ដោយ ភិក្ខុ នាថសីលោ ត្រឹង ថាច់យុង
នៅ ថ្ងៃអង្គារទី ៣១ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៥ កន្លងទៅមួយថ្ងៃ ក្រោយពីអាជ្ញាធរយួន បានដាក់បញ្ជាជាកំហិតឲ្យព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោម វត្តសាគរគិរីកោះកើយ (ផ្នោរាំង) ភូមិផ្នោរាំង ឃុំទួលសំរោង ស្រុកផ្នោដាច់ ខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម រុះរើមណ្ឌបភ្នំពាន់ប្រក់សំពត់ ៣ ពណ៌ គឺខៀវ លឿង ក្រហម ដោយជ្រើសយកពណ៌ទាំង ៣ ខាងដើមនៃទង់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលមានពណ៌ទាំង ៦ គឺ ខៀវ លឿង ក្រហម ស ហង្សបាទ និងភ្លឺផ្លេក ដើម្បីតាក់តែងធ្វើជាមណ្ឌលតាំងពិពរណ៍ ពុទ្ធសាសនា និងវប្បធម៌ខ្មែរ ក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ នៅថ្ងៃទី ១៤ – ១៦ មេសាខាងមុខនេះ ជាបន្ទាន់នោះ ព្រះសង្ឃវត្តនេះ ក៏បានព្រមព្រៀងគ្នាសាងរោងលាតដំបូលកាត់ មានទ្រង់ទ្រាយ ៤ ជ្រុងទ្រវែង សំយាបរោងតុបតែងលម្អដោយរចនារំភាយសំពត់ពណ៌ខៀវប្រវែងប្រហែលមួយ ចំអាមកន្លះចងរម្សាយជាយចុះក្រោមដោយជុំវិញ ឯប៉ែកខាងក្រោមផ្ទាល់ដីចងព័ទ្ធដោយរំភាយសំពត់ពីរថ្នាក់ គឺថ្នាក់លើសំពត់ពណ៌លឿងដូចពណ៌ទង់ពុទ្ធសាសនា ថ្នាក់ក្រោមបំផុតប្តូរពីពណ៌ក្រហមទៅជាពណ៌ស្លាទុំ បង្ការកុំឲ្យអាជ្ញាធរយួនមកអុកឡុកចាប់ធ្នាក់ដាក់បញ្ជាឲ្យរុះ រើចេញកណ្តាលបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នាំឲ្យក្តៅក្រហាយដល់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរដែលកំពុងសប្បាយរីករាយទទួលឆ្នាំថ្មី, ឯដំបូលប្រដាប់ដោយក្លស់ទាំង ៧ មើលពីចម្ងាយទៅដូចជាប្រាសាទកំពូល ៧ ជានិមត្តរូបនៃទេពធីតា ៧ ព្រះអង្គ និងទេវធម៌ ៧ ប្រការ គឺ សទ្ធា ជឿជាក់លើកិច្ចការងារ និងលទ្ធផលនៃកិច្ចការងារ ១ សីលៈ សីលធម៌ ១ សុតៈ សិក្សាស្រាវជ្រាវ និងស្តាប់ស្ទាបស្ទង់ហេតុផល ១ ចាគៈ បរិច្ចាគកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត កម្លាំងបញ្ញា កម្លាំងទ្រព្យ ១ បញ្ញា វាងវៃឈ្លាសឆ្លាត ១ ហិរិ ខ្មាសបាប ១ ឱត្តប្បៈ ខ្លាចខ្ពើមបាប ១, ឯសរសររោងពីរដើមធំ ៗ ខាងមុខ រុំដោយសំពត់ពណ៌ក្រហម ចំណែកសសរដទៃទៀតរុំដោយពណ៌ លឿង និងពណ៌ខៀវ ជាតំណាងព្រះសង្ឃ និងយុវជនខ្មែរក្រោមជាសសរទ្រូងជាតិ , មណ្ឌលរោងទាំងមូលរំលេចដោយភ្លើងពណ៌ភ្លឺផ្លេកប្រដេញគ្នាឆ្វៀលឆ្វាត់ , ចំពីមុខរោងចងដោយបដាពណ៌ខៀវ អក្សរពណ៌ស ថា “មហាសង្ក្រាន្តជោគជតារាសីឆ្នាំថ្មី” ។
