នាយកកម្មវិធីសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ លោក សឺន ជុំជួន រកឃើញថា ក្នុងចំណោមជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាម និងឡាវ ដែលអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ចាប់បានជាង២ម៉ឺននាក់ ក្នុងរយៈពេល២ខែ (ចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨) មកនេះ មានជនជាតិខ្មែរក្រោមដែរ ប៉ុន្តែ លោកមិនទាន់អាចកំណត់តួលេខជាក់លាក់ ថា មានខ្មែរក្រោមប៉ុន្មាននោះទេ។
លោក សឺន ជុំជួន បានសរសេរនៅក្នុងហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា លោក គាំទ្រ ចំពោះការចាប់ជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ បញ្ជូនទៅស្រុកកំណើតវិញ ប៉ុន្តែលោកគិតថា អាចមានការភ័ន្តច្រឡំមកលើខ្មែរក្រោម ដោយសារប៉ូលិសអន្តោប្រវេសន៍បានដកហូតឯកសារស្របច្បាប់ មានទាំងសៀវភៅគ្រួសារ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ និងសំបុត្រកំណើត នៅកម្ពុជា ថែមទាំងបានបង្ខំឱ្យខ្មែរក្រោមចុះបញ្ជីជាជនអន្តោប្រវេសន៍ទៀតផង។ លោក សឺន ជុំជួន សម្ដែងការសោកស្ដាយ ចំពោះការអនុវត្តរបស់សមត្ថកិច្ចទៅលើជនជាតិខ្មែរក្រោម ដែលជាជាតិសាសន៍ដូចគ្នានឹងជនជាតិខ្មែរដែរ។
លោក សឺន ជុំជួន ស្នើឲ្យសមត្ថកិច្ចសិក្សាឲ្យបានច្បាស់ អំពីជនជាតិវៀតណាម និងខ្មែរក្រោម ព្រោះពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ត្រូវមានសិទ្ធិរស់នៅកម្ពុជា ដូចជនជាតិខ្មែរ ដែលមានដើមកំណើតនៅកម្ពុជាកណ្ដាលដែរ។ លោកសង្ឃឹមថា សមត្ថកិច្ច នឹងស្រាវជ្រាវឲ្យច្បាស់លាស់ ដើម្បីប្រគល់ឯកសារស្របច្បាប់ឲ្យជនជាតិខ្មែរក្រោមវិញ៖ «ខ្ញុំធ្វើការជាមួយខ្មែរកម្ពុជាក្រោមហ្នឹង ខ្ញុំសូមផ្ដាំទៅដល់អាជ្ញាធរ ឬក៏សមត្ថកិច្ច ដែលអនុវត្តច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍ហ្នឹង គួរពិចារណាឲ្យបានច្បាស់ ហើយគួរបែងចែកឲ្យបានច្បាស់ ថាតើនរណាជាខ្មែរ នរណាជាវៀតណាម គួរស្គាល់អត្តសញ្ញាណឲ្យច្បាស់មិនមែនប្រព្រឹត្តិ (ចាប់ដកឯកសារ) ទៅ ហើយមានប៉ះមកលើសាច់ឈាមខ្លួនឯងហ្នឹង វាជាកំហុសមួយធ្ងន់ណាស់ ដែលយើងក្នុងនាមជាខ្មែរ ដែលយើងមិនបានស្គាល់ជាតិសាសន៍ខ្លួនឯង ឈាមជ័រខ្លួនឯង»។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ មករា អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ បានចុះផ្សាយនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា រយៈពេល២ខែ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨ ប៉ូលិសអន្តោប្រវេសន៍បានចុះដកហូតឯកសាររដ្ឋបាលពីជនបរទេស បានចំនួនជាង ២ម៉ឺន (២១.១៦៧) នាក់ ពីជនជាតិវៀតណាម និងឡាវ។
អគ្គនាយកដ្ឋាននេះ មិនបានបញ្ជាក់ថា ឯកសារមិនប្រក្រតីនេះ ដកហូតបានពីជនជាតិវៀតណាមមានចំនួនប៉ុន្មាន និងឡាវប៉ុន្មាននោះទេ ប៉ុន្តែ បានបញ្ជាក់ថា ការចុះដកហូតបានជាង ៩ពាន់ (៩ ៩៣៤) ឯកសារ ក្នុងនោះមានសៀវភៅស្នាក់នៅ ជាង ៤ពាន់ក្បាល (៤,២១៩)ក្បាល សៀវភៅគ្រួសារ ៨៧៣ក្បាល សំបុត្រកំណើតខ្មែរ ជាង ២ពាន់ (២,៧៣៧)ច្បាប់ សំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ចំនួន ១៥២ច្បាប់ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ ជាង ១ពាន់ (១,៨៤៨)ប័ណ្ណ និងលិខិតឆ្លងដែនខ្មែរចំនួន ១០៥ក្បាល។
