត្តមាត់ជ្រូក បានមកជួបជុំគ្នានៅទីតាំង មណ្ឌលប្រលងនីមួយៗទៅតាមការកំណត់របស់សមាគមសង្ឃ ដើម្បីចាត់តាំងកម្មវិធីប្រលងរួម ថ្នាក់ពុទ្ធិក មធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ និងទុតិយភូមិ បន្ទាប់ពីសមណសិស្ស និងសិស្សបានសិក្សានៅតាមវត្តអារាម នានាអស់រយៈពេល ៩ ខែរួចមក ។
កម្មវិធីរៀនផ្នែកពុទ្ធិកសិក្សាជាភាសាខ្មែរ នៅខេត្តព្រះត្រពាំង ខេត្តលង់ហោរ និងខេត្តមាត់ជ្រូក នេះ បាន បង្កើតឡើងជាយូរមកហើយ ដោយសមាគមមួយដឹកនាំដោយគណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ដែលមានឈ្មោះថា “សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ” ។ សមាគមនេះ សព្វថ្ងៃ ត្រូវរដ្ឋាភិបាលបក្ស កុម្មុយនិស្តវៀតណាម ចាប់ច្របាច់ដាក់បញ្ចូលឲ្យនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ រណសិរ្សមាតុភូមិវៀតណាម (Mặt trận Tổ quốc Việt Nam) និងសមាគមពុទ្ធសាសនាវៀតណាម (Giáo hội Phật giáo Việt Nam) ដែលដឹកនាំដោយព្រះសង្ឃមហាយានជនជាតិយួន ។
សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ បានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៥ ដោយ ព្រះតេជព្រះគុណ សឺង វង់ (Son Vong) អតីតព្រះបាឡាតគណខេត្តព្រះត្រពាំង ។
នៅក្នុងកម្មវិធីប្រលងពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សា នៅខេត្តព្រះត្រពាំង គណៈកម្មការចាត់តាំងបានបែងចែកចេញជា ២ ផ្នែក គឺ កម្មវិធីប្ររួមស្រុក ចាត់ពីថ្នាក់ពុទ្ធិកម្យមសិក្សាបឋមភូមិ ទី ១ រហូតដល់ទី ៣ ឬ ចាប់ពីថ្នាក់បាលីទី ១ ដល់ទី ៣ ត្រូវប្រលងរួមនៅក្នុងមណ្ឌលប្រលងរួមស្រុកដែលតែងតែចាត់តាំងនៅក្នុងវត្តណាមួយ ឋិតនៅ ក្រោមការចាត់តាំងរបស់គណៈមន្ត្រីសង្ឃថ្នាក់ស្រុកទាំង ៨ នៅក្នុងខេត្ត ។ ចំណែក ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យម សិក្សាបឋមភូមិ ទី ៤ ឬ បាលីរង និងចាប់ពីថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ទី ១ ដល់ទី ៣ ឬ ថ្នាក់ទី ១០ ដល់ទី ១២ ត្រូវឋិតនៅក្រោមការចាត់តាំងរបស់អគារសិក្សាធិការ នៃសាលគណខេត្ត ។ ថ្នាក់ទាំង ៤ នេះ ត្រូវ ប្រលងរួមនៅក្នុងមណ្ឌលប្រលងណាមួយទៅតាមកាល និងទីកំណត់របស់គណៈមន្ត្រីសង្ឃខេត្ត និងអាចារ្យ បង្រៀនរបស់ថ្នាក់ទាំងនេះ ។
