ឧបាសិកា លឹម ង៉ែត កើតនៅ ឆ្នាំ ១៩៥០ នៅភូមិកណ្តាល ឃុំព្រះនេត្តព្រះ ស្រុកព្រះនេត្តព្រះ ខេត្តបាត់ដំបង បច្ចុប្បន្នជាខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ ឪពុកឈ្មោះ លឹម ឈូយ ម្តាយឈ្មោះ ឆុង ទី ។ ឧបាសិកាលឹម ង៉ែត មានបងប្អូនចំនួន ៧ នាក់ គឺ៖
- ទី ១ ឧបាសក លឹម ឡាយឃឿក
- ទី ២ ឧបាសក លឹម កក
- ទី ៣ ឧបាសិកា លឹម ចួង
- ទី ៤ លឹម លឿង
- ទី ៥ គឺឧបាសិកា លឹម ង៉ែតនេះឯង
- ទី ៦ ឧបាសិកា លឹម ឆង
- ទី ៧ លឹម លួង ។
កាលនៅវ័យក្មេងឧបាសិកាលឹម ង៉ែតបានរួមរស់នៅជុំគ្នាបងប្អូនទាំង ៧ នាក់ ក្នុងគ្រួសារតែមួយ ក្រោមបន្ទុក និងក្រោមការអប់រំទូន្មានប្រៀនប្រដៅប្រកបដោយគន្លងធម៌របស់ឪពុកម្តាយ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ឧបាសិកាក៏ដូចជាបងប្អូនដទៃទៀត សុទ្ធសឹងតែត្រូវបានឪពុកម្តាយឲ្យទៅរៀនសូត្រនៅសាលាដូចជាកូនអ្នកភូមិផងរបងជាមួយដែរ មិនតែប៉ុណ្ណោះបងប្អូនទាំង ៧ នាក់របស់ឧបាសិកា លឹម ង៉ែត សុទ្ធសឹងតែជាកូនកតញ្ញូលុះដោយដំបូន្មាន ឧស្សាហ៍រៀនសូត្រ ឱហាតជួយធ្វើកិច្ចការងារដល់ម្តាយឪពុក ។
នៅពេលឧបាសិកា លឹម ង៉ែត ពេញវ័យអាយុ ២៣ ឆ្នាំ ត្រូវបានឪពុកម្តាយមេបារៀបចំលើកឲ្យមានស្វាមីតាមប្រពៃជាតិ ជាមួយលោកឧបាសក សម យ៉ាំ កើតឆ្នាំ ១៩៥០ ដែលមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តសៀមរាប ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៣ មានកូនទាំងអស់ ៤ នាក់, ប្រុស ៣ ស្រី ១ គឺ ៖
- កូនទី ១ យ៉ាំ លីដីយ៉ា ភេទស្រី
- កូនទី ២ យ៉ាំ កាយ ភេទប្រុស
- កូនទី ៣ យ៉ាំ កែវ ភេទប្រុស
- កូនទី ៤ យ៉ាំ វ៉ាន់ ភេទប្រុស ។
ក្រុមគ្រួសារឧបាសិកា លឹម ង៉ែតក៏ដូចជាក្រុមគ្រួសារខ្មែររាប់ម៉ឺនគ្រួសារទៀតដែលទទួលរងភ័យខ្លាចអំពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត បានវេចសម្ពាយនាំគ្នាភៀសខ្លួន ចាកចេញពីមាតុភូមិកម្ពុជាជាទីស្នេហាទាំងអាល័យអាឡោះស្រណោះស្រណោក មកជំរុំភៀសខ្លួនខាវអីដាង ប្រទេសថៃ នៅឆ្នាំ ១៩៨០ ។ រស់នៅជំរុំអស់រយៈពេល ៤ ឆ្នាំ ក្រុមគ្រួសាររបស់ឧបាសិកាក៏បានមករស់នៅប្រទេសទី ៣ ក្នុងថ្ងៃទី ១៤ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៨៤ នៅរដ្ឋអូរីហ្គិន (Oregon) ប្រទេស អាមេរិក ។ ក្រោយពីបានរស់នៅ រដ្ឋអូរីហ្គិន (Oregon) មួយរយៈពេល ក៏ផ្លាស់ទីលំនៅ ទៅទីក្រុងម៉ូដេស្តូ (Modesto) រដ្ឋ កាលីហ្វ័រញ៉ា (California), បន្ទាប់មកទៀតនៅឆ្នាំ ១៩៩២ ក៏បានផ្លាស់ទីលំនៅមករស់នៅក្រុងសាន់ហូស្សេ (San Jose) បើកហាងដូណាត់ (DONUT) រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៩៦ បានទិញផ្ទះមួយខ្នងនៅទីក្រុងសាន់ហូស្សេ (San Jose) លុះដល់ឆ្នាំ ២០០៣ បានទិញផ្ទះមួយខ្នងទៀតនៅក្រុង LIVERMORE រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា (California) សហរដ្ឋអាមេរិក រហូតមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ ។ មកដល់ឆ្នាំ ១៩៩៨ បានរៀបចំកូនស្រីច្បង ឈ្មោះយ៉ាំ លីដីយ៉ា ឲ្យមានគូស្រករ ។ បន្ទាប់មកទៀតរៀបចំកូនប្រុសឈ្មោះ យ៉ាំ កាយ ឲ្យមានគូស្រករទៀត ។
ឧបាសិកា លឹម ង៉ែត ជាស្ត្រីខ្មែរអាមេរិកាំងមួយរូបក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងរាប់ម៉ឺននាក់ទៀត ដែលកាន់ខ្ជាប់វប្បធម៌ប្រពៃណីជាតិ និងព្រះពុទ្ធសាសនា ។ មិនត្រឹមតែឧបាសិកាផ្ទាល់ខ្លួនជាអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា រក្សាវប្បធម៌ប្រពៃណីជាតិ ក្នុងការរស់នៅតែឯងនោះទេ គឺទាំងស្វាមី ទាំងកូនប្រុសស្រីរបស់ឧបាសិកាសុទ្ធសឹងតែជាពុទ្ធសាសនិកជនខ្មែរ ហើយញ៉ាំងជីវិតឲ្យរស់នៅប្រកបដោយគន្លងធម៌ព្រះពុទ្ធ និង ដំបូន្មានឪពុកម្តាយ យ៉ាងល្អប្រសើរ ។
លើសជាងនេះទៅទៀតឧបាសិកាបានចាប់ផ្តើមអានព្រះត្រៃបិដក ដើម្បីស្វែងយល់ឲ្យចេះដឹងពុទ្ធសាសនាតាំងពីចុងឆ្នាំ ២០១២ ទាំងដែលខ្លួនកំពុងមានជំងឺប្រចាំខ្លួន ។
ឧបាសិកាបានខិតខំព្យាយាមអានព្រះត្រៃបិដក លុះត្រាតែចប់ព្រះត្រៃបិដកដែលមានចំនួន ១១០ ក្បាលជាស្ថាពរដូចសេចក្តីប្រាថ្នា នៅថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែចេត្ត ឆ្នាំមមែ សប្តស័ក ព. ស. ២៥៥៨ ទន្ទឹមនឹងពេលដែលលោកគ្រូពេទ្យបានប្រាប់ឧបាសិកាថា ជីវិតរបស់ឧបាសិកា នៅសល់តែត្រឹម ៦ ខែទៀតប៉ុណ្ណោះ គឺឧបាសិកាបានខិតខំប្រើពេលវេលាប្រមាណ ២ ឆ្នាំ ដើម្បីអានឲ្យចប់ព្រះត្រៃបិដកជាគម្ពីរដើមរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលកត់ត្រាចារចងទុកនូវធម៌អាថ៌វិន័យច្បាប់ព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងស្រុងក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកនេះឯង ។ នៅពេលឮលោកគ្រូពេទ្យប្រាប់ថានៅ ៦ ខែទៀតស្លាប់ ផ្ទុយពីការតក់ស្លុតភ័យខ្លាចនឹងសេចក្តីស្លាប់ ឧបាសិកាបែរជាត្រេកអរលាន់មាត់ឡើងកណ្តាលសំឡេងទ្រហោយំទាំងតក់ស្លុតរបស់ស្វាមី និងកូនចៅញាតិមិត្តនៅជុំវិញដោយប្រាប់ទៅកូននៅក្បែរនោះថា “ឱ ! បើម៉ែរស់បាន ៦ ខែទៀត ជាការល្អណាស់ ម៉ែនឹងបានអានព្រះត្រៃបិដកដែលនៅសល់ ១០ ក្បាលទៀតនោះ ឲ្យដល់ចប់ចុងចប់ដើមហើយ ។ ឧបាសិកាបានបញ្ជាក់ប្រាប់ថា ឧបាសិការស់នៅដោយធម៌មិនខ្វល់ពីជីវិតនៅសល់បានប៉ុន្មាននោះទេ, ជាការសំខាន់គឺឧបាសិកាបានបំពេញបំណងរបស់ខ្លួនរួចហើយ, បានប្រើប្រាស់ជីវិតដ៏ត្រឹមត្រូវតាមគន្លងធម៌ដោយគ្មានការសោកស្តាយទៀតឡើយ ព្រោះបានអានព្រះត្រៃបិដកចប់សព្វគ្រប់ ធ្វើឲ្យមានការយល់ដឹងត្រឹមត្រូវត្រង់តាមពុទ្ធសាសន៍ រឹតតែជ្រះថ្លាចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលទុកជាថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលចិត្តឧបាសិកាកុំឲ្យតក់ស្លុតភិតភ័យនឹងសេចក្តីស្លាប់ ដែលឧបាសិកាកំពុងប្រឈម, អ្វីដែលគួរឲ្យអស្ចារ្យក្នុងចិត្ត គឺកាលពីថ្ងៃទី ២០ ឧសភា ព.ស. ២៥៥៩ គ.ស. ២០១៥ ដែលឧបាសិកាបានផ្តល់បទសម្ភាសមួយ ដល់ទូរទស្សន៍ព្រៃនគរ និយាយអំពីការអានព្រះត្រៃបិដករបស់ឧបាសិកា ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នោះ ភិក្ខុនាថសីលោ ត្រឹង ថាច់ យុង បានសួរឧបាសិកាថា តើពេលវេលារស់នៅរបស់ឧបាសិកានៅសល់ពេលបានប៉ុន្មានទៀត ? ឧបាសិកាឆ្លើយទាំងញញឹមថានៅសល់ ១ ខែទៀត ។ ភាពក្លាហានហ៊ានប្រឈមមុខនឹងសេចក្តីស្លាប់ដោយមិនញាប់ញ័ររបស់ឧបាសិកាបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថាការសិក្សា ការអាន ការយល់ដឹង ការប្រតិបត្តិពុទ្ធសាសនារបស់ឧបាសិកា ពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពផ្តល់ក្តីសុខឲ្យឧបាសិកាប្រាកដមែន, ព្រះធម៌ពិតជាអាចធ្វើឲ្យអ្នកប្រតិបត្តិក្លាហាន អាចហ៊ាន សមាទានកាន់យកប្រទីប គឺព្រះធម៌បំភ្លឺផ្លូវនៃជីវិតឲ្យមើលឃើញសេចក្តីពិត មិនភ័យភិត មិនញាប់ញ័រ មិនគេចវេះពីសេចក្តីពិតនៃជីវិតដូចដែលជីវិតនៃអ្នកមិនមានការប្រតិបត្តិព្រះធម៌ គឺឧបាសិកាអាចរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីសុខជាមួយជីវិតដ៏ខ្លីតាមពាក្យដែលលោកគ្រូពេទ្យបានប្រាប់, អាចរក្សាចិត្តឲ្យសុខក្នុងជីវិតដែលកំពុងមានជំងឺដែលមានអាការប្រែប្រួល ឈឺចាប់ ស្ទើររាល់ពេល, នេះហើយជាតម្លៃនៃបញ្ញា និងជាតម្លៃនៃការរក្សាគ្រប់គ្រងចិត្តតាមគន្លងធម៌ សូម្បីតែរូបកាយឈឺ ក៏គេអាចរក្សាចិត្តឲ្យជា ការពារចិត្តកុំឲ្យឈឺ គ្រប់គ្រងចិត្តកុំឲ្យញាប់ញ័រនឹងលោកធម៌ គឺជាខ្លឹមសារនៃជីវិតដែលរកបានដោយកម្រ, ការរក្សាអភិបាលចិត្តឲ្យជានាក្នុងរូបកាយឈឺ ជាការរក្សាអភិបាលបានដោយកម្រក្រៃលែង ។ ម្ល៉ោះហើយបានជាព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យតម្លៃលើការរក្សាចិត្ត ការគ្រប់គ្រងចិត្ត ការអប់រំចិត្ត ការទូន្មានចិត្ត ការជម្រះចិត្ត ជាការងារចាំបាច់បំផុត ហើយជាមេឬជាទ្វារប្រយោជន៍ធំបំផុតរបស់ជីវិត និងលោកទាំងមូល ព្រោះចិត្តគឺជាមេដឹកនាំជីវិត និងជាមេដឹកនាំលោកទាំងមូល, ជីវិត និង ពិភពលោកនេះបានសុខ ឬទុក្ខមកពីចិត្តទាំងអស់ ពោលគឺយុគសម័យណាចិត្តល្អ ចិត្តសសប្បុរស ចិត្តធម៌ ចិត្តជា ចិត្តបុណ្យ ចិត្តចេះដឹងមានវិជ្ជា ចិត្តភ្លឺស្វាងដឹកនាំលោក លោកនេះក៏រមែងបានសេចក្តីសុខសាន្ត សន្តិសុខ សន្តិភាព វឌ្ឍនភាព សេរីភាព រុងរឿងសម្បូណ៌សប្បាយ តែបើយុគកាលណាចិត្តអាក្រក់ ចិត្តអសប្បុរស ចិត្តអធម្មឥតធម៌ ចិត្តព្យាបាទ ចិត្តហិង្សា ចិត្តឈឺជោគជាំដោយកិលេស ចិត្តបាប ចិត្តអវិជ្ជា ចិត្តខ្មៅងងឹតដឹកនាំលោក ពិភពលោកនេះក៏រមែងទទួលរងនូវទុក្ខទោសទ័ណ្ឌ វិនាសអន្តរាយស្លាយសូន្យបង់ចាកសេចក្តីសុខសាន្ត មានតែអសន្តិសុខ និងអណ្តាតភ្លើងសង្គ្រាមនឹងឆេះឆាប ព្រមគ្នានោះហាយនភាព អយុត្តិធម៌ ទុរ្ភិក្សអត់ឃ្លាននឹងកើតឡើងមិនលែង ។ ពាក្យថា “លោក” សំដៅយកអត្តភាពគឺជីវិតនៃបុគ្គលម្នាក់ ៗ, ក្រុមគ្រួសារនីមួយ ៗ សហគមន៍នីមួយ ៗ ប្រទេសនីមួយ ៗ និងពិភពលោកទាំងមូល លោកទាំងនេះសុទ្ធតែត្រូវចិត្តដឹកនាំ ដោយហេតុនេះបានជាព្រះពុទ្ធ ទ្រង់លើកកម្ពស់ការអប់រំទូន្មានចិត្ត ការបង្រៀនចិត្តឲ្យចេះដឹង ការដឹកនាំចិត្តឲ្យភ្លឺស្វាង មិនបណ្តោយទុកឲ្យចិត្តដឹកនាំខ្លួនតាមទំនើង ឬថាត្រូវដឹកនាំចិត្តឲ្យបានបទជាមុនសិន មុននឹងឲ្យចិត្តដឹកនាំខ្លួន ឬមុននឹងធ្វើជាមេដឹកនាំ ទោះបីដឹកនាំខ្លួនឯង ដឹកនាំគ្រួសារ ដឹកនាំសហគមន៍ ដឹកនាំប្រទេស ដឹកនាំពិភពលោក ក៏សុទ្ធតែត្រូវដឹកនាំចិត្តជាមុនទាំងអស់ ដើម្បីបង្ការប្រុងប្រយ័ត្នកុំឲ្យដឹកនាំទៅរកផ្លូវខុស ផ្លូវទុក្ខទោសវិនាស សមនឹងព្រះពុទ្ធតម្រាស់ថា៖
