ស្ថាប័នអប់រំខាងពុទ្ធសាសនា នៅកម្ពុជាក្រោម ផ្អាកកម្មវិធីប្រឡងរួម យកសញ្ញាបត្រពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សា ដើម្បីចូលរួមទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩
ដោយ ស៊ឺន ចែងចើន
កម្មវិធីប្រឡងយកសញ្ញាបត្រពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ និងទុតិយភូមិ នឹងឈានចូលមកដល់ នៅថ្ងៃចុងសប្តាហ៍នេះ ។ នៅក្នុងសម័យប្រឡងបិទបញ្ចប់ឆ្នាំសិក្សា ២០២១-២០២២ នេះ គណៈកម្មាធិការពុទ្ធិកសិក្សា នៃ ខេត្តព្រះត្រពាំង នឹងមិនមានរៀបចំកម្មវិធីប្រឡងរួម ដែលមានលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ ដូចឆ្នាំមុនៗ នោះឡើយ ។ ការផ្អាកនេះ គឺដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅក្នុងសហគមន៍ ស្របពេល ដែនដីកកម្ពុជាក្រោម នៅភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសវៀតណាម ត្រូវបានកត់ត្រា ថា កំពុងផ្ទុះករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលជាវីរុសបំប្លែងខ្លួនប្រភេទអូមីក្រុងកម្រិតឆ្លងខ្លាំងក្លា ដែលនេះ បង្កការព្រួយបារម្ភនៃការឆ្លងទ្រង់ទ្រាយធំ នៅក្នុងតំបន់ ដែលមានពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមរស់នៅច្រើនជាងគេ ។ ចំណែកគ្រូបង្រៀនភាសាបាលី លើកឡើងថា ការផ្អាកប្រឡងរួមនេះ នឹងមិនប៉ះពាល់ដល់គុណភាពប្រឡងរបស់បេក្ខសមណសិស្ស និងសិស្ស នោះទេ ។
បើតាមការគ្រោងទុក ការប្រឡងសញ្ញាប័ត្រពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ និងទុតិយភូមិថ្នាក់ខេត្ត ទូទាំងខេត្តព្រះត្រពាំង នៅឆ្នាំ ២០២២ នេះ មានរយៈពេលពីរថ្ងៃ គឺចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី ៥ ដល់ ថ្ងៃទី ៦ ខែកុម្ភៈ ដោយមានបេក្ខជនទូទាំងខេត្តជិត ១ ម៉ឺនអង្គ និងរូប ។
គណៈកម្មាធិការពុទ្ធិកសិក្សា នៃ ខេត្តព្រះត្រពាំង អះអាងថា ដោយសារតែកំណើននៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ បំប្លែងថ្មីអូមីក្រុង ជាបញ្ហាមួយក្នុងការប្រឡងរួម នៅឆ្នាំនេះ ។ ទោះបីជាបែបនេះក្ដី គណៈកម្មការរៀបចំកម្មវិធីប្រឡងផ្នែកពុទ្ធិកសិក្សាថ្នាក់ខេត្ត អះអាងថា បានដោះស្រាយរួចអស់ហើយ ដោយកំណត់ឲ្យមានការរៀបចំប្រឡង នៅតាមសាលាពុទ្ធិកក្នុងវត្តរៀងៗ ខ្លួន ។
ស្ថាប័នអប់រំផ្នែកពុទ្ធចក្រ ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ ដែលបានដាក់ចេញនូវបទប្បញ្ញត្តិផ្អាកការប្រឡងរួមឆ្នាំនេះ លើកឡើងថា ដើម្បីធានាឲ្យការប្រឡងមានដំណើរការរលូន និងដើម្បីចូលរួមទប់ស្កាត់ការចម្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ទ្រង់ទ្រាយធំចូលទៅក្នុងសហគមន៍ គណៈកម្មការចាត់តាំងប្រឡង សម្រេចរៀបចំមណ្ឌលប្រឡង នៅតាមវត្តអារាម ដែលបានបើកសាលាកពុទ្ធិកថ្នាក់ខេត្ត ចាប់ពីបឋមភូមិ និងទុតិយភូមិ ។
