ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ប្រតិកម្មនឹងអាជ្ញាធរវៀតណាម ដែលមិនចុះឈ្មោះជាសំនៀងភាសាខ្មែរ ក្នុងឯកសារសំបុត្រកំណើតឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម
ដោយ លី ឈូន
បន្ទាប់ពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ចាប់ដៃគ្នា កសាងសុភមង្គលគ្រួសារហើយ ឪពុកម្ដាយភាគច្រើនតែងតែចង់បានកូន នឹងបានត្រៀមចិត្តគំនិតពិភាក្សាប្ដីប្រពន្ធរកឈ្មោះល្អៗ ដាក់ឲ្យកូន ។ កូនប្រុសត្រូវដាក់ឈ្មោះអ្វី រីឯកូនស្រីត្រូវដាក់ឈ្មោះអ្វី ដើម្បីឲ្យកូនមានឈ្មោះសមតាមទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរផង ជាឈ្មោះមានជោគ មានជ័យក្នុងជីវិតរបស់កូនផង និងជាឈ្មោះដែលមានអត្ថន័យ ពីរោះស្ដាប់ទៀតផង ។ តែបច្ចុប្បន្នឪពុកម្ដាយភាពច្រើន នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ត្រូវខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដោយសារតែអាជ្ញាធរយួន នៅតាមមូលដ្ឋាន មិនព្រមដាក់ឈ្មោះជាសំនៀងភាសាខ្មែរក្នុងសំបុត្រកំណើតឲ្យកូនខ្មែរក្រោមនោះទេ ដោយពួកអាជ្ញាធរលើកឡើងថា ពិបាកក្នុងការអាន និងសរសេរ ។ ឈ្មោះមនុស្សម្នាក់ ៗ មិនត្រឹមតែសំគាល់លើអត្តសញ្ញាណបុគ្គលប៉ុណ្ណោះទេ ឈ្មោះថែមទាំងមានអត្ថន័យទៅតាមត្រកូល និងលក្ខណៈជាតិសាសន៍ទៀផង ។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ចាត់ទុកការមិនចុះឈ្មោះជាសំនៀងភាសាខ្មែរក្នុងសំបុត្រកំណើតដល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម បែរជាបង្ខំឲ្យដាក់ឈ្មោះជាសំនៀងភាសាវៀតណាម ជំនួសវិញនេះ ថា ជាការរើសអើង ហើយថា វៀតណាម កំពុងតែព្យាយាមលុបបំបាត់ពូជសាសន៍ខ្មែរក្រោម ដែលម្ចាស់ស្រុក នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម ។
បុរសខ្មែរក្រោមម្នាក់ឈ្មោះថាច់សីលាអាយុ ៣០ ឆ្នាំ ជាពុទ្ធបរិស័ទចំណុះជើងវត្តប្រាសាទគង់ស្រុកបាយឆៅ ដែលវៀតណាមដាក់ឈ្មោះថ្មីថាមី សៀង (My Xuyen) ខេត្តឃ្លាំងដែលវៀតណាមដាក់ឈ្មោះថ្មីថាសុក្រត្រាំង (Soc Trang) ប្រាប់វិទ្យុសំឡេងកម្ពុជាក្រោមនិងសារព័ត៌មានព្រៃនគរថា បន្ទាប់ពីដឹងថាកូនមកចាប់កំណើត ទាំងប្ដីទាំងប្រពន្ធលោកមិនថាយប់មិនថាថ្ងៃទេតែងតែឆ្លៀតពេលពិភាក្សាគ្នារកឈ្មោះល្អ ៗ ដាក់ឲ្យកូន ។ លោកថាច់ សីលាបន្តទៀតថាមិនត្រឹមតែប្ដីប្រពន្ធលោកពិគ្រោះគ្នាប៉ុណ្ណោះទេ លោកថែមទាំងបានទៅសុំឲ្យព្រះឧបជ្ឈាយ៍នៅវត្តប្រាសាទគង់ ដែលជាឧបជ្ឈាយ៍របស់លោកជួយគន់គូរ ណែនាំដាក់ឈ្មោះឱ្យកូនលោកផងដែរ៖ «ពេលប្រពន្ធខ្ញុំមាន ផ្ទៃពោះហើយ ទើបចាប់ផ្ដើមគិតដូចគិតថាបើសិនជាបានកូនប្រុសដាក់ឈ្មោះថាសុគុណតែបើបានកូនស្រីដាក់ឈ្មោះថាចរិយា ។ ឈ្មោះថាចរិយានេះគឺជានាមបញ្ញត្តិរបស់ខ្ញុំកាលនៅបួស ដែលព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាមថាច់សិទ្ធិ ជាព្រះចៅអធិការវត្តប្រសាទគង់លោកបានដាក់នាមបញ្ញត្តិឱ្យខ្ញុំថាធម្មចរិយា រួចហើយខ្ញុំក៏ឃើញថាឈ្មោះហ្នឹងល្អពេញចិត្តក៏ដាក់ឈ្មោះថាចរិយាហ្នឹងឲ្យកូនស្រីខ្ញុំទៅ» ។