រោងលាតដែលព្រះសង្ឃសង់ឡើងភ្លាម ៗ ដើម្បីឲ្យទាន់ពេលបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនោះ ទោះបីមិនបានស្អាតរុងរឿងវិសេសវិសាលត្រកាលថ្កើងថ្កុំស្មើនឹងមណ្ឌប ដែលអាជ្ញាធរយួនឲ្យរុះរើជាបន្ទាន់ក៏ពិតមែន តែនេះជាសមិទ្ធកម្មដ៏ពិសិដ្ឋមួយ មានតម្លៃកាត់ថ្លៃពុំបាន ព្រោះអ្វី ? ព្រោះវណ្ណកម្មនេះ ប្រៀបដូចជាអតិសុខុមទស្សន៍ឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញដល់ជម្រៅព្រះទ័យស្នេហា ជាតិ ស្នេហាសាសនា ស្នេហាវប្បធម៌ ដ៏ពិត ៗ របស់ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមឥតងាករេ ពុំមានអំណាចអ្វីមួយ ទុកជាអំណាចជិះជាន់ រំលោភបំពាន អំណាចស័ក្តិយស អំណាចទ្រព្យ ក៏ពុំអាចរំលាយ ឬ ទិញដូរបានឡើយ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ នៅទាំងសឲ្យឃើញនូវសាមគ្គីភាពមិនបែកបាក់ សច្ចភាពមិនប្រែប្រួល បញ្ញាកែច្នៃវៃឈ្លាសមិនទញ់ចិត្ត មិនទាល់គំនិត ដូចបុរាណភាសិតពោលថា “ដប់ទាល់ម្ភៃទាល់ កុំទាល់គំនិត ដប់គិតម្ភៃគិត កុំគិតការណ៍ឆ្វេង…” ភាពអង់អាចក្លៀវក្លាពុំញាប់ញ័រ ការតស៊ូព្យាយាមពុំរាថយពុំខ្ជិលច្រអូស ភាពអត់ធ្មត់ស៊ូទ្រាំពុំក្រេវក្រោធ ភាពរឹងប៉ឹងពុំមានះរឹងត្អឹង ចិត្តទោរទន់ពុំទន់ជ្រាយ ធម្មធាតុទាំងនេះហើយ ជាបុព្វនិមិត្ត ឬជាអាវុធនៃការរើបម្រះដើម្បីសេរីភាព របស់ព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមតាំងពីជំនាន់ដើមរៀងមកដល់ជំនាន់នេះ នៅតែរក្សាបាននូវគោលជំហរដដែល ពុំដែលងាករេភ្លាត់ខុសចាកគន្លងបុព្វវីរសមណៈរបស់ផងខ្លួនឡើយ ដូចបុរាណភាសិតថា “ទីណាមានការរើបម្រះ ទីនោះមានការរើបម្រះ” សមដូចបណ្តាំរបស់ព្រះបាឡាត់ឃោសនាគអាចារ្យហែម ចៀវ រដ្ឋបុរសខ្មែរជំនាន់អាណានិគមបារាំង ដាស់ស្មារតីជាតិនៅពេលបារាំងបញ្ជូនទៅកាត់ទោសនៅគុកធំក្រុងព្រៃនគរ កម្ពុជាក្រោម ហើយក្រោយមកតុលាការបារាំងបានកាត់ទោសលោកនឹងសហការី ឲ្យជាប់គុកកោះត្រឡាចអស់មួយជីវិតថា “ក្នុងវដ្តសង្សារដ៏ធំធេងនេះ គ្មានអ្វីប្រសើរជាងការធ្វើខ្លួនយើងម្នាក់ ៗ ឲ្យមានសេរីភាពសម្បូណ៌សប្បាយនោះឡើយ ចំណែកខ្លួនខ្ញុំ ខ្ញុំរើបម្រះមិនរួចទេតាមផ្លូវកាយ តែតាមផ្លូវចិត្តវិញខ្ញុំឈ្នះជនកំណាចឈ្លានពាននេះហើយ សូមបងប្អូនបន្តកិច្ចការនេះកុំបីរុញរាឲ្យសោះ ទើបយើងបានសុខ បើយើងខ្លាចឬមិនស្រុះស្រួលគ្នាការប្រយុទ្ធរបស់យើងមុខជាមិនឈ្នះ យ៉ាងដាច់ខាត ។ ជីវិតយើងរស់គ្មានសេរី តើយើងព្រមរស់ថោកទាបដូចសត្វតិរច្ឆានឬ ? ខំទៅនឿយមុនស្រណុកក្រោយ !” ។ លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា “យើងគ្រប់គ្នាកំពុងរស់នៅក្រោមអំណាចកិលេសតណ្ហារបស់ខ្លួនមួយជាន់ ស្រាប់ទៅហើយ យើងរើបម្រះមិនទាន់រួចនៅឡើយទេ ហេតុនេះយើងមិនអាចបណ្តោយខ្លួនឲ្យមនុស្សដូចគ្នាមកជិះជាន់យើងមួយ ជាន់ទៀតបានឡើយ ” ។
