ប្រវត្តិ វត្តមជ្ឍិមារាម (កណ្តាល)
ភូមិតាខៅ ឃុំក្រសាំង ស្រុកកំពង់ស្ពាន ខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម
( ấp Trà Kháo, Xã Hòa ân, Huyện Cầu Kè, Trà Vinh)
ដោយ ថាច់ ប្រីជា គឿន l សារព័ត៌មាន ព្រៃនគរ
មជ្ឍិមារាម (កណ្តាល) ជាវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទខ្មែរមួយ ឋិតនៅក្នុងភូមិតាខៅ ឃុំក្រសាំង ស្រុកកំពង់ស្ពាន ខេត្តព្រះ ត្រពាំង ដែនដីកម្ពុជាក្រោម បានកកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៨៦១ នៃពុទ្ធសករាជ និង ១៣១៧ នៃគ្រិស្តសករាជ ។ បើគិតចាប់ តាំងពីឆ្នាំកកើតរហូតមកទល់នឹងឆ្នាំ ២០១៧ នៃគ្រិសករាជ វត្តនេះ មានអាយុកាល ៧០០ ឆ្នាំគត់ ។
ប្រវត្តិ៖
វត្តមជ្ឈិមារាម (កណ្តាល) បានកកើតឡើងនៅឆ្នាំម្សាញ់ នព្វស័ក ព. ស. ១៨៦១ គ. ស. ១៣១៧ ម. ស. ១២៣៩ ច. ស. ៦៧៩ ដោយឧបាសកនាម យោគ និង ឧបាសិកា នាម ម៉ាញ់ នៅភូមិកណ្តាល ជាអ្នកមានសទ្ធាជ្រះថ្លានៅក្នុងព្រះពុទ្ធ សាសនាបានប្រគេនដីចំនួន ១៧,៥ កុង ជាមូលដ្ឋានដើម្បីកសាងវត្តនេះ ។ ដោយហេតុដីស្រែមានជ្រុងមិនស្មើ ការកសាង វត្តក៏មិនបានស្មើជ្រុងដែរ ។ ដូច្នេះ វត្តនេះ ដំបូងឡើយ ជាចតុកោណរាងកាំជណ្តើរ លុះចំណេរកាលមកខាងក្រោយរវាងឆ្នាំ មមី ចត្វស័ក ព. ស. ២៤៨៦ គ. ស.១៩៤២ លោក ថៃ ដៀង (Thay Den) ជនជាតិចិន នៅភូមិតាខៅ (Tra Khao) មានសទ្ធាបានប្រគេនដីចំនួន ៥,៥ កុង តាមបណ្តោយវត្តទិសខាងជើងឆៀងឦសាន ដើម្បីឲ្យពេញជ្រុងតែនៅតែខ្វះ ជ្រុងអាគ្នេយ៍ឆៀងត្បូង ដដែលរហូតមកដល់ ឆ្នាំកុរ នព្វស័ក ព. ស. ២៤៩១ គ. ស.១៩៤៧ ទើប តា សៀស យាយ សាង ជាជនជាតិចិន នៅភូមិត្រាខៅ ក៏មានសទ្ធា ប្រគេនបន្ថែមចំនួន ៣ កុង បណ្តោយទិសខាងត្បូងនិងអគ្នេយ៍ទៀត ទើបវត្តនេះ បានពេញ ជ្រុងរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ ដូច្នេះ វត្តមជ្ឍិមារាម បច្ចុប្បន្ននេះ មានទំហំផ្ទៃដីចំនួន ២៦ កុង (គឺ ៤ ជ្រុងទ្រវែង៖ បណ្តោយ ២៨ ២ ម៉ែត្រ, ទទឹង ១៤១ ម៉ែត្រ) ។
ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ និងឈ្មោះវត្ត៖
វត្តមជ្ឈិមារាម (កណ្ដាល) មានព្រំដែនជាប់នឹងវត្តនានានៅជុំវិញ ដូចតទៅនេះ៖
១. ខាងកើតទល់នឹងភូមិស្វាយជ្រំតភ្ជាប់នឹងភូមិពោធិ៍ (វត្តពោធិ៍ភិរម្យរង្សី) ។
២. ខាងអាគ្នេយ៍តភ្ជាប់នឹងភូមិគគ្រង ។
៣. ខាងត្បូងតភ្ជាប់នឹងភូមិអំពិលលើ និងវត្តសម្បួររង្សី ។
៤. ខាងនិរតីតភ្ជាប់នឹងជើងក្រាំង ។
៥. ខាងលិចតភ្ជាប់នឹងភូមិកណ្តាល និង ចុងក្រមុំទៀង ។
៦. ខាងពាយ័ព្យ ជាប់នឹងវត្តបទុមក្រពុំរត្នកេសរបុប្ផាចម្ប៉ាមាស (សំណឹងធំ) ។
៧. ខាងជើង ភ្ជាប់នឹង ភូមិតាណាល, វត្តចាស់, ភូមិឈើទាល ។