ឆ្នាំសិក្សា ប្រចាំ ពុទ្ធសករាជ ២៥៥៩ គ្រឹសសករាជ ២០១៥ និង ២០១៦ នេះ នៅស្រុកកំពុងស្ពាន បានចាត់តាំងកម្មពិធីប្រលងរួមសម្រាប់ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ចាប់ពីថ្នាក់ទី ១ ដល់ទី ៣ ទូទាំង ស្រុក នៅមណ្ឌលប្រឡងវត្ត ជោវ័នសង្វាមាស (បាត់ក្រមា) ចាប់ថ្ងៃទី ១៦ ដល់ ១៨ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៦ ។ សិស្សទាំង ៣ ថ្នាក់នេះ រួមមាន ២៤៩ អង្គ និងរូប ក្នុងនោះ សមណសិស្សមាន ១៨៣ អង្គ និង យុវសិស្សប្រុសស្រី មាន ៦៦ រូប ។
កម្មវិធីសិក្សាផ្នែកពុទ្ធិកសិក្សា ឬ ផ្នែកភាសាបាលី នេះ គណៈមន្ត្រីសង្ឃនៅក្នុងខេត្តព្រះត្រពាំង បានតម្រូវឲ្យវត្តនីមួយៗបើកថ្នាក់ណាមួយចាប់ពីថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិទី ១ រហូតដល់ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិទី ៣ ឬ ចាប់ពីថ្នាក់ទី ៦ ដល់ទី ១២ ទៅតាមលទ្ធិភាពដែលអាចធ្វើបាន ។
ឆ្នាំសិក្សា ប្រចាំពុទ្ធសករាជ ២៥៥៩ នេះ វិញ្ញាសាដែលគណៈមន្ត្រីសង្ឃលើកយកមកឲ្យព្រះសង្ឃ ថ្នាក់ ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ទី ១ ដល់ ទី ៤ រៀននោះ រួមមាន វេយ្យាករណ៍ខ្មែរ គណិតវិទ្យា ភាសាខ្មែរ តែងសេចក្ដី វិន័យ គាថាធម្មបទ ទស្សនៈពុទ្ធសាសនា ភាសាអង់គ្លេស ព្រះអភិធម្ម ធម្មបទដ្ឋកថា ភាគ ១ ដល់ភាគ ៨ វេយ្យាករណ៍បាលី ពុទ្ធប្រវត្តិទូរេននិទាន ធម្មវិភាគ សរសេរតាមអាន និង ពុទ្ធប្រវត្តិ ។
ចំណែក វិញ្ញាសាសម្រាប់ ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិទី ១ ដល់ ទី ៣ រួមមាន ព្រះបាតិមោក្ខ មង្គល ត្ថទីបនី ភាគ ១ ដល់ភាគ ៤ សរសេរតាមអាន សម្ព័ន្ធមាលា គណិតសាស្ត្រ អង់គ្លេស សាសនាសកល កំណាព្យ និង តែងសេចក្ដី ។
ក្នុងរយៈពេល ៩ ខែ ដែលព្រះសង្ឃរៀននេះ មានកម្មវិធីប្រលង ៣ លើក គឺ ប្រលងត្រីមាស នៅពេល ព្រះសង្ឃចូលវស្សា ប្រលងឆមាស ពេលព្រះសង្ឃចេញវស្សា និង ប្រលងបញ្ចប់ថ្នាក់នៅក្នុងខែបុស្ស និងមាឃ រៀងរាល់ឆ្នាំ ។ ពេលប្រលងម្ដង តាមវត្តអារាមតែងតែចាត់តាំងកម្មវិធីប្រកាសលទ្ធផល និងផ្ដល់ រង្វាន់លើទឹកចិត្តដល់សមណសិស្សយ៉ាងអធិកអធ័ម ។
