៧០ ឆ្នាំក្រោមការត្រួតត្រារបស់វៀតណាម ការតស៊ូរបស់ខ្មែរក្រោមមានសំទុះឡើងវិញ
ដោយ ម៉ែន គឹមសេង | VOA
សកម្មជនខ្មែរក្រោមរក្សាក្តីសង្ឃឹមថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នឹងមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ ក្នុងពេលខាងមុខដោយសារតែមានយន្តការច្បាប់ និងការយល់ដឹងកាន់តែច្រើននៅលើឆាកអន្តរជាតិ ពីបុព្វហេតុរបស់ពួកគេក្នុងការទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច នៅលើទឹកដីកំណើត ប៉ុន្តែបានអះអាងពីការបន្តប្រើប្រាស់យន្តការអហិង្សា ។
ក្រុមពលរដ្ឋ និងព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម ដែលនៅជុំវិញពិភពលោក និងក្រុមសកម្មជនតស៊ូបរទេសគ្មានតំណាង នៅអង្គការសហប្រជាជាតិរួមទាំងអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិចំនួន ២០០ នាក់ បានជួបប្រជុំគ្នានៅឯសន្និសីទលើកទី ២ ស្តីពី «សិទ្ធិខ្មែរក្រោម ក្នុងការសម្រេចជោគវាសនា ដោយខ្លួនឯង» និងក៏ដើម្បីរំឭកដល់រយៈពេល ៧០ ឆ្នាំនៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋបាលវៀតណាមផងដែរ ។
ពិធីដែលមានលក្ខណៈអន្តរជាតិនេះ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងក្នុងទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី ១ ខែមិថុនា ។
លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ្តិ៍ អតីតសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែលបានចូលរួមក្នុងសន្និសីទបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេថា ការណ៍ដែលប្រទេសបារំាងបានប្រគល់ទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមឱ្យទៅវៀតណាមគ្រប់គ្រងគឺជារឿង «អយុត្តិធម៌» មួយ ដូច្នេះមានតែយន្តការច្បាប់អន្តរជាតិទេ ដែលអាចទាមទារសិទ្ធិសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមឡើងវិញ ។
លោក ស៊ូប៊ែរ្តិ៍បានបន្ថែមថា៖
«ដូច្នេះហើយយើងត្រូវតែទាមទារក្នុងមូលដ្ឋានច្បាប់ ទាមទារសិទ្ធិសេរីភាព និងការសម្រេចវាសនាខ្លួនឯងហ្នឹង ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានចារនៅក្នុងធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន ។ យើងអត់ចង់ទៅបះបោរ ដូចជាយួនគំរាមកំហែងទៅអង្គការសហប្រជាជាតិថាឱ្យខ្មែរក្រោមមានសិទ្ធិសេរីភាព វាគឺជាការបំបែកស្រុកយួន ។ យើងអត់ចង់ធ្វើអីចឹងពីព្រោះយើងស្រុកខ្មែរនិងស្រុកយួន គឺយើងនៅក្នុងតំបន់មួយដែលគេហៅថាអាស៊ាន ហើយម្ល៉ោះហើយវាអត់អាចទៅឈ្លោះគ្នាបានទេ» ។
សន្និសីទរយៈពេលមួយថ្ងៃនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម វិទ្យាស្ថានហាវ៉ៃសម្រាប់សិទ្ធិមនុស្ស និងអង្គការពលរដ្ឋនិងប្រជាជាតិគ្មានតំណាង ហើយមានវាគ្មិនសំខាន់ៗ ដែលចូលរួមចែករំលែកបទពិសោធនៃការតស៊ូរបស់ពួកគេ និងសិក្សាពីក្រុមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ។ ពួកគេមកពីចលនារួបរួមតស៊ូរំដោះប៉ាពួខាងលិច (United Liberation Movement for West Papua) សភាជាតិកាតាឡូញ៉ា (Catalan National Assembly) និង សហព័ន្ធអាស៊ីរីនៃអឺរ៉ុប(Assyrian Confederation of Europe) ។