បុរសខ្មែរក្រោមដែលខកចិត្តព្រោះតែអាជ្ញាធរវៀតណាមមិនព្រមដាក់ឈ្មោះកូនក្នុងសំបុត្រកំណើតជាសំនៀងភាសាខ្មែរនោះលើកឡើងទៀតថា លោកស្ទើរតែស្រែកយំពេលដែលខាងមន្ទីរពេទ្យមិនព្រមដាក់ឈ្មោះកូនរបស់លោកជាសំនៀងភាសាខ្មែរក្នុងសំបុត្រកំណើតឡើយទោះបីជាលោកខំអង្វរករយ៉ាងណាក៏នៅតែមិនបាន។ លោកថាច់ សីលា បន្តទៀតថា ក្រោយមកនៅពេលទៅចុះឈ្មោះកូននៅក្នុងសៀវភៅគ្រួសារអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនព្រមចុះឈ្មោះកូនលោកជាសំនៀងភាសាខ្មែរក្នុងបញ្ជីជាតិនេះដដែល ដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានសំអាងលេសថាឈ្មោះជាសំនៀងភាសាខ្មែរពិបាកអាននិងពិបាកសរសេរ ដូច្នោះហើយលោកក៏ទ្រាំដាក់ឈ្មោះកូនទៅតាមអាជ្ញាធរបង្ខំទៅ ដោយទទួលយកឈ្មោះកូនជាសំនៀងភាសាខ្មែរផង និសំនៀងភាសាវៀតណាមផង ៖ «បើឈ្មោះមែនទេនហៅនៅខាងក្រៅហៅថាចរិយា តែបើក្នុងសំបុត្រកំណើតដាក់ឈ្មោះជាភាសាវៀតណាមថាថាច់ធី កេវ ស្វឹង (Thah Thi Kieu Xuan ) វិញ ។ នៅថ្ងៃដែលកូនខ្ញុំកើតខាងមន្ទីរពេទ្យគេសួរថាដាក់ឈ្មោះអីប្រាប់មកគេដាក់ឲ្យក៏ប៉ុន្តែ ដល់ពេលយើងដាក់ឈ្មោះជាសំនៀងភាសាខ្មែរទៅសរសេរចេញជាភាសាអក្សរឡាតាំងដូច្នេះហើយ គេថាពិបាកអាន ពិបាកសរសេរ ខ្ញុំក៏ដាក់ឈ្មោះថាថាច់ ធី កេវ ស្វឹង អីចឹងទៅ ហ្នឹងសម្ដីពេទ្យនឹងនិយាយថា ហើយឥឡូវនេះខ្មែរយើងធ្វើសំបុត្រកំណើតក្ដីបញ្ជីជាតិ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណអីហ្នឹងទៅតាមយួនអស់ហើយ» ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរលោកអាចារ្យម្នាក់ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ជាអាចារ្យនៅវត្តពលលាវចាស់ក្នុងស្រុកសេនាទាដែលវៀតណាមដាក់ឈ្មោះថ្មីថាស្រុកវិញឡើយ (Vinh Loi) ខេត្តពលលាវ ដែលវៀតណាមដាក់ឈ្មោះថ្មីថា បាក់លីវ (Bac Lieu) ឲ្យដឹងថា មិនត្រឹមតែសំបុត្រកំណើត ឬ បញ្ជីជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាម មិនដាក់ឈ្មោះឱ្យជាសំនៀងភាសាខ្មែរដោយសំអាងហេតុផលនេះ ហេតុផលនោះទេ ឥឡូវនេះសូម្បីតែអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ក៏អាជ្ញាធរវៀតណាមបន្លំកែប្រែពីជនជាតិខ្មែរទៅជាជនជាតិវៀតណាមដែរ ហើយអ្នកបួលជាសង្ឃសោះក៏ចុះក្នុងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណថាគ្មានសាសនាជាដើម៖ «ឥឡូវនេះរឿងជនជាតិឬ Dan Toc ហ្នឹងគេធ្វើច្រឡំច្រើន ដូចជាអន្ទិតសុងគាត់មានត្រកូល សឺន តែគេដាក់ឲ្យគាត់ទៅជាជនជាតិវៀតណាម ហើយកាលនោះគាត់ជាសង្ឃ តែបែរជាដាក់ឲ្យគាត់ថាគ្មានសាសនាទៅទៀត។ រីឯនៅឯវត្តអណ្ដូងចេកលោកគ្រូយឿងរឿងព្រះអង្គជាខ្មែរ តែដាក់ឲ្យព្រះអង្គថាជនជាតិវៀតណាម ហើយសាសនានិងក៏គ្មានទៀត ឥឡូវនេះគេច្រើនតែធ្វើច្រឡំជនជាតិខ្មែរ ឲ្យទៅជាជនជាតិវៀតណាមជាដើមអីចឹង» ។