“សុទុទ្ទសំ សុនិបុណំ យត្ថ កាមនិបាតិនំ ចិត្តំ រក្ខេថ មេធាវី ចិត្តំ គុត្តំ សុខាវហំ” ។ “អ្នកមានប្រាជ្ញា គួររក្សាចិត្តដែលឃើញដោយកម្រក្រៃពេក ដែលល្អិតពេកណាស់ មានប្រក្រតីធ្លាក់ចុះទៅតាមសេចក្តីប្រាថ្នា ក្នុងអារម្មណ៍ណាមួយ (ព្រោះថា) ចិត្តដែលគេរក្សាហើយ រមែងនាំមកនូវសេចក្តីសុខ ” ។
ពុទ្ធជនទាំងឡាយគួរខំនាំគ្នាបង្អោនចិត្តជ្រះថ្លាក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយនាំយកពុទ្ធសាសនាចូលមកទុកក្នុងខ្លួន កុំទុកឲ្យពុទ្ធនៅតែលតោលតែក្នុងទូ ក្នុងវត្ត និងនៅតែក្នុងក្រដាសអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ។ មួយទៀតកុំគប្បីទុកពុទ្ធសាសនាឲ្យនៅតែក្នុងចុងអណ្តាត ត្រូវទុកពុទ្ធសាសនាក្នុងក្រអៅបេះដូង ក្នុងការធ្វើ ការនិយាយ ការគិតជាវិជ្ជមាន ។ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការនេះឲ្យបានសម្រេចជាហិតានុហិតប្រយោជន៍ ជំហានដំបូង យើងតោងមានការសិក្សា ការអាន ការស្រាវជ្រាវ ការស្តាប់ ការត្រិះរិះពិចារណា ការរៀនព្រះត្រៃបិដក អដ្ឋកថា និងស្នាដៃថ្វីគំនិតរបស់អ្នកប្រាជ្ញពុទ្ធសាសនា ហើយប្រឹងប្រែងប្រតិបត្តិដោយប្រិតប្រៀនកុំប្រិនប្រុនស៊ុនការនាំឲ្យខកខានខូចខាតប្រយោជន៍ ដែលខ្លួនត្រូវបានពីពុទ្ធសាសនាដ៏វិសេសលើសលន់ពន់ពេកត្រចះត្រចង់នេះ ។
ភោសាធវោ ហៃសាធុសប្បុរសទាំងឡាយជាទីរាប់អាន គួរតែរំឭកផងដែរថា ឧបាសិកា លឹម ង៉ែត ចាប់ផ្តើមមានជំងឺ នៅឆ្នាំ ២០១៤ ក្រោយពីរយៈពេលបានព្យាបាលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ដោយវិជ្ជាពេទ្យដ៏ជំនាញរបស់លោកគ្រូពេទ្យទាំងឡាយ ជំងឺរបស់ឧបាសិកាគ្រាន់តែបានធូរស្រាលតាមពេលវេលាខ្លះ ៗ តែមិនបានជាសះស្បើយជាស្ថាពរឡើយ ។ នៅដើមឆ្នាំ ២០១៦ នេះអាការរោគរបស់ឧបាសិកាក៏មានភាពប្រែប្រួលចុះខ្សោយជាលំដាប់បន្តិចម្តង ៗ ជាហេតុធ្វើឲ្យស្វាមី កូនចៅ ញាតិមិត្ត និងព្រះសង្ឃវត្តខេមររង្សី មានការទុក្ខព្រួយបារម្ភ មានការអាណិតអាសូរឧបាសិកាជាពន់ពេក តែមិនដឹងជាជួយសម្រាល ជួយចែករំលែក ជួយរែកពុនឧបាសិកាយ៉ាងដូចម្តេចបាន ក្រៅពីការទេសនា ការឲ្យសីល ការសូត្រធម៌ ការលើកទឹកចិត្ត ការសួរសុខទុក្ខ ការផ្គត់ផ្គង់ទំនុកបម្រុងថែរក្សាដោយយកចិត្តទុកដាក់ ក៏ជួយអ្វីមិនកើត ។ ម្ល៉ោះហើយស្វាមីព្រមទាំងកូនចៅញាតិមិត្តក៏មូលមតិគ្នាប្រារព្ធធ្វើបុណ្យចម្រើនជន្មាយុ និង បុណ្យបច្ច័យ ៤ ជូនឧបាសិកា នៅវត្តខេមររង្សី ក្រុងសាន់ហូស្សេ នាថ្ងៃ ទី ៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៦ ក្នុងគោលបំណងជូនបុណ្យដល់ឧបាសិកា ទុកជាគ្រឿងឧបត្ថម្ភគាំទ្រអាយុជីវិត និងជាបុណ្យឆ្លងអាយុសង្ខារបង្ការទុកឲ្យហើយមុននឹងលាចាកលោកនេះទៅកាន់លោកខាងមុខ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងពេលដែលឧបាសិកា លែងធ្វើដំណើរមកវត្តសមាទានសីល ធ្វើវេនប្រគេនចង្ហាន់ព្រះសង្ឃឆាន់ជាប្រក្រតីដូចកាលពីពេលមុនបាន ព្រះសង្ឃវត្តខេមររង្សី ដែលមានអាត្មា ភិក្ខុ ស៊ើង យ៉ឹងរតនា ជាព្រះចៅអធិការវត្ត បាននាំព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទទៅសួរសុខទុក្ខ ហើយក៏ដើម្បីបានជាស្រែបុណ្យឲ្យឧបាសិកា សមាទានសីល ស្តាប់ព្រះធម៌ តាមសេចក្តីប្រាថ្នា ។ លុះមកដល់រសៀលថ្ងៃចន្ទ ២ រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំ មមែសប្តស័ក ព.ស. ២៥៥៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២៥ កម្ភៈ គ.ស. ២០១៦ ជំងឺរបស់ឧបាសិកាក៏ចាប់រើឡើង ធញវើឲ្យកម្លាំងថមថយជាលំដាប់ ។ លុះមកដល់ថ្ងៃសុក្រ ៦ រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំមមែ សប្តស័ក ព.ស. ២៥៥៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ២៩ មករា គ.ស. ២០១៦ ឧបាសិកាលឹម ង៉ែត ក៏ទទួលអនិច្ចកម្មនៅវេលា ៣ និង ២០ នាទីទៀបភ្លឺ ។ ឧបាសិកាលឹម ង៉ែតជាស្ត្រីខ្មែរមួយរូបដែលប្រកបដោយរូបសម្បត្តិសមសោភា ឫកពាចរិយាសុភាពសុភុំរមទម្យសមរម្យគួរឲ្យគោរពរាប់អាននៃអ្នកផងទាំងឡាយ គឺជាមនុស្សល្អមួយរូបដែលសង្គមទទួលស្គាល់ ព្រោះឧបាសិកាបានរស់នៅដោយសុចរិតធម៌ផង បានជួយសង្គ្រោះអ្នកក្រក្សត់នៅមាតុភូមិកម្ពុជាជាទីគោរពស្រឡាញ់របស់ឧបាសិកាផង ជាពិសេសនៅពេលធ្វើបុណ្យចម្រើនជន្មាយុរបស់ឧបាសិកាកាលពីពេលកន្លងហើយថ្មី ៗ នេះ ។