សកម្មជនខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លើកឡើងថា ផ្អែកលើបទពិសោធន៍នៃក្រុមតស៊ូទាំងនេះ ដែលចំណាយពេលតស៊ូជាយូរឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់បានសម្រេចគោលដៅ គឺពួកគេដឹងថាការពឹងពាក់មហាអំណាច ដើម្បីបុព្វហេតុរបស់ជនជាតិខ្លួនក៏ត្រូវថ្លឹងថ្លែង ពីផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដែលគេអាច នឹងទទួលបានវិញនិងកត្តាខ្លួនឯងផងដែរ ។
លោកប្រាក់ សេរីវុឌ្ឍ ប្រធានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានលើកឡើងថាក្រុមសកម្មជនខ្មែរក្រោម នឹងខិតខំពង្រឹងបន្ថែមទៀតលើកិច្ចការផ្នែកការទូតដោយទាក់ទងប្រទេសធំៗ ដែលមានផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចជាមួយនឹងវៀតណាម ។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរគឺការពង្រឹងធនធានមនុស្សបន្ថែម ដែលមានក្រុមយុវជនដើម្បីបន្តបុព្វហេតុក្នុងរយៈពេលយូរ ។
លោកបានបន្ថែមថា៖
«បញ្ហាធនធានមនុស្សក៏យើងត្រូវរៀបចំពីឥឡូវទៅរហូតទៅដល់មុខហ្នឹង ពីព្រោះយើងមិនអាចពឹងផ្អែកតែលើអ្នក ដែលធ្វើការជំនាន់ឥឡូវទៅមុខទៀតបានទេ គឺត្រូវមានមនុស្សដែលផ្លាស់ប្តូរយើងគឺអ្នកដែលមានគំនិតថ្មីៗ យុវជនជំនាន់ក្រោយសម្រាប់ឱ្យយល់ហើយធ្វើម៉េចផ្សព្វផ្សាយឱ្យច្រើនជាងនេះទៅទៀតដើម្បីឱ្យបងប្អូនខ្មែរនៅទឹកដីកម្ពុជាក្រោមបានយល់ច្បាស់ពីស្ថានការណ៍អន្តរជាតិ ពីច្បាប់ទម្លាប់អន្តរជាតិ ។ អីចឹងទៅហ៊ានងើបតស៊ូ តវ៉ាដោយសន្តិវិធីច្រើនជាងមុន» ។
អាណានិគមបារំាងបានសម្រេចកាត់ដែនដីកម្ពុជាក្រោមឬកូសាំងស៊ីន ទៅឱ្យស្តេចបាវដាយរបស់វៀតណាមគ្រប់គ្រងជាផ្លូវការតាំងពីថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩ ដោយមិនបានពិភាក្សាជាមួយនឹងព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទេ ។ ចំណាត់ការនាពេលនោះ គឺក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃក្រុមកុម្មុយនិស្ត ដែលបានគ្រប់គ្រងវៀតណាមខាងជើងរួចទៅហើយ ។ ដែនដីកម្ពុជាក្រោមមានទំហំ ៦៧.៧០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េនិងត្រូវជា ២១ ខេត្តដែលមានកោះធំៗ ចំនួនពីរគឺកោះត្រល់ និងកោះត្រឡាច ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានប៉ាន់ស្មានថាបច្ចុប្បន្នមានពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមចំនួន ៧ លាននាក់ កំពុងរស់នៅក្នុងទឹកដីដូនតាដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសវៀតណាម ។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ខ្មែរក្រោមមានចំនួន ១,២ លាននាក់ ។ ក្រៅពីនោះ នៅជុំវិញពិភពលោកមានចំនួនប្រហែល៤០.០០០ នាក់ ដែលភាគច្រើនគឺរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានចំនួនរហូតដល់ជាង ៣០.០០០ នាក់ ។ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានវាយតម្លៃថាពលរដ្ឋវៀតណាមដើមកំណើតខ្មែរ (ជាឈ្មោះផ្លូវការ) មានប្រហែលតែ ១,៤ លាននាក់តែប៉ុណ្ណោះ ។
ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមភាគច្រើនកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនានីកាយថេរវាទ និងនិយាយភាសាខ្មែរក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ។ មានវត្តចំនួន ៥៦០ ស្ថិតនៅក្នុងដែនដីកម្ពុជាក្រោម ហើយសកម្មជនបានសាងសង់វត្តថ្មី នៅទូទាំងពិភពលោកដែលសរុបទាំងអស់ចំនួន ៤០ ទៀត ។
ក្នុងរយៈពេល ៧០ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ មានអ្នកតស៊ូខ្មែរក្រោមមួយចំនួន បានដឹកនាំចលនាតស៊ូបះបោរប្រដាប់អាវុធទាំងក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋវៀតណាម ឬវៀតណាមខាងត្បូងរហូតដល់របបកុម្មុយនីស្តវៀតណាម ប៉ុន្តែបានរងនូវការបង្ក្រាបទៅវិញយ៉ាងជូចត់ ។ នេះបើតាមការរៀបរាប់របស់អតីតអ្នកតស៊ូខ្លះក្នុងពេលកន្លងមក ។
បច្ចុប្បន្នខ្មែរក្រោមរងការរំលោភបំពានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ដែលប៉ះពាល់ដីស្រែចម្ការការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញខាងផ្នែកសាសនា កង្វះការសិក្សាភាសាខ្មែរឱ្យបានទូលំទូលាយ គ្មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តី ផលប៉ះពាល់ខាងផ្នែកបរិស្ថានលើជីវភាពរស់នៅនិងត្រូវធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងប្រទេស ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើ ហើយអ្នកខ្លះក៏ត្រូវរត់ភៀសខ្លួនចេញក្រៅប្រទេស ដើម្បីគេចចេញពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទាំងនោះ ។
យ៉ាងណាក៏ដោយសកម្មជនមើលឃើញថាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម មានចំណុចខ្លាំង ដែលពួកគេអាច នឹងប្រើប្រាស់តាមផ្លូវច្បាប់នោះ គឺការរក្សាអត្តសញ្ញាណជាតិដែលមានការគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា រក្សាវប្បធម៌ខ្មែរហើយត្រូវបន្តប្រើប្រាស់ភាសានិងអក្សរសាស្រ្តខ្មែរជាដើម ។
លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ្តិ៍ បានបន្តថា៖
«នៅស្រុកក្រោមយើងនៅរក្សាភាសារបស់យើង អក្សរសាស្រ្តរបស់យើង ។ នេះជាការសង្ឃឹមយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីតស៊ូតទៅមុខទៀត ដូចព្រះអង្គមហាឃោសនន្ទលោកមានសង្ឃដីការកាលពីលោកនៅមានជីវិតនៅឡើយថាយើងត្រូវធ្វើមួយជំហានម្តងមួយជំហានម្តងទៅមុខកុំថយក្រោយ ។ ម្ល៉ោះហើយយើងបានលទ្ធផលជាច្រើនរួចទៅហើយយើងអត់ថយក្រោយទេរហូតដល់គោលបំណងរបស់យើងបានសម្រេច» ។
លោករ៉ាលហ្វ បាន់ជ្ហិ៍ (Ralph Bunche) អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការពលរដ្ឋនិងប្រជាជាតិគ្មានតំណាងបានបន្ថែមថា៖
«ដរាបណាពលរដ្ឋនៅរក្សាបានវប្បធម៌ ទំនាក់ទំនង និងសាមគ្គីភាពឆ្លងព្រំដែន គឺពួកគេមានឱកាសហើយនិងបើសិនជាបស្ចិមប្រទេសដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអឺរ៉ុបដាក់សម្ពាធខ្លះ លើវៀតណាមឱ្យបើកសិទ្ធិផ្តល់សិទ្ធិស៊ីវិល និងនយោបាយនោះគឺសហគមន៍ និងមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីប្រើប្រាស់សិទ្ធិដែលផ្តល់ឱ្យ ដើម្បីគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងបាន» ។
លោកចូស្សួរ កូផើ (Joshua Cooper) ប្រធានវិទ្យាស្ថានហាវ៉ៃសម្រាប់សិទ្ធិមនុស្ស បានបញ្ជាក់ថាពលរដ្ឋខ្មែក្រោមមានមូលដ្ឋានច្បាប់ ក្នុងការទាមទាររបស់ពួកគេដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម ដោយផ្អែកតាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិស៊ីវិល និងសិទ្ធិនយោបាយនិងអនុសញ្ញាស្តីពីសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ចនិងវប្បធម៌ ។