ការសិក្សារបស់ព្រះសង្ឃនៅតាមវត្ត អារាមនានាក្នុងខេត្តព្រះត្រពាំង នេះ វាបានក្លាយទៅជាប្រពៃណីមួយ ទៅហើយ ដោយពុទ្ធបរិស័ទចំណុះជើងវត្តនីមួយៗជាអ្នកទំនុងបំរុងបាយបាត្រដល់ សមណសិស្ស ដែលបាន និមន្ត មក ពីវត្តនានា ដើម្បីស្នាក់ អាស្រ័យរៀនសូត្រ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។ ចំណែកគ្រូបង្រៀនវិញ ក៏ជាព្រះសង្ឃ និង ជាពុទ្ធបរិស័ទនៅក្នុង ចំណុះ ជើងវត្តនីមួយជាអ្នកបង្ក្រៀនស្មគ្រចិត្តបន្តវេនគ្នាពីជំនាន់ មួយទៅជំនាន់មួយ ផងដែរ ។ រីឯសមណសិស្ស វិញ ពេលចេញ រៀន ម៉ោង ៩ កន្លះព្រឹក ត្រូវនិមន្តចេញបិណ្ឌបាត្រនៅ តាមផ្ទះពុទ្ធបរិស័ទដែល វត្តបានចាត់ជាវេននីមួយៗ ដើម្បីបាន ចង្ហាន់មកទ្រទ្រង់ជីវិតិន្ទ្រីយ៍ឲ្យប្រព្រឹត្តទៅក្នុងការប្រតិបត្តិធម៌ និងសិក្សាអក្សរ សាស្ត្រខ្មែរ របស់ខ្លួន ។
សូមបញ្ជាក់ដែរថា នៅកម្ពុជាក្រោម សព្វថ្ងៃ មិនទាន់មានសាលាមហាវិទ្យាល័យ ឬសកលវិទ្យាល័យណាមួយ ទាំង ផ្នែកពុទ្ធចក្រ និងអាណាចក្រដែលបង្កើតឡើងដោយពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្ចាស់ស្រុកនៅឡើយទេ ។ ដូច្នេះ ព្រះសង្ឃ ខ្មែរក្រោមអង្គណាដែលចង់បន្តការសិក្សាថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ ត្រូវតែនិមន្តចេញទៅប្រទេស កម្ពុជា ឬ ថៃ ។ ចំណែក ព្រះសង្ឃ ដែលនិមន្តទៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវចុះឈ្មោះរៀនថ្នាក់ អនុវទ្យា ល័យ ឬ វិទ្យាល័យសាឡើងវិញ ព្រោះវិញ្ញាបនបត្រ ថ្នាក់ ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ដែលចេញដោយអាគារធិការសិក្សានៃគណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរខេត្តព្រះ ត្រពាំង ដែនដីកម្ពុជា ក្រោម មិនត្រូវបានទទួល ស្គាល់ ដោយក្រសួងអប់រំជាតិ នៃប្រទេស កម្ពុជាឡើយ ។ ចំណែក ប្រទេសថៃ ផ្ទុយពីប្រទេស កម្ពុជា ក្នុងនាមជា ប្រទេសមួយ ដែលមិនមែនជាជាតិខ្មែរឈាមខ្មែរដូចគ្នា តែគេបានទទួលស្គាល់ សមមូលវិញ្ញា បនបត្រ មកពីដែនដីកម្ពុជាក្រោម ហើយបានលើក ទឹកចិត្តឲ្យសមណសិស្ស ខ្មែរក្រោមរាប់ រយអង្គ មានឱកាស ចូល បន្តការសិក្សានៅតាមសកលវិទ្យាល័យនានាយ៉ាងច្រើន ដូចជា មហាវិទ្យាល័យ មហាចុឡាឡុង ករណ៍រាជវិទ្យាល័យ ដែល មាន មូលដ្ឋាននៅខេត្តអយុធ្យា ជាដើម ៕
ខាងក្រោមនេះ ជារូបថតនៃកម្មវិធីប្រលងរួមសម្រាប់ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ចាប់ពីថ្នាក់ទី ១ ដល់ទី ៣ ទូទាំង ស្រុក នៅមណ្ឌលប្រឡងវត្ត ជោវ័នសង្វាមាស (បាត់ក្រមា) ស្រុកកំពង់ស្ពាន ខេត្តព្រះត្រពាំង ចាប់ថ្ងៃទី ១៦ ដល់ ១៨ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៦ ។
Comments are closed.