ព្រះតេជព្រះគុណ ត្រឿង ហឿង ជាអនុសប្រធានគណៈកម្មាធិការពុទ្ធិកសិក្សា នៃ សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិខេត្តព្រះត្រពាំង មានបន្ទូលប្រាប់កាសែតត្រាវិញ ដែលជាស្ថាប័ន ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ថា «ដោយស្ថានភាពអាសន្នរោគកូវីដ-១៩ រាតត្បាតស្មុគស្មាញ ម្ល៉ោះហើយ ផែនការចាត់តាំងសម័យប្រឡងពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ និងទុតិយភូមិថ្នាក់ខេត្ត ឆ្នាំនេះ មិនចាត់តាំងប្រឡងរួមឡើយ» ។
កាសែត ដែលផ្សាយពី គោលនយោបាយរបស់បក្ស និងរដ្ឋដដែលនេះ បានស្រង់បន្ទូលរបស់ព្រះតេជព្រះគុណ ត្រឿង ហឿង មកផ្សាយបន្តថា «គណៈកម្មាធិការពុទ្ធិកសិក្សាខេត្ត បង្កលក្ខណៈឲ្យបណ្តាវត្ត ដែលមានបើកថ្នាក់ពុទ្ធិកសិក្សា ឲ្យចាត់តាំងប្រឡងដោយឡែក នៅតាមវត្តនីមួយៗ» ។
ទាក់ទិននឹងការរៀបចំប្រឡងពុទ្ធិកសិក្សាក្នុងបរិបទជំងឺកូវីដ-១៩ នេះដែរ ព្រះគ្រូឧទ្ទេសាចារ្យ ឬគ្រូបង្ហាត់បង្រៀនភាសាបាលី នៅសាលាពុទ្ធិកសិក្សា នៅវត្តមួយក្នុងខេត្តព្រះត្រពាំង ព្រះតេជព្រះគុណ ឯករាជ្យ ថាច់ (Ekareach Thach) មានបន្ទូលយល់ស្របតាមគណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរ ដែលចាត់តាំងកម្មវិធីប្រឡងបញ្ចប់ថ្នាក់ពុទ្ធិកសិក្សា ទូទាំងខេត្តខេត្តព្រះត្រពាំង ។ ព្រះអង្គទទួលស្គាល់ថា បើទោះបីជាសមណសិស្ស និងសិស្ស រៀនមិនបានពេញលេញ ដោយសារតែផ្អាកការសិក្សាមួយរយៈ នៅក្នុងអំឡុងពេលកូវីដ-១៩ ។ ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គ ថា គណៈកម្មាធិការពុទ្ធិកសិក្សា នៃ ខេត្តព្រះត្រពាំង នឹងបត់បែនទៅតាមកាលៈទេសៈ និងពិនិត្យពិចារណា ដោយចេញវិញ្ញាសាអនុលោមទៅតាមការវាស់ស្ទង់សមត្ថភាពជាក់ស្តែងរបស់បេក្ខជន នាអំឡុងពេលនៃការសិក្សា ក្នុងបរិបទជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលបេក្ខសមណសិស្ស និងសិស្ស ត្រៀមប្រឡង នៅចុងសប្តាហ៍នេះ ។ ព្រះគ្រូឧទ្ទេសាចារ្យដដែល លើកឡើងទៀតថា នៅពេលស្ថានភាពសង្គមវិលត្រលប់មករកសភាពធម្មតាឡើងវិញ នោះគុណភាពប្រឡង និងគុណភាពអប់រំខាងពុទ្ធចក្រ នៅកម្ពុជាក្រោម នឹងត្រូវបានរក្សាលើកកម្ពស់ ដូចដើមវិញដែរ ។