ទោះជាយ៉ាងណា អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ឲ្យដឹងថា ជនបរទេស ដែលប៉ូលិសបានដកហូតឯកសាររដ្ឋបាលកម្ពុជាមិនប្រក្រតីរួចហើយ អាចត្រឡប់ទៅប្រទេសដើមវិញ ឬអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំជាជនបរទេសអន្តោប្រវេសន៍ ដែលត្រូវបានត្រួតពិនិត្យ និងសម្រេចដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចរបស់កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ មិនបានបញ្ជាក់ថា ប៉ូលិសបានចាប់បញ្ជូនជនជាតិឡាវ និងវៀតណាម ទាំងជាង ២ម៉ឺននាក់ ចេញពីកម្ពុជានៅឡើយទេ។
សមាជិកគណៈមេធាវី និងជាសាស្ត្រាចារ្យច្បាប់ លោក មេធាវី ចាន់ ហឿន ពន្យល់ថា តាមច្បាប់ ខ្មែរក្រោមមានសិទ្ធិពេញលេញ ដូចជនជាតិខ្មែរ ដែលកើត និងរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាដែរ គឺពួកគាត់មានសញ្ជាតខ្មែរ ដោយសារគាត់មានឈាមជាជនជាតិខ្មែរ ដូច្នេះបើទោះជាកើតនៅប្រទេសណា ក៏គាត់អាចមានសិទ្ធិរស់នៅ ដូចជនជាតិខ្មែរដែលកើតនៅកម្ពុជាដែរ៖ «ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម គាត់មានសញ្ជាតខ្មែរ អ៊ីចឹងបើសិនជាគាត់មានសញ្ជាតខ្មែរ មានន័យថា គាត់មានសិទ្ធិក្នុងការរស់រាន ក្នុងការដើរហើរ។ ប្រសិនបើគាត់មានលំនៅឋាននៅកម្ពុជាក្រោមក៏បាន ហើយអ្នកខ្លះ គាត់អាចមានលំនៅឋាននៅកម្ពុជាយើងក៏បានដែរ ព្រោះគាត់ទទួលបានសញ្ជាតពីកំណើត។ អាហ្នឹងគេហៅសញ្ជាតពីកំណើត តាមរយៈឈាមរបស់គាត់។ ឈាមជ័រគាត់ជាខ្មែរ អ៊ីចឹងទោះបីគាត់កើតនៅកន្លែងណាក៏ដោយ ក៏គាត់ខ្មែរដែរ អ៊ីចឹងកាលណាគាត់ខ្មែរ មានន័យថា គាត់អាចមានសិទ្ធិដើរហើរនៅក្នុងប្រទេសនៅទីណាក៏បានដែរ។ មិនបញ្ហាទេណា គាត់មានសិទ្ធិ ដូចពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ថា បើមានករណីសមត្ថកិច្ចច្រឡំពិតមែន ស្នើឲ្យប្រគល់ឯកសារទាំងអស់ឲ្យខ្មែរក្រោមវិញ និងស្នើសុំឲ្យសមត្ថកិច្ចជួយជ្រោមជ្រែងខ្មែរក្រោមផង៖ «យើងដឹងហើយថា ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមបានទទួលស្គាល់ ជាខ្មែរពេញទី ពេញសិទ្ធិស្របតាមលក្ខណៈច្បាប់ ដែលកាលពីព្រះបរមកោដ្ឋ លោកបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ កាលពីឆ្នាំ១៩៩២។ កាលដែលអនុវត្តនេះ យើងឃើញហើយថា តាំងពីដើមមកខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មានការរងគ្រោះ»។
សមាគមខ្មែរក្រោម នឹងសិក្សាករណីនេះឱ្យបានច្បាស់ និងទាមទារឲ្យប៉ូលិសអន្តោប្រវេសន៍ អនុវត្ត និងប្រព្រឹត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដោយស្មើភាពគ្នា ស្គាល់ឱ្យបានច្បាស់អំពីខ្មែរក្រោម និងវៀតណាម បើមិនដូច្នោះទេ សមាគមខ្មែរក្រោមនៅតែទាមទារ តវ៉ាឲ្យខ្មែរក្រោមទទួលបានសិទ្ធិដូចជនជាតិខ្មែរនៅកម្ពុជាដែរ៕ RFA