ក្នុង រឿងរើបម្រះដើម្បីសេរីភាពនេះសោត គឺជាគោលដៅតែមួយគត់របស់ពុទ្ធសាសនា ។ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធតែងតែទេសនាដាស់តឿនក្រើនរំឭកសាវ័កសាវិការបស់ទ្រង់ ជាប់ជានិច្ចថា អ្នកទាំងឡាយចូរកុំធ្វេសប្រហែសខ្លួនឲ្យសោះ ត្រូវខំប្រឹងពឹងខ្លួនឯង និងពឹងលើច្បាប់ (ធម្មៈ) ដើម្បីរើបម្រះចេញពីអំណាចតណ្ហា ឲ្យបានសម្រេចសេរីភាពជាស្ថាពរឲ្យត្រតែបាន សឹងមានព្រះតម្រាស់ជាគោលថា” អប្បមាទរតា ហោថ សចិត្តមនុរក្ខថ ទុគ្គា ឧទ្ធរថត្តានំ បង្កេ សន្នោវ កុញ្ជរោ អ្នកទាំងឡាយ ចូរត្រេកអរក្នុងសេចក្តីមិនប្រមាទ ចូរតាមរក្សាចិត្តរបស់ខ្លួន ចូររើខ្លួនឡើងចាកភក់ គឺកិលេស ដូចជាដំរីដែលជាប់ភក់ ហើយខំប្រឹងរើខ្លួនរួចបានដូច្នោះឯង” ។ កាលប់សិក្សាព្រះពុទ្ធភាសិតនេះហាក់ដូចជាព្រះពុទ្ធទ្រង់កំពុង ដាស់តឿនក្រើនរំឭកស្មារតីខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងរស់នៅទាំងត្រដរត្រដាបត្រដួសក្រោមអំណាចរបស់រដ្ឋាភិបាល កុម្មុយនីស្តយួន ដែលប្រៀបដូចជាដំរីធំផុងខ្លួនធ្លាក់ក្នុងរណ្តៅភក់ដ៏ជ្រៅ ឲ្យមានចិត្តអត់ធ្មត់ប្រឹងប្រែងរើខ្លួន ដរាបដល់រើខ្លួនរួចចាកពីអំណាចយួន ដោយការព្យាយាមតស៊ូមិនប្រមាទពាយងាយ ព្រោះប្រមាទជាផ្លូវស្លាប់ ឯការមិនប្រមាទផ្លូវរស់ ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់ឲ្យយើងចេះចិញ្ចឹមចិត្ត សន្សំចិត្ត ថែរក្សាចិត្តស្នេហាជាតិឲ្យរស់នៅក្នងខ្លួនជានិច្ច កុំឲ្យធ្លាក់ទឹកចិត្តអស់សង្ឃឹមរាថយបណ្តោយខ្លួនឲ្យស្លាប់អសារបង់ ព្រោះថា ដរាបណាប្រជាជាជាតិរក្សាចិត្តស្នេហាជាតិបាន ដរាបនោះជាតិនៅមានសង្ឃឹម, ដរាបណាទឹកចិត្តស្នេហាជាតិនៅគង់វង្សមិនទាន់សាបសូន្យ ជាតិក៏នៅគង់សង្សមិនទាន់សាបសូន្យ ។ គួរសិក្សាពិចារណាធម៌ ៣ ប្រការក្នុងពុទ្ធភាសិតនេះ គឺ ទី ១ អប្បមាទៈ បានដល់សេចក្តីមិនប្រមាទធ្វេសប្រហែស, ទី ២ ចិត្តៈ គឺការចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាចិត្តស្នេហាជាតិដោយយកចិត្តទុកដាក់ ហើយនាំគ្នាបន្តពូជចិត្តស្នេហាជាតិនេះ ឲ្យមានច្រើនលូតលាស់ទូលំទូលាយ, ទី ៣ កម្មៈ បានដល់ការសាមគ្គីព្រមព្រៀងគ្នាធ្វើការងារសព្វបែបយ៉ាងដែលត្រឹមត្រូវ តាមគន្លងច្បាប់លោក និងគន្លងធម៌ ហើយមានប្រយោជន៍ដល់ជាតិសាសនាក្នុងគោលការណ៍រើបម្រះចេញពីសឹកសត្រូវ ខាងក្នុងខ្លួនគឺកិលេសតណ្ហា និងសឹកសត្រូវខាងក្រៅគឺយួន ។ សេចក្តីត្រង់នេះ ព្រះពុទ្ធទ្រង់ធ្វើសេចក្តីបញ្ជាក់ថា ដរាបណាសត្វលោកនៅមិនទាន់កម្ចាត់បង់កិលេសឲ្យអស់ជើង ដរាបនោះសត្វលោកនៅតែមានទុក្ខ គ្មានទេសេរីភាព ជាខ្ញុំកញ្ជះនៃកិលេសតណ្ហា យ៉ាងណាមិញដរាបណាខ្មែរក្រោមនៅមិនទាន់រើខ្លួនចេញផុតពីនឹមដែករបស់ យួន ដរាបនោះខ្មែរក្រោមនៅតែមានទុក្ខ មានការឈឺចាប់គ្មានទីបំផុត គ្មានសេរីភាព គ្មានសន្តិភាព គ្មានវឌ្ឍនភាព គ្មានយុត្តិធម៌ ក៏យ៉ាងនោះដែរ ។
ដោយហេតុដូច្នោះ បានជាព្រះពុទ្ធទ្រង់បង្រៀនឲ្យសត្វលោកតាំងចិត្តព្យាយាមធ្វ ការរើបម្រះ តាមរយៈការប្រព្រឹត្តសីល សមាធិ បញ្ញា ដើម្បីសេរីភាពរួចផុតកិលេសតណ្ហា ៕
Comments are closed.