ចំពោះសេចក្តីណែនាំ អំពីការពង្រឹងវិធានការសុវត្ថិភាពសុខភាព នៅតាមមណ្ឌលប្រឡងវិញ ព្រះតេជព្រះគុណ គឹម វ៉ា ព្រះគ្រូអចិន្រ្តៃយ៍ នៃ សាលាពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយាភូមិឆ្នាំទី ៣ វត្តសំរោងឯក មានបន្ទូលប្រាប់កាសែតបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម ផ្សាយជាភាសាខ្មែរក្នុងខេត្តត្រាវិញ ថា ព្រះអង្គ បានអនុវត្តតាមការណែនាំរបស់គណៈកម្មាធិការពុទ្ធិកសិក្សាខេត្ត ដើម្បីធានាសម័យប្រឡងពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ និងទុតិយភូមិប្រព្រឹត្តទៅមានគុណភាព សុវត្ថិភាព ធានាការងារបង្ការ និងទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩ ។ ព្រះអង្គបន្តថា បានក្រើនរំលឹក និងផ្សព្វផ្សាយអំពីការពង្រឹងវិធានការផ្នែកសុវត្ថិភាព នៅតាមបន្ទប់ប្រឡងប្រគេន និងជូនដល់បេក្ខសមណសិស្ស-សិស្ស នៃ សាលាវត្តសំរោងឯក ។ ព្រះអង្គបញ្ជាក់បន្ថែមថា វិធានការដែលនឹងត្រូវដាក់ឱ្យអនុវត្តយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នោះ រួមមាន ៖ ការពង្រឹងការអនុវត្តវិធានការរបស់អាជ្ញាធរសុខាភិបាល ការពាក់ម៉ាសឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ការរក្សាគម្លាតសុវត្ថិភាព ការត្រួតពិនិត្យសុខភាព និងអាការៈ ដោយប្រើឧបករណ៍វាស់ស្ទង់កម្តៅ ទៅលើក្រុមគ្រូបង្រៀន គណៈមេប្រយោគ បេក្ខសមណសិស្ស និងសិស្សជាប្រចាំ ។
គួរជម្រាបជូនថា បើគ្មានវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ទេ កម្មវិធីប្រឡងរួមបញ្ចប់ថ្នាក់ទូទាំងខេត្ត ដែលមានគណៈមន្ត្រីសង្ឃ គណៈកម្មការមេប្រយោគ គ្រូបង្រៀន និងបេក្ខសមណសិស្ស និងសិស្សទាំង ២ ថ្នាក់ នៃសាលាពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិឆ្នាំទី ៤ ឬថ្នាក់បាលីរង និងសាលាពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំទី ៣ ឬថ្នាក់គរុកោសល្យទី ៣ មកពីស្រុក និងទីក្រុងទាំង ៨ ក្នុងខេត្តព្រះត្រពាំង ដែលបាននិមន្តមកសិក្សា នៅតាមវត្តអារាមនានា ក្នុងខេត្តមួយនេះ នឹងមកជួបជុំគ្នា នៅមណ្ឌលប្រឡង នៅវត្តណាមួយ ទៅតាមការចាត់តាំងរបស់អគ្គាធិការ នៃអគ្គាធិការដ្ឋានពុទ្ធិកសិក្សាថ្នាក់ខេត្ត របស់សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិខេត្តព្រះត្រពាំង ។
យោងតាមរបាយការណ៍ឆ្នាំសិក្សា ព.ស ២៥៦៥ នៅទូទាំងខេត្តព្រះត្រពាំង មានបន្ទប់ប្រឡងថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ និងទុតិយភូមិថ្នាក់ខេត្ត ចំនួន ៣៥ បន្ទប់ ដោយមានបេក្ខសមណសិស្ស និងសិស្ស ចំនួន ៩១៨ អង្គ និងរូប ដែលបានចុះឈ្មោះចូលរួមប្រឡង ។ ក្នុងនោះ ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិ ឆ្នាំទី ៤ មាន ១៧ បន្ទប់ មានបេក្ខសមណសិស្ស-សិស្ស ៣៨៣ អង្គ និងរូប ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំទី ១ មាន ៨ បន្ទប់ មានបេក្ខសមណសិស្ស និងសិស្ស ២២៨ អង្គ និងរូប ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំទី ២ មាន ៦ បន្ទប់ មានបេក្ខសមណសិស្ស និងសិស្ស ១៧៣ អង្គ និងរូប និងថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំទី ៣ មាន ៤ បន្ទប់ មានបេក្ខសមណសិស្ស-សិស្ស ១៣៤ អង្គ និងរូប ។