ឧបាសិកាបានបរិច្ចាគប្រាក់ផ្ញើទៅឧបត្ថម្ភមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ដើម្បីចូលរួមចំណែកជួយសង្គ្រោះកុមារខ្មែរជាដើមផង ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះឧបាសិកាពុទ្ធបរិស័ទអ្នកឧបត្ថម្ភវត្តខេមររង្សីយ៉ាងជិតដិតស្និទ្ធស្នាលអស់ពីកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្តសទ្ធា ទោះបីឋិតក្នុងកាលះទេសះណា ឧបាសិកាក៏នៅតែរួមសុខរួមទុក្ខជាមួយព្រះសង្ឃ និងគណៈកម្មការ ព្រមទាំងពុទ្ធបរិស័ទជើងវត្តខេមររង្សី មិនដែលលែងដៃលះបង់ចោលគ្នាម្តងណាឡើយ ។ ម្ល៉ោះហើយនៅពេលឧបាសិកាឈឺធ្ងន់ ទាំងព្រះសង្ឃ ទាំងគណៈកម្មការ និងពុទ្ធបរិស័ទញាតិមិត្តទាំងអស់ តែងតែទៅសួរសុខទុក្ខ ហើយទាំងបាននៅសិង និងសម្រាន្តកំដរឧបាសិការហូតដល់ដង្ហើមចុងក្រោយមិនលះបង់ចោលឧបាសិកានៅតែជាមួយក្រុមគ្រួសារឡើយ ។
រៀបរាប់មកដល់នេះ ធ្វើឲ្យអាត្មា នឹកឃើញដល់ឧបាសិកាខ្លាំងណាស់ អាត្មាសូមរំឭកអំពីជីវិតចុងក្រោយរបស់ឧបាសិកា ដែលមានចិត្តតាំងមាំនៅក្នុងព្រះសង្ឃ សូម្បីតែនៅពេលដែលកម្លាំងកាយរបស់ឧបាសិការខ្សោះអស់ស្ទើរលើកដៃលែងរួច ក៏ឧបាសិកានៅតែខំលើកដៃថ្វាយបង្គំព្រះសង្ឃ នៅពេលព្រះសង្ឃសំដែងធម៌ សូត្រធម៌ និងសួរសុខទុក្ខ ។
ពេលភ្ញាក់ដឹងខ្លួនម្តង ៗ ឧបាសិកាតែងសួរកូននៅក្បែរថា កូនម៉ែ តើព្រះសង្ឃនិមន្តទៅវត្តអស់ហើយឬ ?, កូន ៗ ជម្រាបគាត់ថា ម៉ែ ! ព្រះសង្ឃគង់នៅទីនេះទេ, ឮថាព្រះសង្ឃគង់នៅ ឧបាសិកាក៏ញញឹមសួរកូនថា កូនម៉ែ ថ្ងៃនេះបានអ្វីប្រគេនព្រះសង្ឃឆាន់ ? បើនៅពេលរសៀលវិញ ឧបាសិកាសួរកូន ឬអ្នកនៅក្បែរថាមានប្រគេនភេសជ្ជៈព្រះសង្ឃឆាន់ឬនៅ ? គឺចិត្តរបស់ឧបាសិកាប្រកបដោយសតិក្នុងសង្ឃានុស្សតិជានិច្ច រហូតដល់ពេលឧបាសិកាសម្រាន្តលង់លក់លែងភ្ញាក់ដរាបដល់ផុតដង្ហើមដូចចង្កៀងអស់ប្រេងរលត់តាមកម្សោយអណ្តាតបន្តិចម្តង ៗ ដោយសម្រួលយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់ ។ ចំណុចមួយទៀតដែលគួរឲ្យចងចាំមិនភ្លេច ហើយនាំឲ្យយើងគេមានការនឹកស្រណោះ មិនអស់អាល័យដល់ឧបាសិកាកាន់តែខ្លាំង នោះគឺនៅពេលគាត់សួររកព្រះសង្ឃ គឺថាឲ្យតែភ្ញាក់ពេលណាសួររកពេលនោះ អាត្មាភាព (ភិក្ខុ ស៊ើង យ៉ឹងរតនា) និងលោកអង្គដទៃ តែងតែនៅគង់កំដរក្បែរឧបាសិកា