៨. ខាងឦសាន ភ្ជាប់នឹង វត្តចាស់, ភូមិឈើទាល ។
ដោយមានភូមិ និងវត្តនានានៅជុំវិញយ៉ាងហ្នឹងហើយ ទើបលោកបណ្ឌិតព្រឹទ្ធាចារ្យប្រសិទ្ធិនាមវត្តនេះជាភាសាបាលីថា “មជ្ឈិមារាម” ដែលប្រែជាភាសាខ្មែរថា “អារាមកណ្ដាល ឬ វត្តកណ្ដាល” ឲ្យត្រូវន័យនឹងវត្តនេះ ដែលឋិតនៅចំកណ្ដាលភូមិ និងវត្តនានាដែលនៅជុំវិញ ហើយម្យ៉ាងទៀត ដោយសារវត្តនៅជាប់នឹងក្បាល ភូមិកណ្តាលផង ទើបអ្នកស្រុកហៅនាមសាមញ្ញ ថា វត្តកណ្តាល ៗ តរៀងរហូតមក សព្វថ្ងៃ ។
ព្រះចៅអធិការ និងព្រះឧបជ្ឈាយ៍៖
ព្រះនាមព្រះចៅអធិការគ្រប់គ្រងតាំងពីកកើតវត្តរហូតដល់ ព. ស. ២៤០៤ គ. ស. ១៨៦០ គេនៅមិនទាន់បានដឹងច្បាស់ថា មានប៉ុន្មានអង្គនៅឡើយ តែបើគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ព. ស. ២៤០៤ គ. ស. ១៨៦០ ដល់ ព. ស. ២៥៥៨ គ.ស. ២០១៥ វត្តនេះ បានឆ្លងកាត់ការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះចៅអធិការ និងព្រះឧបជ្ឈាយ៍ចំនួន ៩ ជំនាន់ ឬ ៩ អង្គ ។
ព្រះចៅអធិការ និង ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ទាំងនោះ រួមមាន៖
១- ព្រះចៅអធិការ និង ព្រះឧប្បជ្ឈាយ៍នាម តន់ គ្រប់គ្រងតាំងពី ឆ្នាំវក ទោស័ក ព. ស. ២៤០៤ គ. ស. ១៨៦០ ដល់ឆ្នាំរកា សប្តស័ក ព. ស. ២៤២៩ គ. ស. ១៨៨៥ គឺបានចំនួន ២៥ ឆ្នាំ ព្រះអង្គបានអនិច្ចធម្មទៅ ។ សូមជម្រាបថា ព្រះឧបជ្ឈាយ៍នៅមណ្ឌលនេះតាំងពីបូរាណរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន មានអំណាចគ្រប់គ្រងព្រះសង្ឃចំនួន ៧ វត្តគឺ វត្តមជ្ឈិមារាម (កណ្តាល), វត្តជ្រោយប្រាសាទ (ចុងខ្សាច់), វត្តពោធិភិរម្យរង្សី (ពោធិ៍) , វត្តសម្បួររង្សី (សម្បួរ), វត្តបទុមក្រពុំរ័ត្នកេសរបុបា្ផ ចម្ប៉ាមាស (សំណឹងធំ) , វត្តសាលវ័ន (តាឱក), វត្តពោធិមានជ័យសិរីឧត្តម (ពោធិ៍ធំ) ។
២-ព្រះចៅអធិការនាម តូច ពីឆ្នាំច អដ្ឋស័ក ព. ស. ២៤៣០ គ. ស. ១៨៨៦ ដល់ឆ្នាំម្សាញ់ សប្តស័ក ព. ស. ២៤៤៩ គ. ស. ១៩០៥ បានចំនួន ១៩ ឆ្នាំ ព្រះអង្គក៏បានលាចាកសិក្ខាបទ (សឹក) ក្នុងជន្មាយុ ៦០ ឆ្នាំ រួចអនិច្ចកម្មក្នុងជន្មាយុ ៨១ ឆ្នាំ នៅភូមិ កណ្តាល ។ ព្រះតេជគុណ នាម តូច កើតនៅក្នុងឆ្នាំម្សាញ់ សប្តស័ក ព. ស. ២៣៨៩ គ. ស. ១៨៤៥ និងបានស្លាប់នៅ ក្នុងឆ្នាំខាល អដ្ឋស័ក ព. ស. ២៤៧០ គ. ស. ១៩២៦ ។
៣- ព្រះចៅអធិការនាម យ៉ង់ គ្រប់គ្រងពីឆ្នាំមមី អដ្ឋស័ក ព. ស. ២៤៥០ គ. ស. ១៩០៦ ដល់ឆ្នាំម្ស៉ាញ់ នព្វស័ក ព. ស. ២៤៦១ គ. ស. ១៩១៧ បានចំនួន ១១ ឆ្នាំ ។ លោកលាចាកសិក្ខាបទ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៥១ ឆ្នាំ រួចអនិច្ចកម្មក្នុងជន្មាយុ ៦៥ ឆ្នាំនៅភូមិកណ្តាល ។ ព្រះចៅអធិការនាម យ៉ង់ កើតឆ្នាំខាល អដ្ឋស័ក ព. ស. ២៤១០ គ. ស. ១៨៦៦ រួចបានអនិច្ចកម្ម នៅឆ្នាំមមែ ត្រីស័ក ព. ស. ២៤៧៥ គ. ស. ១៩៣១ ។