ចំណែកវិញ្ញាសាប្រឡង សម្រាប់ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិឆ្នាំទី ៤ មានចំនួន ១២ គឺព្រះវិន័យ តែងសេចក្ដី សរសេរតាមអាន ធម្មបទ វេយ្យាករណ៍បាលី ភាសាខ្មែរ ព្រះគាថា ព្រះអភិធម្ម ទស្សនៈពុទ្ធសាសនា អង់គ្លេស ទូរេនិទាន គណិតវិទ្យា និង ថ្នាក់ពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិឆ្នាំទី ៣ មានចំនួន ១០ វិញ្ញាសា គឺសរសេរតាមអាន ព្រះបាតិមោក្ខ បរមាធិប្បាយ សាសនាសកលលោក កំណាព្យខ្មែរ ភាសាខ្មែរ សម្ព័ន្ធ មង្គលត្ថទីបនី អង់គ្លេស គណិតវិទ្យា ។
សូមបញ្ជាក់ថា វិស័យអប់រំនៃពុទ្ធិកសិក្សាបច្ចុប្បន្ន នៅកម្ពុជាក្រោម ផ្ដោតសំខាន់តែទៅលើការរៀនអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ភាសាបាលី និងធម៌អាថ៌ ។ សាលាពុទ្ធិកសិក្សា គឺជាថ្នាលបណ្ដុះនូវចំណេះដឹងផ្សេងៗ សម្រាប់អ្នកបួស ឬបព្វជិតក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីបានយល់ដឹងអំពីពុទ្ធវចនៈ ឬពាក្យទូន្មានអប់រំទាំងឡាយរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ។ ជាពិសេស បណ្ដុះបណ្ដាលកុលបុត្រខ្មែរក្រោម ដែលបួសជាសង្ឃ ចូលមកសិក្សាផ្លូវពុទ្ធចក្រ និងលុបបំបាត់គ្រោះអនក្ខរភាព នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីចូលរួមចំណែកលើកកម្ពស់ភាសាជាតិ និងតម្លៃព្រះពុទ្ធសាសនា ។
ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ វិស័យអប់រំផ្នែកពុទ្ធិក នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម មានការវិវត្តន៍គួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយមានព្រះសង្ឃ ជាពិសេសយុវ័ន យុវតី កុមារជាច្រើន បានចូលមករៀនសូត្រ ក្រោយពីវ៉ាកងពីសាលារដ្ឋរយៈពេល ៣ ខែ ។
កម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់ពុទ្ធិកសិក្សា នៅកម្ពុជាក្រោម ស្ថិតក្រោមការចាត់តាំងរបស់គណៈមន្ត្រីសង្ឃខ្មែរ ដែលមានឈ្មោះថា «សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ» ។ សមាគមព្រះសង្ឃសាមគ្គីស្នេហាជាតិ បានបង្កើតឡើង នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៥ ដោយព្រះតេជព្រះគុណ សឺង វង់ (Son Vong) អតីតព្រះបាឡាតគណខេត្តព្រះត្រពាំង ។ សមាគមមួយនេះ ដើរតួនាទីបណ្ដុះបណ្ដាលវិស័យអប់រំដល់ពលរដ្ឋ និងព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម បានសិក្សារៀនសូត្រទាំងផ្នែកពុទ្ធចក្រ និងអាណាចក្រ ៕