លោកចូស្សួរបានពន្យល់បន្ថែមថា សន្និសីទនេះ ជាការពិនិត្យមើលស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបដិបត្តិសាសនា ការចូលរួមរបស់យុវជនក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្ត និងសិទ្ធិក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណផ្ទាល់ខ្លួន ដែលរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានកំណត់ខុសលើពួកគេ ។
លោកចូស្សួរ បានបន្ថែមថា៖
«ដូច្នេះវាគឺជាការសំឡឹងមើលវិធីថ្មីមួយឆ្ពោះទៅមុខ ដែលខ្មែរក្រោមអាចវិលត្រឡប់មករកប្រព័ន្ធជនជាតិដើម ដែលពួកគេរស់នៅដោយសុខសានជាមួយ នឹងធម្មជាតិ ជាមួយនឹងទន្លេមេគង្គ ប៉ុន្តែក៏ផ្តល់នូវអនាគតមួយដល់កូនចៅជំនាន់នេះនិងជំនាន់ក្រោយ ។ ដូច្នេះដីធ្លីមាននៅទីនោះសម្រាប់ពួកគេហើយសំខាន់ជាងនេះទៀត គឺវប្បធម៌មួយដែលកំណត់គោលនយោបាយ និងធានាយ៉ាងច្បាស់ថាសន្តិភាព នឹងកើតមានឡើងសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ក្នុងពេលអនាគត» ។
លោកស្រី កៀន សុធី ប្រធានយុវជននៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានទទូចឱ្យយុវជនដទៃទៀតឱ្យចូលរួម ក្នុងសកម្មភាពទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចជោគវាសនារបស់ខ្លួនហើយបានស្នើឱ្យជនរួមជាតិរក្សាក្តីសង្ឃឹម៖
«ដូច្នេះហើយថ្វីត្បិតតែយើងនៅក្រោមអាណានិគមយួនមែន ហើយអ្វីដែលយើងចង់និយាយមានការលំបាកខ្លាំងមែនទែន ក៏ប៉ុន្តែយើងត្រូវតែស៊ូទ្រាំហើយមានក្តីសង្ឃឹមថា យើងមានសហព័ន្ធដែលជាពន្លឺមួយ ដែលខ្លាំងមែនទែន ដែល នឹងជួយបង្ហាញផ្លូវដើម្បីឱ្យយើងមានសេរីភាពក្នុងការនិយាយស្តីក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាហើយជាពិសេសក្នុងការដែលយើងចង់សម្រេចវាសនាដោយខ្លួនឯង» ។
ក្រុមសកម្មជនខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលនៅទូទាំងពិភពលោកតែងតែដឹកនាំធ្វើបាតុកម្មនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប និងធ្វើសកម្មភាពបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ ឱ្យលើកឡើងពីទុក្ខលំបាករបស់ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នៅរាល់ពេលដែលមានក្រុមប្រតិភូត្រូវទៅទស្សនកិច្ចប្រទេសវៀតណាម ។
លោកប្រាក់ សេរីវុឌ្ឍ ក៏បានស្នើឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសកម្ពុជាចងចាំថាខ្មែរកម្ពុជាក្រោមក៏ជាផ្នែកមួយនៃទឹកដីរបស់ខ្លួនផងដែរ ។
«រឿងរ៉ាវតស៊ូរបស់យើងបើបងប្អូនខ្មែរ នៅកម្ពុជាមិនខ្វល់មិនរវីរវល់ទេ ការប្រឹងរបស់ខ្មែរក្រោមទទេមិនគ្រប់កម្លាំងទេ ត្រូវគិតដល់បងប្អូនខ្មែរក្រោមទោះបីតាមផ្លូវចិត្តក្តីឱ្យតែយល់រឿងយើង ។ នេះហើយជារឿងមួយដែលយួនវាព្រួយបារម្ភ។ យួនវាមិនចង់ឱ្យខ្មែរនៅកម្ពុជាយល់ដឹងពីរឿងកម្ពុជាក្រោម ហើយបំភ្លេចរឿងហ្នឹងថារឿងនៅស្រុកយួនប៉ុន្តែបើខ្មែរនៅកម្ពុជាចេះនឹកឃើញដល់កម្ពុជាក្រោមគឺរឿងយើងអត់បាត់ទេ» ។
លោកក៏បានអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ជួយសម្រួលឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមទទួលបានការជ្រកកោនផង នៅពេលដែលពួកគេរត់ភៀសខ្លួនមកដល់ទឹកដីកម្ពុជា ៕
