ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន l ថ្ងៃទី ១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១១
ថ្ងៃទី ១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំនេះ ជាកំណត់សម្គាល់គម្រប់ ៣៥ ឆ្នាំ នៃការងើបឡើងរបស់ ប្រជាជាតិខ្មែរក្រោម នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិម្ចាស់ការរបស់ខ្លួនពីនឹមអាណា និគមវៀតណាម ។ ថ្ងៃនេះ កាលពី ៣៥ ឆ្នាំមុន គឺនៅថ្ងៃទី ១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៧៦ ព្រឹត្តិការណ៍បង្ហូរឈាមមួយបានកើតឡើង នៅខេត្តព្រះត្រពាំង រវាងយុទ្ធជនខ្មែរក្រោម និងកងទ័ពនៃរដ្ឋាភិបាលបក្សកម្មុយនិស្តយួន បានបណ្ដាលឲ្យយុទ្ធជនខ្មែរក្រោម ទាំងព្រះសង្ឃនិងគ្រហស្ថ ជាច្រើនរូបបានបូជាជីវិតក្នុងសម៌ភូមិត្រូវអាជ្ញាធរអាណានិគមយួនកាត់ទោស ប្រ ហារ ជីវិតនិង កាត់ទោស ឲ្យជាប់គុកពី ៣ ឆ្នាំរហូតដល់អស់មួយជីវិត ។
ការងើបឡើងដោយប្រើប្រដាប់អាវុធរបស់យុទ្ធជននៃ រណសិរ្សសេរីភាពជាតិរំដោះកម្ពុជា ក្រោមនេះ ជា ព្រឹត្តិការណ៍មួយបង្ហាញឲ្យឃើញនូវមេរៀនបរាជ័យមួយរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ក្រោមហើយរដ្ឋាភិបាលអាណា និគមយួនបាន ឆ្លើយតបមកវិញដោយការសងសឹកជាទ្រង់ ទ្រាយប្រកាន់ពូជាសាសន៍មួយចំពោះ អ្នកដែល ហ៊ានងើប ឡើងរំដោះជាតិចេញពីការត្រួត ត្រារបស់ពួកគេ ។ ការបាញ់ប្រហារនិងធ្វើទារុណកម្ម អ្នក ជាប់គុក ខ្មែរក្រោមនៅក្នុងព្រឹត្តិ កាណ៍នេះ ជាទារុណកម្មដ៏អាថ៌កំបាំងមួយមិនត្រូវបានពិភពលោក ដឹងឮឡើយ ។ ផ្ទុយ ពីការបរាជ័យក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ១៦ វិច្ឆិកានេះ វាក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញនូវទឹក ចិត្តអង់ អាចក្លាហានគ្មានអ្វីប្រៀបរបស់យុទ្ធជនខ្មែរក្រោមដែលហ៊ានងើបឡើងរំដោះខ្មែរក្រោម ចេញពីនឹម អាណា និគមយួនដោយគ្មានស្ដាយស្រណោះជីវិតដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យពិភពលោក ឃើញថា «ខ្មែរក្រោម ស៊ូស្លាប់ ឈរតែមិនព្រមរស់លុតជង្គង់ឡើយ» ។
ការយកពងមាន់ទៅជល់នឹងថ្ម៖
មតិខ្លះថា ការដែលយុទ្ធជនខ្មែរក្រោមនៃ រណសិរ្សសេរីភាពជាតិរំដោះ កម្ពុជាក្រោម ហ៊ានងើបឡើងតស៊ូប្រ យុទ្ធជាមួយកងទ័ព រដ្ឋាភិបាលអាណានិគមយួននោះ វាជា ការស្រមើស្រមៃមិនអាចយកជ័យ ជំនះបានឡើយ ព្រោះថា បើគេប្រៀបធៀបកម្លាំង ភាគីទាំងសងខាងនេះ ឃើញថា យួនមានកងទ័ពនិងអាវុធដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ឬ យើងអាចនិយាយបានថា កម្លាំងរបស់គេខ្លាំងក្លា មហិមានៃ ប្រទេសមួយ ។ ចំណែក ខ្មែរក្រោមវិញ មានកម្លាំង កងទ័ព និងប្រដាប់អាវុធតិចជាងយួន ព្រោះយើងគ្រាន់ តែជាចលនារណសិរ្ស ដ៏តូចមួយតែប៉ុណ្ណោះ ។ តក្តាទាំងនេះហើយ បានធ្វើឲ្យមតិខ្លះ យល់ឃើញថា ការដែលយុទ្ធជនខ្មែរក្រោមហ៊ានងើបឡើងនាពេលនោះ វាប្រៀបបាន នឹង «ការយកពង មាន់ទៅជល់នឹងថ្ម» ។
រស់ព្រោះហ៊ានស្លាប់៖