ផ្លាស់វេនគ្នាមិនសូវឃ្លាតឆ្ងាយ ដើម្បីឲ្យឧបាសិកាបានឃើញថាព្រះសង្ឃនៅទីនេះ នៅក្បែរឧបាសិកានេះ នៅជាមួយឧបាសិកាជានិច្ចមិនទៅណាចោលឧបាសិកាទេ ហើយមានព្រះពុទ្ធដីការំឭកស្មារតី លួងលោមចិត្ត ផ្តល់កម្លាំងចិត្តដល់ឧបាសិកា ។ ពេលសម្លឹងឃើញព្រះសង្ឃ ឧបាសិកាធ្វើទឹកមុខញញឹមព្រើម ៗ ដូចជាចង់ប្រាប់ថា ខ្ញុំព្រះករុណា យល់ព្រះធម៌ថាសង្ខារមិនទៀង សូមព្រះទ័យព្រះតេជព្រះគុណ កុំកង្វល់ឡើយ ។ នៅពេលពេលព្រះសង្ឃពន្យល់ធម៌ សូត្រធម៌ ដល់ឧបាសិកា ទោះអស់កម្លាំងល្វើយយ៉ាងណាឧបាសិកានៅតែខំលើកដៃសំពះទាំងភ្នែកធ្មេចបើកមិនរួច ឈឺប៉ុណ្ណឹងហើយឧបាសិកានៅតែមានចិត្តព្រួយខ្លាចព្រះសង្ឃ ដែលនៅកំដរជីវិតចុងក្រោយរបស់គាត់ហត់នឿយ ងងុយសិង ខ្លាចមានអាពាធ ខ្លាចឆាន់ចុកមិនគ្រប់គ្រាន់ ។ ឧបាសិកាតែងតែតឿនព្រះសង្ឃថាព្រះតេជព្រះគុណ ! សូមព្រះតេជព្រះគុណ និមន្តសិងសម្រាកលើគ្រែក្បែរនោះចុះ កុំគង់យូរពេក នាំឲ្យចុកចង្កេះ ខ្ញុំព្រះករុណាមិនអីទេ សូមព្រះតេជព្រះគុណថែសុខភាព ជាដើម រៀបរាប់មិនអស់ទេ, នេះហើយអ្វី ៗ ដែលជាការជាក់ស្តែង ដែលអាត្មាបានឃើញ បានឮ បានដឹងជាក់ស្តែង ហើយមានចិត្តកោតសរសើរចំពោះស្មារតីរបស់ឧបាសិកាដែលបានអប់រំចិត្តហើយដោយល្អក្នុងសាសនានេះ នេះហើយជាខ្លឹមសារ ជាសេចក្តីសុខនៃជីវិតមនុស្សយើងរាល់រូបហើយជាទ្រព្យសម្បត្តិដ៏ពិសិដ្ឋ ដែលជីវិតចុងក្រោយរបស់យើងរាល់រូបអាចវេចស្ពាយតាមប្រាណទៅកាន់បរលោកបាន ។
នៅទីបំផុតនៃជីវប្រវត្តិសង្ខេបរបស់ឧបាសិកា លឹម ង៉ែត, អាត្មាសូមអធ្យាស្រ័យអភ័យទោសរាល់ការខ្វះខាតចំពោះស្វាមី និងក្រុមគ្រួសារញាតិមិត្ត របស់ឧបាសិកា លឹម ង៉ែត ព្រោះរឿងរ៉ាវនៃជីវិតមនុស្សម្នាក់ ៗ មានច្រើនណាស់ យើងមិនអាចរៀបរាប់ពិស្តារឲ្យចប់សព្វគ្រប់ក្នុងពេលខ្លីបានទេ ។ មុននឹងបញ្ចប់អាត្មាភាព សូមជូនបុណ្យកុសលទាំងអស់ដែលយើងទាំងអស់គ្នាបានរួមគ្នាធ្វើក្នុងថ្ងៃនេះជូនចំពោះឧបាសិកា លឹម ង៉ែត សូមឲ្យបុណ្យនេះបានជាបច្ច័យនៃបដិសន្ធិរបស់ឧបាសិកាក្នុងសុគតិភពកុំបីខាន ៕
ប្រវត្តិសរសេរដោយ
ភិក្ខុ នាថសីលោ ត្រឹង ថាច់ យុង
អតីតសាស្ត្រាចារ្យ វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនាខ្មែរ នៅទីក្រុងព្រៃកឫស្សី ដែនដីកម្ពុជាក្រោម
………….
អត្ថបទទាក់ទង៖
Comments are closed.