៤-ព្រះចៅអធិការនាម សុវណ្ណេត្ថេរ ថាច់ លិញ ពីឆ្នាំមមី សំរិទ្ធិស័ក ព. ស. ២៥៦៣ គ. ស. ១៩១៨ ដល់ឆ្នាំជូត អដ្ឋស័ក ព. ស. ២៤៨០ គ.ស. ១៩៣៦ បាន ១០ ឆ្នាំ រួចបានអនិច្ចធម្មទៅទាំងជាសង្ឃ ។
៥ – ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាម សុវណ្ណជោតិ ថាច់ ពេជ្រ ពីឆ្នាំឆ្លូវ នព្វស័ក ព. ស. ២៤៨១ គ. ស. ១៩៣៧ ដល់ឆ្នាំមមី ឆស័ក ព. ស. ២៤៩៨ គ. ស. ១៩៥៤ បាន ១៧ ឆ្នាំ ។ ព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាម ថាច់ ពេជ្រ ប្រសូត នៅក្នុង ព. ស. ២៤២៣ គ. ស. ១៨៧៩ និងបានអនិច្ចធម្មទៅនៅ ព. ស. ២៤៩៨ គ. ស. ១៩៥៤ ក្នុងជន្មាយុ ៧៥ វស្សា ។
៦-ព្រះចៅអធិការនិងព្រះឧបជ្ឈាយ៍ព្រះនាម ថាច់ តុន ពីឆ្នាំមមែ សប្តស័ក ព. ស. ២៤៩៩ គ. ស. ១៩៥៥ ដល់ឆ្នាំថោះ សប្តស័ក ព. ស. ២៥១៩ គ. ស. ១៩៧៥ បានចំនួន ២០ ឆ្នាំ លោកអនិច្ចធម្មក្នុងជន្មាយុ ៨០ វស្សា ។
៧-ព្រះចៅអធិការនាម ថាច់ ហឹម ពីឆ្នាំរោង អដ្ឋស័ក ព. ស. ១៥២០ គ. ស. ១៩៧៦ ដល់ឆ្នាំមមី ត្រីស័ក ព. ស. ២៥៣៥ គ. ស. ១៩៩១ បាន ១៥ ឆ្នាំ លោកអនិច្ចធម្មក្នុងជន្មាយុ ៧៦ វស្សា ។
៨ -ព្រះចៅអធិការ វិនយត្ថេរ ថាច់ តឺ រដ្ឋា ពីឆ្នាំវក ចត្វាស័ក ព. ស. ២៥៣៦ គ. ស. ១៩៩២ គ្រប់គ្រងរហូតដល់ ឆ្នាំថោះ ត្រីស័ក ព. ស. ២៥៥៥ គ. ស. ២០១២ បាន ២០ ឆ្នាំ ក៏បានលាចាកសិក្ខាបទទៅ ។ ព្រះចៅអធិការ វិនយត្ថេរ ថាច់ តឺ រដ្ឋា ជាកូនរបស់ លោកតា ថាច់ សែ និង លោកយាយ ថាច់ ធី យឹម នៅភូមិឈើទាល់ ឬ ភូមិយង់យៅ ឃុំក្រសាំង ស្រុកកំពង់ស្ពាន ខេត្តព្រះត្រពាំង ។
៩- ព្រះចៅអធិការ សុវណ្ណត្ថេរ ប៉ោ សារេន ឬឈ្មោះជាផ្លូវការ ថាច់ ថាវ (Thach Thao) ចាប់ពី ឆ្នាំថោះ ត្រីស័ក ព. ស. ២៥៥៥ គ. ស. ២០១២ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ។ ព្រះចៅអធិការ សុវណ្ណត្ថេរ ប៉ោ សារេន ជាកូនរបស់ លោកតា ថាច់ ប៉ោ និង លោកយាយ ថាច់ ធី លក្ខណ៍ នៅភូមិឈើទាល់ ឬ ភូមិយង់យៅ ឃុំក្រសាំង ស្រុកកំពង់ស្ពាន ខេត្តព្រះត្រពាំង ។
សព្វថ្ងៃ នៅខេត្តព្រះត្រពាំង មានវត្តទាំងអស់ចំនួន ១៤២ វត្ត ក្នុងនោះវត្តសម្បួររង្សី (សម្បួរ) បានកកើតឡើង ក្នុង ព. ស. ៩១៧ គ. ស. ៣៧៣ បើគិតមកទល់ឆ្នាំ ២០១៥ នេះ វត្តមានអាយុកាល ១៦៤២ ឆ្នាំហើយ ៕
……………………………..
យោង និងកែសម្រួលចេញពីអត្ថបទ ប្រវត្តិ វត្តមជ្ឍិមារាម (កណ្តាល)
រូបថត ព្រះឆាយាលក្ខណ៍ ដោយ ថាច់ សុតឹម
……………………………..
ខាងក្រោមជារូបថតមួយចំនួន នៃវត្តមជ្ឈិមារាម (កណ្ដាល)
Comments are closed.