ជាការពិតណាស់ ព្រឹត្តិការណ៍ ១៦ វិច្ឆិកា ថ្មីដ្បិតតែយុទ្ធជនខ្មែរក្រោមមិនអាច ទទួលបានជ័យជំនះ ទាំងស្រុង ក្នុងការនាំមកនូវភាពម្ចាស់ការជូនប្រជាជាតិយើងក្ដី តែវាល្មមឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញនូវទិដ្ឋ ភាព មួយ ដែលប្រជាជាតិ ខ្មែរក្រោមមិនអាច អត់ទ្រាំបាននូវការឈឺចាប់ ដែលកើតចេញពីការរើសអើង ពូជសាសន៍ឈានដល់ ការជិះជាន់ និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ពីសំណាក់រដ្ឋការវៀតណាមគ្រប់របប នយោបាយ។ ការបូជាជីវិតរបស់យុទ្ធជនខ្មែរក្រោម នៅក្នុងសម៌ភូមិនេះ អាចឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញ ថា ប្រជាជាតិខ្មែរក្រោម មានទឹកចិត្តតស៊ូដ៏អង់អាចក្លាហានគ្មានប្រៀប ហើយពួក គេចង់បញ្ជាក់ឲ្យរដ្ឋការយួន ដឹងថា «ខ្មែរក្រោមស៊ូស្លាប់ឈរ តែមិនព្រមរស់លុតជង្គង់» ក្រោមការជិះជាន់និងគាបសង្កត់គ្រប់សព្វបែប យ៉ាង តាមតែទំនើងចិត្តរដ្ឋាភិបាល អាណានិគមយួនឡើយ ។
ទឹកចិត្តក្លាហានមុះមុតរបស់យុទ្ធជន ថាច់ ភី, ថាច់ ភឿង, ថាច់ ភឿន ដែល ហ៊ានប្រយុទ្ធ ជាមួយកងទ័ពយួន ដែល មានក្រោះរហូតដល់ពលីជីវិត និងយុទ្ធជន ៣ រូបទៀតគឺ យុវជន គឹម រី, ថាច់ គុណ និង ថាច់ ឌាក ត្រូវបានរដ្ឋការយួនកាត់ទោស ប្រហារជីវិតនោះគឺជា ការ«ហ៊ានស្លាប់»ឲ្យឈាម ក្រហម ឆ្អៅរបស់ខ្លួនស្រោច លើផែនដី កម្ពុជាក្រោមដាស់ឲ្យប្រជាជាតិខ្មែរក្រោមភ្ញាក់ ខ្លួនក្រោក ឡើងប្រយុទ្ធតទៅមុខទៀតដើម្បី «ជាតិរស់»។
វត្តមាននៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិ៖
មែន ! ពិតជាមិនខុសមែន ! យួនធ្លាប់បានពោលថា សឺង គុយ ម្នាក់មិនគួរឲ្យខ្លាចទេ តែអ្វីដែលគួរឲ្យខ្លាច នោះ គឺ មាន សឺង គុយ រាប់ពាន់នាក់បានកើតឡើង ។ ដូច្នេះ ការ បូជាជីវិតរបស់យុទ្ធជនខ្មែរក្រោម នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ១៦ វិច្ឆិកា នោះ វាជាការផុសឡើង នៃគំនិតនិងស្មារតី សឺង គុយ យ៉ាងពិតប្រាកដ ដែលគេចាត់ទុកថា មាន សឺង គុយ រាប់ ពាន់ រាប់ម៉ឺននាក់ បានកើតឡើង ។
ការឈឺចាប់គ្មានព្រំដែន ព្រោះប្រទេសនៅក្រោមការជិះជាន់របស់អាណានិគមយួន ភាព ឯកោនិងតែល តោល បាត់ភាពម្ចាស់ការនៅលើដែនដីរបស់ខ្លួន ដោយមិនមានបរទេស ណាដឹងឮ សូម្បីតែខ្មែរជាតិ សាសន៍តែមួយ ដែលមានព្រំដែនជាប់គ្នានៅជិតបង្កើយនេះ ហើយ បានជម្រុញឲ្យប្រជាជាតិខ្មែរក្រោម សម្រេច ថា «ធ្វើការតស៊ូ ដើម្បីសិទ្ធិសម្រេច វាសនាខ្លួនដោយខ្លួនឯង» ក្នុងនាមជាប្រជាជាតិដើមមួយនៃ ដែនដី កម្ពុជាក្រោម ។ ការ សម្រេចចិត្តនេះ បានជម្រុញឲ្យខ្មែរក្រោមទូទាំងពិភពលោកឯកភាព គ្នាបង្កើតជាទង់ជាតិ របស់ខ្លួនមួយ ដាច់ដោយឡែក ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយ អង្គការប្រជា ជាតិគ្មាន តំណាង ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា UNPO ក្រោយពីសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជា ក្រោម បាន ចូលជាសមាជិកនៃអង្គការមួយនេះ កាលពីថ្ងៃ ១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០១ មក ។
ពេលនេះហើយ ខ្មែរក្រោមគ្រប់រូប គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ គ្រប់និន្នាការនយោបាយ ល្មមចូល មកអង្គុយទល់ មុខគ្នា ពិភាក្សាគ្នា ធ្វើការជាមួយគ្នា ដើម្បីផ្ដោតអារម្មណ៍រួមគ្នា អំពីរឿងប្រជា ជាតិខ្មែរក្រោមរបស់យើង ។ ប្រសិនបើ យើងជាខ្មែរក្រោមម្នាក់ៗ មិននាំគ្នាជួយគិតគូរ ដោះ ស្រាយបញ្ហារបស់យើងទេ គ្មានព្រះ បាទធម្មិកណាមកជួយយើងបានទេ ៕