ការលើកឡើងមកនេះបន្ទាបពីមានគ្រួសារខ្មែរមួយគ្រួសារនៅក្នុងស្រុកកំពង់ស្ពាន ដែលវៀតណាម ដាក់ឈ្មោះថ្មីថា កូវកែ (Cau Ke ) ខេត្តព្រះត្រពាំងដែលវៀតណាមដាក់ឈ្មោះថ្មីថាត្រា វិញ (Tra Vinh) អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនព្រមចុះឈ្មោះកូនពួកគាត់ជាសំនៀងភាសាខ្មែរទៅក្នុងសំបុត្រកំណើតនិងបញ្ជីជាតិ ចំពោះកូនដែលទើបតែកើតថ្មី ដោយសមត្ថកិច្ចវៀតណាមទាំងនោះសំអាងលេសថាភាសាខ្មែរលំបាកអានលំបាកសរសេរ ។
ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ការដាក់ ឈ្មោះឲ្យកូន មាតា បិតា អាណាព្យាបាល តែងធ្វើទៅតាមក្បួនហោរាសាស្ត្រ ដោយយោងទៅតាមថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត និងយោងទៅតាមពង្ស មានពង្យមនុស្ស ពង្សយក្ស ឬ ពង្សទេវតា តាមស័ក្ដិយសនៃត្រកូល និងតាមធាតុ មានធាតុ ទឹក ភ្លើង មាស ដី និងធាតុឈើជាដើម ។ ឈ្មោះនៃបុគ្គលម្នាក់ ៗ កាលពីសម័យដើមគេដាក់ឈ្មោះតាមស័ក្ដិ ឬ វណ្ណៈ ប្រជាជនសាមញ្ញអាចប្រើឈ្មោះតែមួយព្យាង្គឬមួយពាក្យតែប៉ុណ្ណោះ ឧទាហរណ៍ដូចជាឈ្មោះគង់ ឈ្មោះសិទ្ធិ ឈ្មោះខ្មៅជាដើម ។ ចំពោះត្រកូល ឬ វណ្ណៈអភិជនអាចដាក់ឈ្មោះបុគ្គលត្រឹមពីរព្យាង្គឬពីពាក្យបាន ឧទាហរណ៍ដូច ជាឈ្មោះ គង់ណៃ ពិសិទ្ធិ នរៈ នារី ។ល។ ចំណែកឯវណ្ណៈក្សត្រអាចតាំងព្រះនាម ចាប់ពីបីព្យាង្គ ឬបីពាក្យឡើងទៅឧទាហរណ៍ដូចជាឈ្មោះ គង់សម្ភី និងដូចជាព្រះនាមរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបច្ចុប្បន្នទ្រង់មានព្រះនាមថា សីហមុនីជាដើម។
បច្ចុប្បន្នការដាក់ឈ្មោះបុគ្គលទៅតាមសក្ដិ វណ្ណៈ ឬ តាមក្បួនហោរាសាស្ត្រមិនមានទៀតទេ គេច្រើនដាក់ឈ្មោះកូនចៅ ទៅតាមព្រឹត្តិការសំខាន់ ៗ ឬ ទៅតាមឈ្មោះបុគ្គលល្បី ៗ មានឈ្មោះតារាចម្រៀងជាដើម ។ តាមអ្នកដែលធ្លាប់ធ្វើបញ្ជីជាតិឱ្យកូន នៅប្រទេសវៀតណាម ទោះការដាក់ឈ្មោះកូនជាភាសាអ្វីក៏ដោយ ច្បាប់ឱ្យប្រើត្រឹមតែ ១៦ ព្យាង្គ ឬ ពាក្យតែប៉ុណ្ណោះ។
ឧត្ដមទីប្រឹក្សាសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមលោក សឺន សម្រេច លើកឡើងថា ការមិនចុះភាសាខ្មែរក្នុងសំបុត្រកំណើតនៃទារកទើបកើតមក ចាត់ជាការសម្លាប់រាល់ទារកខ្មែរទាំងអស់ដោយចេតនា ជាអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងពូជជាតិសាសន៍។
យោងតាមមាត្រា ៣ នៃសេចក្តីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ចែងថា «ជនជាតិដើម និងបុគ្គលជនជាតិដើម មានសេរីភាព និងសមភាពដូចពលរដ្ឋ និងបុគ្គលដទៃទៀត ព្រមទាំងមានសិទ្ធិរួចផុត ពីការរើសអើងគ្រប់រូបភាព ក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិ ជាពិសេស ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃដើមកំណើត ឬអត្តសញ្ញាណរបស់ខ្លួន ជាជនជាតិដើម» ។
ចំណែកវាក្យខណ្ឌទី ២ នៃមាត្រា ៣៣ ក៏បានចែងដែរថា «ជនជាតិដើម មានសិទ្ធិក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណ ឬសមាជិកភាពរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ស្របតាមទំនៀមទម្លាប់ និងប្រពៃណីរបស់ពួកគេ ។ ការនេះនឹងមិនធ្វើឲ្យបុគ្គលជនជាតិដើម បាត់បង់សិទ្ធិក្នុងការទទួលសញ្ជាតិពីរដ្ឋ ដែលខ្លួនរស់នៅឡើយ» ៕
