ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន l សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤ នាង អម វិជ្ជា តំណាងសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានឡើងថ្លែង នៅក្នុងវេទិកា អចិន្ត្រៃយ៍នៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីបញ្ហាជនជាតិដើម (UNPFII) ស្ដីពីកិច្ចការអនាគតរបស់វេទិកានេះ និងបាន ជម្រុញឲ្យប្រទេសវៀតណាមប្ដូរឥរិយាបទពីការប្រើភាសាក្នុងការហៅ “ជនជាតិភាគតិច” មកជា “ជនជាតិដើម” វិញ ។ ខាងក្រោមជាខ្លឹមសារដើម នៃសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ៖
“សូមគោរព លោកស្រីអធិបតីអង្គប្រជុំ
យើងខ្ញុំ សូមសម្ដែងនូវការចូលរួមនូវការថ្លែងប្រកបដោយបទដ្ឋានរបស់ប្រទេស Bolivia និង អាហ្វ្រិកខាងត្បូង និង ពីសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ដទៃទៀត រាប់ទាំងការចូលរួមប្រកបដោយស្មើភាព និងពេញលក្ខណៈរបស់ជនជាតិដើម ។
ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម មិនមែនជាជនដែលមានបញ្ហាទេ តែយើងជាជនជាតិដើម ។ អាស្រ័យហេតុនេះ យើងខ្ញុំសូមគាំទ្រ ចំពោះការប្ដូរឈ្មោះ “វេទិកាអចិន្ត្រៃយ៍នៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីបញ្ហាជនជាតិដើម” (UNPFII) ទៅជា “វេទិកាអចិន្ត្រៃយ៍ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិជនជាតិដើម” វិញ តាមការលើកឡើងរបស់ លោក Chief Wilton Little Child ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម សូមគាំទ្រចំពោះសន្និបាតពិភពលោកនៅពេលខាងមុខរបស់ជនជាតិដើម និងយើងខ្ញុំ សង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនឹងអនុវត្តនូវការផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសាសម្រាប់ហៅ “ជនជាតិ ភាគតិច” មកជា “ជនជាតិដើម” វិញ សំដៅលើយើងខ្ញុំ ជាជនជាតិដើម ដែលនឹងរៀបចំនៅក្នុងសន្និបាតពិភព លោករបស់ជនជាតិដើម នាពេលខាងមុខនេះ ។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម សូមផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់កិច្ចការទៅអនាគត ដូចខាងក្រោមនេះ ៖
ទី ១៖ រាល់ប្រទេសដែលអនុវត្តសកម្មភាពទាក់ទងនឹងសម្ភារៈ ត្រូវស្របនឹងវប្បធម៌ក្នុងការអប់រំ ដើម្បីធានាឲ្យបាន ថា ជនជាតិដើមអាចការពារនូវខឿនវប្បធម៌ , អាចផ្សព្វផ្សាយនូវប្រវត្តិសាស្ត្រ និង រក្សានូវអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ ពួកគេ ។ យើងខ្ញុំ សូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះសាធារណរដ្ឋអាហ្រិកខាងត្បូង ដែលបានចែករំលែកនូវការអនុវត្ត របស់ខ្លួនលើជនជាតិដើម និងបានជម្រុញឲ្យប្រទេសផ្សេងៗទៀតយកគំរូធ្វើតាម ។ យើងខ្ញុំ ចង់ឲ្យប្រទេសវៀត ណាមធ្វើតាមគំរូប្រទេសនេះ ។
ទី ២៖ ដើម្បីធ្វើឲ្យការចូលរួមប្រកបដោយតម្លាភាព ស្មើភាព និង មានប្រសិទ្ធិភាពសម្រាប់ជនជាតិដើម ដែលលោក អ្នកកំពុងតែមានការចាប់អារម្មណ៍នោះ យើងសុំឱ្យប្រទេសវៀតណាមជួយដល់មូលនិធិ និង អនុវត្តគម្រោងការកសាងសមត្ថភាពនៅក្នុងសហគមន៍ជនជាតិដើម រួមទាំងការរួមចំណែករបស់មូលនិធិស្ម័គ្រចិត្តទៅ UNPFII ។ ដូច្នេះ ជនជាតិដើមនៅក្នុងតំបន់នេះអាចមកចូលរួមបាន ហើយភាគច្រើនសមត្ថភាពជាមូលដ្ឋានចាប់ផ្តើមពីការដឹង ថា នរណាម្នាក់មានសិទ្ធិចាប់ផ្តើមជាមួយ ។
ទី ៣៖ សំណូមពរដល់សមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃវេទិកាជួយបញ្ជាក់ដល់ប្រទេសដែលមិនបានទទួលស្គាល់ជនជាតិ ដើម និងសុំឲ្យមានកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយដើម្បីរកវិធីឲ្យមានការទទួលស្គាល់ ។ យើងខ្ញុំ លើកទឹកចិត្តឲ្យមានកិច្ច សហ ប្រតិបត្តិការមួយរវាងអ្នកជំនាញក្នុងចំណោមជនជាតិដើម ដែលរងផលប៉ះពាល់ និងប្រទេសទាំងឡាយ ដែល កំពុងមានឧបសគ្គចំពោះការឯកច្ឆន្ទក្នុងការអនុវត្ត ។
ទី ៤ ៖ ឯកច្ឆន្ទពីប្រទេសនានា ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានការងារសម្រាប់ជនជាតិដើម ក្នុងការធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយក្រុមជន ជាតិ ដើមនៅតាមមូលដ្ឋាន ។ ការចាត់តាំងនឹងជួយធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងរវាងជនជាតិដើម និងរដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើក ស្ទួយ និងការពារសិទ្ធិជនជាតិដើម ។
ទី ៥ ៖ យើងខ្ញុំ សង្កត់ធ្ងន់លើសិទ្ធិសេរីភាព មុនពេលមានការយល់ព្រម ធ្វើអភិវឌ្ឍន៍លើគម្រោងនានានៅក្នុងសហ គមន៍របស់យើងខ្ញុំ និងដើម្បីចៀសវាងការឈឺចាប់ដែលកើតចេញពីការបែងចែក និងជម្លៀសពលរដ្ឋរបស់យើងចេញ ពីផ្ទះសម្បែង ហើយវាធ្វើឲ្យកាន់តែមានភាពស្មុគ្រស្មាញដល់ស្ថានការណ៍សេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងសង្គមរបស់យើងខ្ញុំ ៕
សូមអរគុណ !”
